گردشگری
بومگردی را بشناسیم
بومگردی بدون برنامه، به فرهنگ و محیط‌زیست روستاها خسارت می‌زند
رکسانا یحیی‌پور| نور- خبرنگار:
شهرستان نور یکی از مناطق گردشگرپذیر و پرمسافر مازندران است. در 2 دهه اخیر هم بر تعداد زیرساخت‌های گردشگری این شهرستان افزوده شده و هم تعداد شهرک‌ها و ویلاهای خصوصی در این شهرستان رشد چشمگیری داشته است. این فرایند با تصویب تشکیل منطقه ویژه اقتصادی گردشگری در منطقه چمستان قطعا رشد بیشتری هم خواهد داشت. در این بین برنامه‌هایی هم برای توسعه بومگردی در نور مشاهده می‌شود. «علیرضا شجاعی نوری» در گفت‌وگو با همشهری به چند پرسش درباره وضعیت گردشگری و به‌ویژه بومگردی این شهرستان پاسخ داد که در ادامه می‌خوانید.
در بخشی از جامعه اینطور جا افتاده که بومگردی صرفا اقامت در خانه‌های بومی و خوردن غذاهای محلی است. تعریف دقیق و درست بومگردی چیست؟
در تعریفی جامع، بومگردی به معنی گردشگری با مفاهیم محیط‌زیستی و رعایت فرهنگ و آداب و رسوم همان زیستگاه است. تمایلات و اهداف گردشگران در این حوزه، از مرحله علاقه ساده به طبیعت گسترش می‌یابد و به دنبال شناخت رازها و زیبایی‌های طبیعت و فرهنگ بومی منطقه می‌‌رود. در واقع سعی می‌کند که درک طبیعت و ساختار بومی و فرهنگی زندگی مردم جامعه میزبان لذت ببرد. به این شکل هم مسافر از سفر رضایت دارد و هم جامعه محلی میزبان می‌تواند از زندگی روزمره خود بهره اقتصادی ببرد و دارای شغل مرتبط با سبک زندگی‌اش شود.
این شکل از گردشگری چه تأثیری بر جامعه میزبان می‌گذارد؟
مهم‌ترین تأثیر آن، حفظ محیط زیست، فرهنگ و آداب و رسوم منطقه و معرفی آن به سایر اقوام و مسافران است. با توجه به اشتیاق فزاینده مردم و گردشگران به بومگردی در سراسر دنیا با هدف تجربه حضور در سبک‌های زندگی بومی مناطق مختلف، فرصت مناسبی برای بهره‌برداری از این بخش گردشگری وجود دارد. از طرفی طراحی و ایجاد امکانات اقامتی و پذیرایی سازگار با فرهنگ و طبیعت منطقه سبب می‌شود که میزان وارد شدن آسیب‌های ناشی از حضور گردشگران به فرهنگ و بوم و محیط‌زیست جامعه میزبان به کمترین حد ممکن برسد.
با توجه به نوپا بودن این شکل گردشگری، چه الزامات و معیارهایی در گسترش آن باید مد نظر باشد؟
مناطقی در حوزه بومگردی پیشتاز و موفق هستند که مدیران و مردم آن در درجه نخست با برنامه‌ریزی درست آموزشی زمینه را برای پایداری کیفیت زندگی مردم منطقه فراهم کنند. تبیین و تفهیم قوانین و باورهای معنوی و آداب و رسوم مردم محلی به گردشگران و تقویت مسئولیت‌پذیری و ایجاد همکاری و مشارکت بین مردم منطقه و گردشگران به گونه‌ای که موجب انتقال فرهنگ بومی به گردشگران شده و سبب دوستی 2 جامعه میهمان و میزبان شود، از ضروریات تقویت بومگردی در مازندران است.
این فرصت در شهرستان نور چقدر فراهم است؟ اقداماتی برای بهره‌برداری از این موقعیت مناسب انجام شده است؟
شهرستان نور یکی از پرجاذبه‌ترین مناطق گردشگری شمال کشور محسوب می‌شود. 4 روستای هدف بومگردی در این شهرستان داریم. دهستان لاویج با طبیعت بسیار زیبا و چشمه آبگرم و درمانی به طور مستمر میزبان گردشگران زیادی از سراسر کشور است. همین مسئله مسئولان استانی و شهرستانی را به تکاپوی جدی‌تری واداشت تا در این روستای هدف گردشگری بر پایه بومگردی، واحدهای اقامتی و پذیرایی ایجاد شود. ساخت یک واحد اقامتگاه بومگردی و همچنین ایجاد خط تله‌کابین در کنار ایجاد برخی زیرساخت‌های گردشگری در دستور کار قرار دارد. اتصال این دهستان از بخش چمستان با سوردار به عنوان یکی از مرتفع‌ترین نقاط بخش مرکزی شهرستان این منطقه را از نظر گردشگری ممتاز کرده است و رغبت بسیاری از سرمایه‌گذاران برای فعالیت بومگردی در این منطقه را برانگیخت.
روستای یوش زادگاه شاعر پرآوازه شعر نو «نیما یوشیج» در بخش بلده هم سالانه میزبان گردشگران داخلی و خارجی زیادی است. همچنین روستای یالرود با قدمت تاریخی و گذرگاه‌های مواصلاتی و تاریخی‌اش به پایتخت و منازل بسیار زیبای بومی و محلی در این منطقه با چشمه‌های آب معدنی از دیگر فرصت‌های بومگردی در نور است.
این فرصت‌ها همراه با سبک زندگی و فرهنگ غنی بومی مردم منطقه، در کنار جنگل‌های هیرکانی، جاذبه‌های طبیعی مانند آبشار آب‌پری و پارک‌های جنگلی و دریا، موقعیت کم‌نظیری برای رونق بومگردی در نور ایجاد کرده‌اند.
با این حساب به آینده بومگردی در نور می‌توان امیدوار بود؟
چشم‌اندازی روشنی می‌توان متصور شد. اما متاسفانه در بسیاری از مناطق روستایی به دلیل نداشتن برنامه‌ریزی درست و نبود نظارت دستگاه‌های اجرایی نه تنها با ورود گردشگران، بومگردی رعایت نشد، بلکه لبه تیز و برنده این صنعت، خسارت جبران‌ناپذیر اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی را در این مناطق به وجود آورده که امیدواریم با همکاری مردم از این موارد کاسته شود.
مکث
مناطقی در حوزه بومگردی پیشتاز و موفق هستند که مدیران و مردم آن در درجه نخست با برنامه‌ریزی درست آموزشی زمینه را برای پایداری کیفیت زندگی مردم منطقه فراهم کنند. تبیین و تفهیم قوانین و باورهای معنوی و آداب و رسوم مردم محلی به گردشگران و تقویت مسئولیت‌پذیری و ایجاد همکاری و مشارکت بین مردم منطقه و گردشگران به گونه‌ای که موجب انتقال فرهنگ بومی به گردشگران شده و سبب دوستی 2 جامعه میهمان و میزبان شود، از ضروریات تقویت بومگردی در مازندران است
در همینه زمینه :
