بیم و امیدهای پس از جاکارتا

مصطفی شوقی 

 ایران در بازی‌های آسیایی 2018 جاکارتا، همان نتایجی را کسب کرد که با شرایط کنونی ورزش کشور ، همخوانی دارد. در واقع آنچه در جاکارتا 2018 رخ داده، محصول شرایط کنونی ورزش ایران است و به‌همین دلیل نباید آن را آن‌طور که در پیام مسئولان آمده « درخشش مقتدرانه» و البته در مقابل «ناکامی محض» دانست. همان‌طور که 21 طلای  بازی‌های آسیایی 2014 اینچئون به نسبت 20 طلای بازی‌های آسیایی 2010 گوانگجو، نتوانست رتبه ایران را در جدول چهارم کند، در اینجا هم نمی‌توان یک طلای کمتر به نسبت دوره گذشته را اعتباری برای ارزیابی منفی کاروان ایران عنوان کرد. 

گرچه در برخی رشته‌های ورزشی، نتایج کسب شده بسیار بد بود اما اگر مسیر رسیدن آنها به بازی‌های آسیایی را در یک‌سال اخیر مشاهده کنیم، شاهدیم  که اتفاقا آنچه بر سر این رشته‌ها و ورزشکارانش آمده قابل پیش‌بینی بوده است. شاید مسئولان ورزش کشور هم این مسئله را می‌دانسته‌اند اما کمیت حضور به کیفیت ترجیح داده شده است. با این حال ‑به نسبت دوره‌های گذشته در برخی رشته‌های ورزشی رشد بسیار خوبی بودیم. به‌طور مثال زهرا کیانی، ووشو‌کاربخش تالو (اجرای فرم) توانست در مسابقات آسیایی به مدال نقره  برسد؛ اولین مدال ایران در این بخش در بازی‌های آسیایی. فدراسیون ووشو یکی از موفق‌ترین فدراسیون‌های ورزشی در چند سال اخیر است، بدون حاشیه کارش را جلو می‌برد و اتفاقا همواره در بازی‌های آسیایی سبد مدال‌آوری ایران را پر کرده است. در دوومیدانی هم روند رو به‌رشد حسین کیهانی از مسابقات آسیایی 2017 و رقابت‌های داخلی این امید را به‌وجود آورد که در خط پایان جاکارتا مدال خوش‌رنگی نصیب ایران می‌شود. همین اتفاق هم رخ داد، همان‌طور که خودش گفته بود،پشت مدال او مربی داخلی بسیار خوبی وجود داشت که با برنامه‌ریزی و دقت‌نظر بسیار زیاد توانست ورزشکارانش را برای رقابت با حریفان‌شان در پیست بازی‌های آسیایی به‌خوبی آماده کند؛ سجاد مرادی به‌عنوان یک مربی داخلی ، مدل بسیار خوب برای جامعه مربیان است. در سنگ‌نوردی هم علیپور مدال طلای غریبانه‌ای گرفت؛ وزیر ورزش گفته است که در بازی‌های المپیک 2020 در این بخش مدال کسب می‌کنیم، او بیراه نگفته، اما باید هوای علیپور را داشته باشیم،کسی که بدون ادعا با همان سادگی همیشگی‌اش بعد از مسابقه گلایه کرد که به او توجهی نمی‌شود. در پینگ‌پنگ، نوشاد عالمیان تاریخ‌ساز شد؛ برای رسیدن به مدال باید همان کاری را کرد که برای برادران عالمیان شده است، صبر ،تحمل و برنامه‌ریزی بلند‌مدت. واترپلوی ایران هم به جدول مدال‌های  بازی‌های آسیایی بازگشت و این اتفاق خوبی است برای فدراسیونی که به‌دلایل متعدد توان رقابت در بخش شنا را با حریفان آسیایی‌اش ندارد. 

در کنار این جوانه‌های امید که در بازی‌های آسیایی جاکارتا کاشته شد، باید از شرایط برخی رشته‌های ورزشی بیمناک بود؛ رشته‌هایی مثل بدمینتون، جودو، بوکس، تیراندازی، تیراندازی با کمان، دوچرخه‌سواری و... به‌نظر می‌رسد که این ورزش‌ها در ایران به کما رفته‌اند یا دچار مرگ زودرس شده‌اند؛ شرایط بد مدیریتی و مجادلات میان اعضای این رشته‌های ورزشی دقیقا اثر منفی و بد خود را در بازی‌های آسیایی جاکارتا نشان داده است. اگر در رشته‌هایی مثل تکواندو،کشتی، وزنه‌برداری با تمام مشکلات و افتراق‌ها و جدایی به‌طور سنتی مدال کسب می‌کنیم، بخشی از آن جدا از توان فنی ورزشکاران‌مان، به ساختار منسجم این رشته‌ها برمی‌گردد اما مثلا در رشته‌های ناکامی مثل بوکس، جودو، دوچرخه‌سواری، تیراندازی و تیراندازی با کمان در کنار مشکلات فنی و غیر فنی، فدراسیون دچار بیماری مدیریتی است و دقیقا همین عامل اصلی ناکامی‌های موجود است. 

نکته مهم اما شفافیت وزیر ورزش و رئیس کمیته‌ملی المپیک در بررسی و اعلام نتایج به‌دست آمده از مسابقات جاکارتاست؛ تا زمانی که «مصائب پنچاک سیلات» که ورزش عجیب و غریب با اسمی نامانوس که آدم را به اشتباه می‌اندازد، را در پایین آمدن رتبه ایران در جدول بازی‌های آسیایی متهم بدانیم، نمی‌توانیم ارزیابی درستی از دستاوردهای جاکارتا 2018 ارائه دهیم. مسئولان وزارت ورزش و کمیته‌ملی المپیک در این شرایط سخت اقتصادی بزرگ‌ترین کاروان ورزشی تاریخ ایران را به‌جاکارتا فرستادند، وقت شعارهای احساسی و رزومه سازی نیست، به‌کسانی که در مسابقات آسیایی موفق بوده‌اند جایزه دهید،تقدیر کنید و نام‌شان را با صدای بلند بگویید و مقصران مدیریتی در برخی رشته‌های ورزشی را با بررسی دقیق و همه‌جانبه بدون درنظر گرفتن جایگاه و لابی که در ساختار قدرت دارد، معرفی و 
عزل کنید.