طرح‌های روی زمین مانده
شورای پنجم با پیگیری اولویت‌های تهران شاخص‌های زندگی در شهر را بهبود می‌بخشد
مجید جباری
با تغییر گسترده در چینش اعضای شورای شهر تهران و به‌دنبال آن، تحول در مدیریت شهری پایتخت تحولات مهمی را در شیوه اداره پایتخت شاهد هستیم. در کنار چنین رویکردی، ایجاد هماهنگی در مدیریت شهر با هدف بهبود وضعیت پایتخت‌نشینان به سبب همسویی این نهاد اجتماعی و اجرایی با دولت ازجمله فرصت‌های فراروی دوره پنجم شورای اسلامی شهر تهران است. اما تغییر و تحول در مدیریت کلان تهران چشم‌انداز روشنی را برای این نهاد ترسیم کرده است. اینک در یکسالگی شورا و پس از فراز و فرودهای فراوان در این نهاد اجتماعی، طرح‌ها و برنامه‌های به ارث رسیده از شورای چهارم در اولویت اعضای شورای شهر و شهرداری قرار گرفته که یکی از مهم‌ترین آنها به سرانجام‌رساندن طرحی است که شهرداری را موظف به ارائه برنامه عملیاتی برای ایمن‌سازی بلندمرتبهها کرده است. صیانت از باغ‌های شهر نیز ازجمله برنامه‌های مهم شورا و شهرداری است که فرجام روشن آن می‌تواند شرایط زیستی پایتخت را بهبود ببخشد. همچنین شفاف‌سازی مالی و اداری و مبارزه با فساد از دیگر مباحث مهم شورای شهر تهران است.شکل‌گیری شهر هوشمند نیز از دیگر برنامه‌هایی است که در شورا به آن توجه ویژه‌ای شده است.
ایمن‌سازی بلندمرتبهها
طرح الزام شهرداری به ارائه برنامه عملیاتی برای ایمن‌سازی بلند‌مرتبه‌های تهران که کلیات و جزئیات آن مهر‌ماه1396 در چهاردهمین جلسه شورای شهر، تصویب شد، شهرداری را موظف کرد ضمن شناسایی این ساختمان‌ها، برنامه عملیاتی را برای ایمن‌سازی این سازه‌ها اعم از مسکونی و غیرمسکونی، ظرف 6ماه تهیه و برای اقدام به شورا ارائه کند.
اما با توجه به تحول در مدیران شهرداری که تغییر دوباره مدیرکل معماری و شهرسازی شهرداری تهران را به‌دنبال داشت، سبب شد این برنامه عملیاتی از سوی اداره کل معماری و شهرسازی شهرداری به کندی پیش برود.
در عین حال اما، مدیر سابق اداره کل معماری و شهرسازی شهرداری در آخرین روزهای کاری خود، فهرستی را از این سازه‌ها تهیه و ارائه کرده بود.
به گفته سید‌حمید موسوی، 1800ساختمان بالای 12طبقه در تهران وجود دارد که در بررسی‌های اولیه 900برج از نگاه معاونت شهرسازی و معماری طبق آخرین دستورالعمل‌های ساختمان‌سازی ساخته شده و به‌عبارتی ایمن هستند و 900ساختمان بلندمرتبه در تهران ناایمن‌اند. البته در این میان تعدادی از این ساختمان‌ها، پیش از ابلاغ آیین‌نامه ۲۸۰۰ که به طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله مربوط می‌شود، ساخته‌شده‌اند که نمی‌توان با قاطعیت گفت پرخطر محسوب می‌شوند. از این رو، در ماه‌های گذشته 200مورد اخطاریه به مالکان ساختمان‌های بلندمرتبه ارسال شده است.
این مدیر سابق شهرداری تهران همچنین با اشاره به دیگر مبحث ایمن‌سازی ساختمان‌های بلندمرتبه، گام بعدی این معاونت را همکاری با سازمان آتش‌نشانی برای اجرای پروژه ایمن‌سازی 999 عنوان و اضافه کرده بود که «براساس پروژه 999، سازمان آتش‌نشانی موظف است آموزش‌هایی را در راستای ایمن‌سازی ساختمان‌های بالای 12طبقه به ساکنان آن ارائه دهد. بر این اساس قرار شد برخی مالکان این ساختمان‌ها با همکاری‌هایی که با سازمان آتش‌نشانی داشتند، اقدام به تجهیز ساختمان خود به وسایل ایمنی کنند.
انتقاد از دور‌زدن ضوابط
پیش از این، عضو کمیسیون معماری و شهرسازی و سخنگوی شورای شهر تهران نیز با اشاره به نبود اطلاعات دقیق‌تر از ساختمان‌های بلندمرتبه گلایه کرده و خواستار مقابله با ساختمان‌سازی‌های غیراستانداردی شده بود که با دور‌زدن ضوابط و مقررات سر به فلک کشیده‌اند.
علی اعطا اضافه کرده بود: تعداد این ساختمان‌ها کم نیست که در بازه زمانی مشخص بتوان مشکل ناایمنی آنها را حل کرد و این امر صرفا در فرایند تدریجی امکان‌پذیر است.
او با بیان اینکه در تهران تعداد قابل توجهی برج در کوچه‌های کمتر از ١٢متر ساخته شده است، بیان کرده بود: 3برج در تهران در گذر زیر ۶ متر و ۲۷۵برج در گذر بین ۶ تا ۱۲ متر ساخته شده‌اند.
سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران با انتقاد از اینکه اطلاعات کاملی از بیش از ٢٣٠برج در پایتخت در اختیار نیست، ادامه داده بود: ۱۳برج مربوط به پیش از سال1350 هستند و ۲۴برج نیز در فاصله سال‌های 1350 تا 1359 ساخته شده و 3برج نیز بین سال‌های 1360 تا 1369 ساخته شده، این در حالی است که از سال 1369 تا 1390 حدود ۷۰۰برج در پایتخت ساخته شده و از سال 1390 تا 1395 نیز با یک جهش قابل توجه، ۲۶۷برج به تهران اضافه شده است.
حفاظت از باغ‌ها با طرح جدید
یکی دیگر از طرح‌های مهم و اولویت‌داری که شورای شهر از دوره‌های قبل به ارث برده بود، طرح موسوم به برج‌باغ بود که در سال 1382 یعنی 15سال پیش شورای دوم آن را تصویب کرد. براساس این طرح که اسفند سال گذشته از سوی شورای پنجم لغو شد، مالکان اراضی باغ‌های تهران به‌ازای ساختمان‌سازی در ۳۰درصد از مساحت زمین، متعهد به حفظ ۷۰درصد مابقی وضعیت سبز و باغی می‌شدند؛ این مصوبه به بالا رفتن ساختمان‌های بیش از ۱۲طبقه در اراضی باغی منجر شد و تعهد مالک برای حفظ چهره مشجر ۷۰درصد باقیمانده باغات رعایت نشد. این مصوبه به‌ویژه در سال‌های 1392 تا 1395 حجم گسترده‌ای از باغ‌های تهران را قلع‌و‌قمع کرد به‌نحوی که شورا مجبور به لغو آن شد.
پس از لغو مصوبه برج‌باغ از سوی شورای شهر، شهرداری تهران ملزم شد ظرف 2ماه لایحه جدیدی را برای صیانت از باغ‌های تهران به شورای شهر ارائه کند. شهرداری نیز در موعد مقرر لایحه جایگزین را به شورا فرستاد اما این برنامه جایگزین در جلسه مشترک کمیسیون معماری و شهرسازی و محیط‌زیست شورای اسلامی شهر بررسی و رد شد.
تدوین طرحی با کمک نخبگان
سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به تأیید‌نشدن لایحه در کمیسیون‌های تخصصی شورا می‌گوید: قرار است به‌زودی لایحه جدیدی برای تصویب به شورا ارسال شود.
علی اعطا در گفت‌وگو با همشهری ادامه می‌دهد: در آینده نزدیک، طرحی که با کمک کارشناسان و نخبگان تهیه شده است، به کمیسیون‌های محیط‌زیست و معماری و شهرسازی شورا ارجاع می‌شود و پس از بررسی در کمیسیون‌های تخصصی به صحن شورا می‌رود.
او اظهار امیدواری کرد که این طرح کارشناسی پس از تصویب شورا جایگزین مناسبی برای حفاظت و صیانت از باغ‌های پراکنده در شهر تهران باشد.
گذشت یک سال از عمر شورا با توجه به ماهیت و شرح وظایف آن، مدت زمان مناسبی برای قضاوت عملکرد شورای پنجم نیست. کمااینکه در این مدت نیز پارلمان شهری تهران نشان داده با ورود به موضوعات مهم و اولویت‌دار پایتخت‌نشینان درصدد بهبود شرایط لازم برای شهروندان است؛ورود به موضوعاتی مانند ایمن‌سازی بلندمرتبهها، جلوگیری از تخریب باغ‌ها و صیانت از زیست‌بوم تهران که یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان محسوب می‌شود، از شاخص‌هایی است که بر مبنای آن، می‌توان عملکرد این نهاد شهری را مثبت ارزیابی کرد.
