ماجرای پرابهام باغ‌وحش مشهد

رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست هفته گذشته در پی انتشار خبر مرگ 8قلاده ببر در باغ‌وحش وکیل‌آباد مشهد‌، آن را شایعه خواند و گفت: « ‌این خبرسازی‌ها برای تخطئه محیط‌زیست کشور است که در راستای منافع ملی کشور می‌خواهد حرکت کند.» 

خبرگزاری تسنیم به نقل از محمد بخشی محبی، معاون دادستان خراسان رضوی از کشف پوست 7قلاده ببر و 4جمجمه این بزرگ‌ترین گربه‌سان در باغ‌وحش مشهد خبر داده و گفته: «با وجود اینکه مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست استان منکر پیدا شدن این موارد شدند اما طی بازرسی که با دستور دادستانی انجام شد، وجود پوست و جمجمه این حیوان تأیید شده است.» 

اینکه دقیقا ماجرا از چه قرار است و چرا پوست 7قلاده ببر در این باغ وحش پیدا شده، به مرگ طبیعی مرده‌اند یا کشته شده‌اند، چرا این اتفاق در بزرگ‌ترین باغ وحش کشور رخ داده و... بخش‌های مهمی از این ماجراست و اما مهم‌تر اینکه چه‌کسی مسئول نظارت بر عملکرد باغ‌وحش‌های کشور است، چه عواملی موجب بروز این اتفاق‌ها می‌شود، ‌چه جرایمی برای باغ‌وحش‌های متخلف درنظر گرفته شده و نقش سازمان محیط‌زیست در نظارت بر عملکرد باغ‌وحش‌ها چیست تا دوباره مشابه چنین اتفاقاتی رخ ندهد. اینها برخی از سؤالات همشهری از مسئولان سازمان محیط‌زیست بود که با وجود تماس‌های مکرر و هماهنگی‌های انجام شده و قول مساعد آنها، پاسخی به تماس‌های همشهری ندادند.
باغ‌وحش وکیل‌آباد مشهد در سال93 از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست اخطار گرفت تا حداکثر ظرف 3سال آینده یعنی پایان سال96، استانداردهای مورد نظر در مورد این باغ وحش به اجرا درآید. دریافت مجوز ادامه فعالیت بزرگ‌ترین باغ‌وحش کشور در گرو این مجوز و رساندن وضعیت به استانداردها عنوان شده بود. علی تیموری، مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط‌زیست به مهر گفته است: «باغ وحش مشهد از آن باغ‌وحش‌هایی بود که هم شرایط استقرار را نداشت، یعنی از نظر مکانی مناسب نبود و هم اینکه تعداد گونه‌های داخل باغ‌وحش زیاد بود.»
به گفته تیموری، سازمان محیط‌زیست، باغ‌وحش مشهد را مجبور به تعطیلی می‌کند اما اصرار مسئولان استان و استناد به فعالیت 60ساله این باغ‌وحش، منجر به مطرح‌کردن این مسئله در کمیسیون ماده8 استانداری شده و در نهایت مشکل رفع و مجوز صادر شد. اما با وجود رفع مشکل مکان در باغ‌وحش مشهد، سازمان محیط‌زیست اعلام کرد در نوع نگهداری گونه‌ها نیز باید اصلاحاتی انجام شود به همین دلیل ورود حتی یک گونه تازه به این مجموعه ممنوع و قرار شد گونه‌های موجود نیز تعدیل شده و به باغ‌وحش‌های مجاز فرستاده شود.

تکذیب در مشهد،‌تأیید در تهران

هفته گذشته و بعد از انتشار نخستین خبر در مورد کشف پوست 7قلاده ببر در باغ‌وحش مشهد، پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست خبری از تورج همتی، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی منتشر کرد که گفته بود تلف‌شدن 8ببر باغ وحش مشهد تاکنون در هیچ دوره‌ای رخ نداده و این خبر کاملا بی‌اساس است. همتی سابقه تلف‌شدن ببر در باغ‌وحش مشهد را تنها در خرداد‌ماه سال‌جاری درست دانسته و گفته آن اتفاق ناشی از درگیری 2ببر در قفس بود که یکی از ببرها به‌دلیل عفونت شدید، ‌جانش را از دست داد.
این تکذیبیه در حالی است که مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط‌زیست روز گذشته در گفت‌وگو با مهر، خبر مرگ 7قلاده را تأیید می‌کند. او می‌گوید: «باغ وحش مشهد براساس گزارش محیط‌زیست استان در سال ۹۳، ۱۱ ببر داشته است. تا الان مجموعا تعداد ۱۹ببر هم زادآوری داشته‌ایم که از این ۱۹ببر، ۱۳ببر از سال۹۳ تا ۹۷ تلف شده‌اند، 2ببر هم از آنجا خارج شده و به مراکز دیگر تحویل شده است. به این ترتیب باید ۱۵ببر باقی‌مانده باشد که الان هم ۱۵ببر دارند. در سال۹۷ تلفات این مجموعه یکی بوده که آن هم درگیری بین 2ببر بوده است اما در سال گذشته 7ببر تلف شده‌اند که از آن میان 3 قلاده توله بوده‌اند و نتوانسته‌اند رشد کنند.»‌

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط‌زیست تأکید کرد: آنچه گزارش شده است که آنجا رفته‌اند و 7تخته پوست دیده‌اند کاملا ممکن است اما اینطور نبوده که صاحب باغ وحش همان زمان یا اخیراً 8 ببر را کشته باشد که از پوستش استفاده کند. با توجه به اینکه آمار باغ وحش‌ها برای ما معلوم است اصلا این کار ممکن نیست و نمی‌شود که آنجا ۱۵ ببر داشته باشند و بعد یکباره ببینیم 7ببر دارند. استان در این مورد باید نظارت بیشتری کند، چون برای این باغ‌وحش می‌خواهند مجوزهای لازم را بگیرند و باید به ستاد گزارش‌های بیشتری بدهند. به‌ویژه با توجه به اختیاراتی که رئیس سازمان محیط‌زیست به اداره کل استان‌ها داده اینها باید گزارش‌ها و نظارت خود را بیشتر کنند و پاسخگوی مردم و علاقه‌مندان محیط‌زیست هم باشند چرا که آنها هم حق دارند و ما به هر حال باید دقیق‌تر جواب بدهیم.