قطار شهری از اولویت‌های کرج است

علی‌اصغر صلواتی|‌ سرپرست سازمان حمل و نقل ریلی شهرداری کرج:



اگر  مطابق استانداردهای جهانی، تقاضای سفر در یک مسیر در زمان اوج تردد، کمتر از 10 هزار مسافر باشد، می‏توانیم از گزینه‏هایی مثل تراموا، بی‌آرتی و امثال آن استفاده کنیم؛ در غیر این صورت فقط مترو جوابگوی نیاز آن مسیرها خواهد بود. در کرج و در خیابان شهید بهشتی، در ساعات اوج تردد، 35 هزار مسافر جابه‌جا می‏شوند که سایر تجهیزات حمل‌ونقل عمومی مثل تاکسی و اتوبوس یا بی‌آر‌تی و تراموا، هرگز نمی‏توانند پاسخگوی نیاز مردم منطقه باشند. امکانات حمل‌ونقل عمومی رقیب هم نیستند. انتخاب نوع ناوگان بر اساس استانداردها و قوانین ترافیک تعیین می‏شود نه بر اساس سلیقه و میل مسئولان. مهم این‏ است که هر یک از این تجهیزات جایگزین دیگری نیستند. هر رام قطار با 8 واگن قابلیت جا‌به‌جایی نزدیک به 16 هزار نفر را دارد که این تعداد معادل فعالیت تقریبی 400 دستگاه تاکسی است؛ یعنی یک دستگاه قطار با هر بار جابه‌جایی، معادل 400 تاکسی فعالیت می‏کند.

این رقم به تنهایی نشان‌دهندۀ اثربخشی مترو در کاهش حجم ترافیک، کاهش آلودگی هوا، افزایش سرعت حمل‌و‌نقل، افزایش ایمنی و رفع بخشی از مشکلات شهر است. چرا باید اولویت را به مترو داد؟ ساخت بزرگراه شمالی اگرچه یک نیاز برای شهر است، اما به معنای اولویت یافتن آن بر ساخت یکی از زیرساخت‌های اساسی و ضروری شهر کرج نیست. هر باند بزرگراه در حالت آرمانی و بدون قرارگیری در ترافیک، 1500 دستگاه خودرو را به مدت یک ساعت در خود جای می‏دهد؛ در حالی که روزانه بیش از 300 هزار نفر از مسیرهای کرج و تهران به سمت فردیس حرکت می‏کنند و از این میان 75 هزار نفر از مترو برای تردد بهره می‏گیرند. این ارقام ضرورت احداث و اولویت راهاندازی مترو را به سایر ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی روشن می‏کند.

گفته می‌شود از زمان اجرا تاکنون 300 میلیارد تومان به بزرگراه شمالی اختصاص یافته است، حال آنکه به گفتۀ سرپرست سازمان حمل‌و‌نقل ریلی مترو کرج از 13 سال پیش تاکنون مبلغ 600 میلیارد تومان دریافت کرده که 500 میلیارد از این رقم، از سوی دولت پرداخت شده است. در حالی که در سال‏های گذشته، مسئولان به کرات از اجرا نشدن تعهدات دولت در قبال این طرح سخن گفته‏اند و یکی از مشکلات پیشرفت نکردن آن را به این کم‏توجهی ربط داده‌اند. همچنین پیش‌بینی اعتبار طرح در بودجه امسال شهرداری کرج مبلغ 200 میلیارد تومان است که طبق اعلام سرپرست سازمان، تاکنون ریالی از این بودجه دریافت نشده و با این حال طرح همچنان با رکود و کندی، در حال اجراست. برابر پیش‌بینی‏های سوء مسئولان سازمان، سه چشم‌انداز برای آن پیش‌بینی شده که شامل خوش‌بینانه، واقع‌بینانه و بدبینانه است. 

در برنامه خوش‌بینانه، در صورت تزریق 2450 میلیارد تومان اعتبار، طی مدت 36 ماه امکان راه‌اندازی فاز یک خط 2 قطار شهری وجود دارد.  در وضع واقع‌بینانه، 3 ایستگاه مهم و اساسی این طرح شامل ایستگاه‌های شهید سلطانی، چهارراه طالقانی و 45 متری گلشهر ظرف 36 ماه و با تزریق 1700 میلیارد تومان اعتبار به بهره‏برداری می‏رسد؛ در غیر این‌صورت نیز این طرح به مدت 5 سال و با تزریق سالانه 320 میلیارد تومان از ایستگاه 45 متری گلشهر تا جهان‌شهر به تعداد 6 ایستگاه به انجام خواهد رسید.      به ‌نظر می‌رسد اگر در این مدت، هر سال فقط 6 درصد از اعتبارات شهرداری به قطار شهری اختصاص می‏یافت، اکنون طرح به پایان رسیده بود.