گزارش
معمای آتش‌بس
باوجود اعلام مذاکره با آمریکا، طالبان هر روز بر شدت حملات خود در شهرهای افغانستان می‌افزاید
جواد نصرتی/ خبرنگار
امیدواری افغان‌ها برای تجربه یک آتش‌بس دیگر با طالبان، تنها چند ساعت دوام آورد و نه‌تنها اشرف غنی عملا از پیشنهاد مشروط خود یک گام به عقب بازگشت، که طالبان هم با گروگان‌گرفتن ده‌ها غیرنظامی، پیام واضحی به دولت افغانستان فرستاد.
به گزارش الجزیره، رئیس‌جمهور افغانستان، شامگاه یکشنبه در سخنرانی به مناسبت نود و نهمین سالروز استقلال افغانستان در کاخ دارالامان، به مناسبت فرارسیدن عید قربان پیشنهاد 3ماه آتش‌بس مشروط را که تا ولادت حضرت محمد(30آبان) برقرار خواهد بود، مطرح کرد. البته شرط او این بود که طالبان باید با این آتش‌بس موافقت کند. طالبان، با وجود استقبال پاکستان و آمریکا از این پیشنهاد، به آن واکنشی نشان نداد اما در بیانیه‌ای اعلام کرد که به مناسبت عید قربان، صدها زندانی را آزاد خواهد کرد.
غنی در سخنرانی خود به این موضوع اشاره کرد که بعد از مشورت‌های گسترده با بخش‌های مختلف جامعه افغانستان و همینطور علمای اسلامی در سراسر دنیا این تصمیم را گرفته است. با این حال اشرف غنی، احتمالا در واکنش به انفعال طالبان درباره این پیشنهاد، ساعاتی بعد از اعلام آتش‌بس، در جلسه‌ای در کابل با مقام‌های محلی و نظامی، به مقامات امنیتی دستور داد تا زمانی که طالبان پیشنهاد آتش‌بس را قبول نکرده، به حملات خود علیه طالبان ادامه دهند.
این آتش‌بس تنها شامل طالبان می‌شود و دیگر گروه‌های تروریستی مانند داعش را دربرنمی‌گیرد.
احتمال موفقیت آتش‌بس
پیشنهادی که برخی منابع مدعی‌اند با فشار خارجی از سوی پاکستان و آمریکا مطرح‌شده، دیروز با گروگانگیری بزرگ نیروهای طالبان ضربه سخت دیگری خورد. به گزارش بی‌بی‌سی، نیروهای طالبان دیروز در مسیر قندوز-تخار 3 اتوبوس با بیش از 100مسافر را ربودند و اعلام کردند که غیرنظامیان را آزاد خواهند کرد و همچنان نیروهای نظامی را در گروگان خود نگه خواهند داشت. الجزیره دیروز عصر به نقل از سخنگوی والی قندوز درباره این گروگانگیری نوشت: «نیروهای امنیتی در یک عملیات نجات موفق شدند 149مسافر را آزاد کنند. مسافران، زمانی که در مسیر خود از استان تخار به کابل در حرکت بودند، گروگان گرفته شدند.»
تحت فشار خارجی؟
پیشنهاد آتش‌بس 3ماهه به طالبان، هرچند با استقبال برخی شهروندان افغان مواجه شده، اما مخالفانی هم دارد. دیروز بی‌بی‌سی گزارش داد که صدها نفر از حامیان «روند سبز» در خیابان‌های کابل راهپیمایی کرده و با تجمع مقابل سفارت پاکستان، با این آتش‌بس مخالفت کردند.
دلیل استقبال از این آتش‌بس از سوی مردم، احتمالا تجربه شیرین آنها از مورد قبلی آتش‌بس است که به مناسبت عید فطر برگزار شد. در مورد قبلی، دولت حدود 18روز آتش‌بس را رعایت کرد اما طالبان، تنها 3روز آتش‌بس را پذیرفت و پیشنهاد دولت برای تمدید آن را رد کرد. در آن آتش‌بس، نیروهای طالبان بدون درگیری با نیروهای امنیتی، با در دست گرفتن پرچم سفید وارد شهرهای بزرگ افغانستان ازجمله کابل شدند و تصاویر زیادی از حضور همزمان این نیروها و شهروندان عادی در کنار هم در فضای مجازی منتشر شد.
پیشنهاد آتش‌بس به مناسبت عید قربان، با وجود تردید در سرانجام آن در داخل افغانستان، با استقبال گرم پاکستان و آمریکا مواجه شد. به گزارش الجزیره، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان از «حمایت کامل» پاکستان از این آتش‌بس خبر داد و گفت: «مردم افغانستان شایسته آن هستند. همزمانی اعلام این آتش‌بس با روز استقلال افغانستان، تأثیر اعلام این آتش‌بس را حتی بیشتر هم کرده است.»
در آن سوی دنیا، مایک پمپئو، وزیرخارجه آمریکا هم با حرارت از این پیشنهاد استقبال کرد و گفت: «ایالات متحده آمریکا از پیشنهاد دولت افغانستان برای آتش‌بسی مشروط به شرکت طالبان (در آن) استقبال می‌کند.» به گزارش رویترز، همچنین پمپئو گفت که کشورش آماده برگزاری مذاکرات مستقیم میان دولت افغانستان و طالبان است؛ «هیچ مانعی برای مذاکرات وجود ندارد. وقت صلح فرارسیده است.»
پاکستان و آمریکا در حالی از این آتش‌بس استقبال کرده‌اند که برخی منابع مدعی شده‌اند این دو کشور، اشرف غنی را تحت فشار قرار داده‌اند تا چنین پیشنهادی را ارائه دهد. پرس‌تی‌وی در همین رابطه به نقل از سبحان ساکسنا، کارشناس مسائل سیاسی نوشته است که اشرف غنی، این پیشنهاد را «تحت فشار شدید آمریکا و پاکستان مطرح کرده است.»
آمریکا، چند هفته پیش مذاکرات مستقیم با طالبان را در دوحه قطر شروع کرده و رسانه‌های آمریکایی گزارش داده‌اند دولت افغانستان از این مذاکرات بیرون گذاشته شده است. دولت آمریکا، به‌شدت خواهان صلح با طالبان است و بعید نیست در این پروسه با فشار دولت افغانستان را با خود همراه کند.
صلح در پی یک دوره خونین
پیشنهاد غنی، در شرایطی ارائه شده است که همچنان ده‌ها خانواده افغان، عزادار از دست دادن عزیزان خود در حملات گسترده طالبان در سراسر کشور هستند.
طالبان، در 15روز گذشته، در چندین حمله مرگبار در نقاط مختلف این کشور، ده‌ها نظامی و غیرنظامی را کشته است. اوج این درگیری‌ها که می‌توان آن را یکی از خونبارترین حملات طالبان در ماه‌های اخیر خواند، نبرد 5روزه در شهر غزنی است. طالبان با حمله به مرکز ولایت غزنی، براساس گزارش رسمی دولتی، 150نظامی و 95غیرنظامی را کشت و شوک عمیقی به جامعه افغانستان وارد کرد. میزان تلفات در غزنی، به گزارش سازمان‌های بین‌المللی بسیار بیشتر از آمار اعلام شده از سوی دولت است و یک منبع سازمان ملل در گفت‌وگو با الجزیره گفته است که نزدیک به 200غیرنظامی در این حمله جان خود را از دست دادند.
