افزایش هزینه اجاره‌نشین‌ها

احمد میرخدائی | روزنامه‌نگار:

آمارهای جدید از بازار مسکن تهران نشان می‌دهد در فصل بهار امسال تعداد معاملات این بازار نسبت به فصل قبل روند کاهشی در پیش گرفته و فرضیه نزدیک شدن این بازار به رکود را تقویت کرده است. در این میان رشد 26.7درصدی اجاره‌بها در فصل بهار امسال نسبت به‌مدت مشابه سال قبل، از گران‌نشینی مستأجرها و فشار تورمی بر این اقشار حکایت دارد.

گزارش مرکز آمار ایران از معاملات خرید و فروش مسکن در بهار امسال، از افت 20.5درصدی تعداد معاملات بازار مسکن پایتخت نسبت به زمستان‌96 خبر می‌دهد.

 به گزارش همشهری، در این دوره میانگین قیمت زیربنای مسکونی نسبت به فصل زمستان پارسال 6.4درصد افزایش یافته و به 6میلیون و 247هزار تومان رسیده است. این قیمت در مقایسه با فصل بهار 96رشد 36.9درصدی را نشان می‌دهد.

بازار زمین و کلنگی کساد شد

از اوایل سال 96تحرکات بازار مسکن آغاز شد و از میانه‌های سال، با گرم شدن تنور بازار مسکن، حرکت سرمایه به سمت حوزه تولید ساختمان و ساخت‌وساز مسکونی رونق گرفت؛ به‌گونه‌ای که گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد در 9‌ماه سال 96سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در صنعت ساختمان 12درصد نسبت به‌مدت مشابه سال قبل از آن رشد کرده است.

در این شرایط بازار خریدوفروش زمین مسکونی یا زمین ساختمان مسکونی کلنگی نیز داغ شد و این وضع تا اواخر سال گذشته که هنوز معاملات مسکن در روند افزایشی قرار داشت ادامه پیدا کرد. اما حالا، داده‌های مرکز آمار حاکی از این است که تعداد معاملات زمین مسکونی و ساختمان کلنگی در بهار 97نسبت به فصل زمستان سال گذشته 27.8درصد افت کرده است.

براساس این گزارش در بهار امسال، میانگین قیمت هر متر زمین مسکونی یا کلنگی در شهر تهران 6میلیون و 175هزار تومان بوده که نسبت به زمستان 3.1درصد و نسبت به بهار سال قبل 33.7درصد رشد داشته است. رشد قیمت زمین در کنار کاهش معاملات می‌تواند نشانگر ورود این بازار به رکود تورمی باشد که عاقبت بازار را به رکودی از جنس رکود سنگین سال‌های 91تا 96دچار خواهد کرد.

در این میان گرانی نهاده‌های ساختمانی نیز عامل دیگری است که در کنار کاهش تعداد معاملات در بازار مسکن، مانع رونق ساخت‌وساز شده است. براساس گزارشی که پیش‌ازاین مرکز آمار ایران از قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران در فصل بهار امسال منتشر کرد، تورم کل نهاده‌های ساختمان مسکونی در فصل بهار امسال به 17.4درصد رسیده که 74درصد از نرخ تورم کشور بالاتر است.

از سوی دیگر گرانی فولاد که در گزارش مرکز آمار تورم سالانه آن 47.1درصد اعلام شده عملاً ساخت‌وساز مسکن را با شوک مواجه کرده و به افت تولید دامن زده است.


مستأجرها گران‌نشین شدند



مرکز آمار ایران میانگین مبلغ اجاره ماهانه را در فصل بهار امسال به‌علاوه 3درصد ودیعه پرداختی برای یک متر زیربنای مسکونی در شهر تهران، 29هزار و 836تومان اعلام کرده که نسبت به فصل زمستان 96حدود 5.8درصد و نسبت به فصل بهار سال قبل 26.7درصد افزایش نشان می‌دهد. براساس این گزارش، تعداد قراردادهای اجاره در فصل بهار امسال نسبت به فصل بهار سال گذشته 8درصد کمتر شده است. پیش‌ از این نیز مشاوران املاک در گزارش میدانی همشهری اعلام کرده بودند با جهش قیمتی مسکن، مبلغ اجاره‌بها نیز افزایش یافته و عملاً باعث شده مستأجران به‌دنبال توافق با مالک و تمدید قرارداد قبلی خود باشند. در شرایطی که آمارها از افزایش اجاره‌نشینی در کشور خبر می‌دهند و بخش عمده اجاره‌نشین‌ها را اقشار ضعیف تشکیل می‌دهند، رشد جهشی قیمت اجاره می‌تواند اثر مخربی بر معیشت کم‌درآمدها داشته باشد. براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ تعداد خانوارهای اجاره‌نشین کشور ۵ میلیون و ۶۰۷ هزار خانوار بود که در سرشماری سال 1395این تعداد با افزایش 29درصدی، به ۷ میلیون و ۲۵۰ هزار خانوار افزایش پیدا کرد. طبق این آمارها فعلا 30.7درصد کل خانوارهای کشور اجاره‌نشین هستند و با توجه به اینکه بانک مرکزی سهم مسکن در سبد خانوار را نزدیک به 35درصد اعلام می‌کند، تغییر قیمت در این حوزه بر تورم احساس شده اجاره‌نشین‌ها اثرگذاری بالایی دارد.