یک کار بزرگ اما سخت

مرضیه برومند/کارگردان تئاتر


برای انجام کارهای برگزاری جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی به شهرداری منطقه11 رفته بودم که خبر خوب ایجاد گذر فرهنگی را شنیدم و از این اتفاق خیلی خوشحال شدم. این طرح از خیلی وقت پیش مطرح شده بود اما به دلایل مختلف در این سال‌ها به مرحله اجرا نرسید. به‌نظرم با توجه به شرایط کنونی و ساخت‌وسازهای بی‌رویه در این منطقه، ایجاد این گذر دیر شده و کار را برای متولیانش سخت‌تر کرده است. متأسفانه در این سال‌ها خانه‌های قدیمی خراب شده و ساختمان‌سازی گسترده‌ای در این منطقه صورت گرفته و دور تا دور تئاترشهر، تالار وحدت و بنیاد رودکی به طرز عجیبی توسط همین ساختمان‌ها، فروشندگان و... شلوغ شده است. علاوه بر این شلوغی چهره نازیبایی نیز اطراف تئاترشهر را فرا گرفته که نخستین کار این است که این چهره تغییر کند و فرصت کمی برای این تغییرها و رسیدن به گذر فرهنگی داریم.

در خیابان‌های اطراف تئاترشهر کافی‌شاپ‌ها، تماشاخانه‌های خصوصی و گالری‌هایی وجود دارند که می‌توانند در بسط گذر فرهنگی کمک کنند اما یکی از مشکلات، استیجاری بودن این مکان‌های فرهنگی و هنری است که شهرداری باید فکری به حالشان کند و تسهیلاتی به هنرمندان برای فعالیت در این گذر بدهد. در بخش هنری به لحاظ سخت‌افزاری خلأهای زیادی وجود دارد، تئاتر عروسکی، تئاتر کودک و نوجوان، موزه تئاتر، موزه تعزیه و بسیاری از مکان‌های دیگر می‌تواند در این گذر احیا شود. البته این اتفاقات مستلزم بودجه‌ای است که به‌نظرم با توجه به وضعیت اقتصادی امروز، بودجه هنگفتی باید باشد.

وضعیت اقتصادی موجود هم کار را برای مسئولان سخت خواهد کرد اما امیدوارم با ورود بخش خصوصی - که در حوزه فرهنگ و هنر واقعا کار کرده نه آنکه طماع باشد - شهرداری بتواند طرح گذر فرهنگی را عملیاتی کند. شهرداری با کمک گرفتن از هنرمندان بخش‌های مختلف ازجمله تئاتر، موسیقی، سینما، نویسندگان، تجسمی و... می‌تواند راهکارهای جدیدی برای ایجاد گذر فرهنگی داشته باشد. می‌دانم که در چهارراه سیروس واقع در منطقه12 هم یک پاتوق فرهنگی قرار است افتتاح شود و مراحل کارشناسی و اجرایی خود را طی می‌کند. در این منطقه اراضی و خانه‌های قدیمی وجود دارد که شهرداری قرار است طی تفاهمنامه و با تسهیلاتی آن را به هنرمندان واگذار کند و هنرمندان هم برای ایجاد این پاتوق کمک کنند.

این پاتوق می‌تواند یک الگو برای گذر فرهنگی تئاتر شهر تا تالار وحدت باشد اما یک تفاوت وجود دارد؛ اکثر اراضی در این منطقه دست‌نخورده است اما در اطراف تئاترشهر و خیابان‌های پیرامون ساخت‌وسازهایی وجود دارد که شاید فرایند اداری آن و تغییر کاربری‌اش زمان‌بر باشد. نکته دیگر این است که در این گذر، خانه‌های قدیمی وجود دارد که در دست وراث بوده و پیدا کردن این افراد و خرید یا اجاره ساختمان‌ها امری مشکل و سخت خواهد بود. به‌نظر می‌رسد شهرداری به تنهایی نمی‌تواند از عهده همه این کارها بربیاید و همراهی مشاوران آگاه و هنرمندان می‌تواند مؤثر باشد. ایجاد گذر فرهنگی نیازمند زمان است اما زمان زیادی را هم از دست داده‌ایم و اگر بنا به عملیاتی‌شدن این طرح است، بلافاصله باید شروع کرد. این کار تعطیلی‌بردار نیست و باید روز و شب روی این پروژه کار کرد و آن را به نتیجه رساند. ایجاد گذر فرهنگی نیازمند بودجه، حمایت ارگان‌ها و نهاد‌های دیگر و همکاری هنرمندان در بخش‌های مختلف هنری است و کار یک سازمان به تنهایی نیست.