بیم و امید سیاست‌های جدید ارزی

هنوز بسته جدید ارزی بانک مرکزی اعلام نشده و موجی از بیم و امید نسبت به اجرای سیاست‌های جدید ارزی دولت وجود دارد. برخی نگرانند که سیاست‌های جدید ارزی قادر به تنظیم و تثبیت بازار نباشد و دوباره آزمون ‌و خطاهای ارزی، حال و هوای بازار را آشفته کند اما در مقابل برخی اعتقاد دارند اگر سیاست‌های جدید به پمپاژ ارز به بازار ثانویه منجر شود و به توسعه این بازار بینجامد، اوضاع بهبود خواهد یافت.

نرخ ارز شناور می‌شود؟

به گزارش همشهری، برخی منابع می‌گویند بانک مرکزی سیاست ارز شناور را مدنظر دارد و برای هر بخش از ارزهای غیرنفتی نقشه خاصی کشیده است. در این سناریو، نرخ ارز دولتی از 4400تومان فعلی به 5500تومان افزایش می‌یابد و صادرکنندگان غیرنفتی عمده باید 60درصد از ارز حاصل از صادرات خود را با این نرخ در بازار ثانویه عرضه کنند. آنها می‌توانند20درصد از ارز خود را به نرخ توافقی در بازار ثانویه بفروشند اما 20درصد باقی‌مانده باید با نرخ مصوب به طرح‌های توسعه‌ای تخصیص یابد. نکته‌ای که در این گمانه‌زنی باعث بروز نگرانی فعالان اقتصادی شده، چند‌نرخی شدن دوباره قیمت ارز پتروشیمی‌هاست که عملا باعث تداوم توزیع فعلی رانت ارزی به شیوه‌های دیگر خواهد شد. از سوی دیگر برخی منابع مطلع می‌گویند در بسته ارزی جدید بانک مرکزی، کل ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی، فلزی و معدنی به نرخ توافقی در بازار ثانویه عرضه خواهد شد که در این صورت، دریافت خوراک ارزان و فروش ارز به قیمت توافقی، رانت ریالی هنگفتی به جیب ذینفعان وارد می‌کند. حتی برخی کارشناسان می‌گویند اختلاف قیمت ارز دولتی و توافقی به‌قدری بالاست که حتی محاسبه نرخ خوراک با دلار توافقی نیز قادر نیست این رانت را از بین ببرد. یکی از مسائلی که به نگرانی‌های کارشناسان از کارآمد نبودن بسته جدید ارزی بانک مرکزی دامن می‌زند این است که در وضع فعلی اقتصاد ایران به‌قدری از سیاست‌های ثبات‌بخش، بد استفاده شده که سکانداران اقتصاد، برگ برنده چندانی برای رو کردن ندارند و باید سیاست‌های ثبات‌بخش باقی‌مانده را با وسواس و دقت اجرا کنند.

بازگشت صرافان

منابع آگاه، پررنگ‌تر شدن نقش صرافی‌های مجاز را در بازار ثانویه نیز از جمله تدابیری عنوان می‌کنند که در بسته ارزی بانک مرکزی گنجانده شده است. بر این اساس، صرافی‌ها در ازای دریافت کارمزد معین، مسئول دریافت گواهی‌های ارزی صادرکنندگان عمده و تخصیص آن به واردکنندگان خواهند بود. البته در این میان اسکناس ارز منتقل نمی‌شود و فروش فیزیکی ارز در صرافی‌ها هم همچنان ممنوع خواهد بود.

   ارز مسافری نصف می‌شود؟

کاهش 50درصدی سهمیه ارز مسافر نیز یکی از مواردی است که گفته می‌شود بانک مرکزی مترصد اجرای آن است؛ زیرا توزیع رانت در این قالب نیز باعث سوءاستفاده‌هایی شده که هرچند رقم آن به رانت ارزی تخصیص ارز دولتی به واردات نمی‌رسد اما دامنه شمول آن گسترده‌تر است. ولی‌الله سیف، رئیس‌کل پیشین بانک مرکزی چند روز پیش از خداحافظی با ریاست این بانک گفته بود: ارز مسافرتی به‌صورت کامل قطع نمی‌شود اما نحوه اختصاص ارز به مسافران در حال بررسی است و احتمالا تصمیم‌های جدیدی برای آن گرفته می‌شود.