نگاه
ما و اسطوره‌ها
محمدعلی علومی/ نویسنده و اسطوره شناس
اسطوره در تاریخ بشر بنایی چنان رفیع دارد که سایه آن‌را بر سر جوامع بشری از عهد قدیم تا به امروز می‌توان دید. رابطه دوسویه این پدیده ذهنی با مفهوم مطلق خیر و شر در فرهنگ مردم جهان نبرد نیک و بد را پی‌افکنده است. شاید در پندار برخی، اسطوره‌ها یکسره مربوط به زمانی هستند که انسان‌ها در مواجهه با هر پدیده ناشناس داستانی می‌ساختند. در باور آنان اینک با وجود وسایل ارتباطی و کشف بسیاری از مجهولات پیرامون انسان، این دوره سر آمده است.
اما وقایع امروز جهان تأییدی بر این است که چنین نیست. در همین چند دهه قبل که آمریکا پروژه‌های سفر به فضا را پی‌می‌گرفت، این واهمه در دل‌ها بود که مبادا دست‌اندازی انسان به خارج از محدوده خودش، خشم موجودات فضایی را برانگیزد.
اورسان ولز، کارگردان مشهور آمریکایی با استفاده از چنین زمینه فکری و نبوغ سرشارش کاری شگفت کرد.
او در یک برنامه رادیویی یکی از شهرهای آمریکا را که شنونده برنامه‌اش بودند با خبر دروغ حمله مریخی‌ها به کره زمین چنان ترساند که بسیاری از آنها به خیابان‌ها آمدند.
در بسیاری از فیلم‌های هالیوود موجودات شرور فضایی به زمین حمله‌ور می‌شوند. همین دستاویزی برای آمریکایی‌هاست تا در نبود تاریخ چندان طولانی برای خود قهرمان‌هایی مانند اسپایدرمن و سوپرمن خلق کنند. البته این کارکرد فقط در فیلم‌ها تماشایی است.
سربرآوردن نازیسم هیتلری از اسطوره‌های ژرمنی و داعش از باورهای تکفیری، هولناک و فاجعه‌آمیز است. گرچه دور از حیطه فرهنگ آمریکایی و از دل باورهای مرتبط با اساطیر شرقی، گاندی جنبش صلح‌آمیزی را به پیروزی رساند.
در همینه زمینه :
