محمد حسنی سعدی /دانش آموخته جامعه شناسی
یکی از آشنایان می‌گفت هنگامی که قیمت سکه به 4.5میلیون تومان رسید، 250میلیون تومان سکه خریدم و حالا که بعد از یک هفته قیمت پایین آمده می‌خواهم سکه‌هایم را بفروشم و مشورت می‌خواست.
در 2 هفته اخیر قیمت سکه بهار آزادی یک و نیم میلیون تومان نوسان قیمت را تجربه کرده زیرا تا قیمت‌ها صعودی می‌شد، عده زیادی خریدار می‌شدند و وقتی قیمت رو به نزول بود، همه فروشنده. در این حال دلالان حرفه‌ای بازار بیشترین سود را بردند و غیرحرفه‌ای‌ها ضررهای هنگفتی را تحمل کردند.
در تمام دنیا هر‌کسی که وارد یک فعالیت اقتصادی می‌شود، خطر بازده منفی و شکست در سرمایه‌گذاری را ناگزیر می‌پذیرد. خرید سهام شرکت‌ها، سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف، خرید کالاهای سرمایه‌ای و امثال آن هر‌کدام خطر بازده منفی و ضرر را به همراه دارد. فعالیت‌های منجر به کارآفرینی، ریسک بالایی دارد و درصورت موفقیت، سود بالایی نیز نصیب سرمایه‌گذار می‌کنند. اما در ایران با توجه به گسترش فرهنگ سرمایه‌گذاری در حساب‌های کم‌ریسک بانکی و اوراق مشارکت و بدهی با سود تضمین‌شده، با وجود تورم مزمن، فرهنگ خطرپذیری از بین رفته است. حتی سرمایه‌گذاران در بورس- که ذاتا با ریسک همراه است- نیز خطرپذیر نیستند و درصورت مواجه‌شدن با ضرر، اعتراض و تجمع می‌کنند.
در مؤسسات مالی و اعتباری فاقد مجوز که به‌رغم تذکر مکرر مسئولان و رسانه‌ها با وعده سودهای بالا، سرمایه‌های مردم را جذب کردند، اکنون که دچار ورشکستگی شده‌اند، سپرده‌گذاران با فشارهای سیاسی توانستند از اموال عمومی وجوهات خود را دریافت کنند و هیچ‌کس خطرپذیر سرمایه‌گذاری در یک مؤسسه غیرمجاز نیست و کسی هم جرأت ندارد ریسک این سرمایه‌گذاری ناامن را بر عهده سرمایه‌گذار بیندازد. تا زمانی که فرهنگ خطرپذیری اقتصادی در ایران نهادینه نشود، نمی‌توان توقع کارآفرینی و فعالیت‌های مولد را داشت و همچنان مردم ترجیح می‌دهند با ایستادن در صف ارز و سکه و فعالیت‌های سوداگرانه بدون خطرپذیری به ثروت خود بیفزایند.
حتی یکی از دلایل بیماری تورم مزمن در اقتصاد هم همین فعالیت‌های سوداگرانه است که در مقابل هرگونه کاهش قیمت مقاومت می‌کند. در حقیقت نسبت دوطرفه‌ای بین تورم مزمن و فعالیت‌های سوداگرانه وجود دارد و هر‌کدام دیگری را تقویت و تثبیت می‌کند. به‌نظر می‌آید بایستی از سوی حاکمیت ریسک فعالیت‌های سوداگرانه غیرمولد بالا برود و از سوی دیگر فرهنگ خطرپذیری اقتصادی با کارآفرینی و تولید تقویت شود تا این چرخه معیوب «تورم-سوداگری» متوقف شود.
در ستایش خطرپذیری اقتصادی
در همینه زمینه :
