مهرداد موسوی‌خوانساری| روزنامه‌نگار:
گاهی بعضی آثار تاریخی و میراث فرهنگی شهر برایمان بسیار عادی می‌شوند. در طول روز شاید چندین بار از کنار یا روی برخی از آن‌ها رد می‌شویم در حالی که اصلاً متوجه نیستیم با یک بنای چندصدساله روبه‌رو هستیم.
سی‌وسه پل بیش از چهار قرن پیش با همت معماران، هنرمندان و بزرگان اصفهان به لطف برگزیده شدن اصفهان به پایتختی صفوی ساخته شد و 2 بخش بالا و پایین گردشگاه چهارباغ را به هم متصل کرد. با این که این همه سال از تولد یک شاهکار هنری و معماری گذشته و زخم روزگار چهره این پل بی‌نظیر را به سختی مخدوش کرده، باز هم بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی اصفهان را با نام سی‌وسه پل می‌شناسند و برای دیدنش از نقاط دور و نزدیک به این شهر سفر می‌کنند.
گیرم حالا که خشکسالی‌های زاینده‌رود دیگر دائمی شده، سی‌وسه پل هویت اصلی‌اش یعنی امکان تردد مردم از روی رودخانه را از دست داده است، اما همچنان به‌عنوان یک اثر درخشان هنری در قلب شهر اصفهان می‌درخشد. این چهره پیدای ماجراست؛ سی‌وسه پل یک چهره پنهان هم دارد که کمتر به آن اشاره شده است. روزی نیست که از روی این پل زیبا عبور کنیم و این‌جا و آن‌جا، با دست‌فروشان و ولگردان روبه‌رو نشویم.
کسانی که به‌صورت ناهنجاری با ایجاد مزاحمت و تولید بی‌اخلاقی‌های متنوع، چهره این پل فرسوده را از آنچه هست زخمی‌تر می‌کنند. دعواهای شهری گاهی روی پل بین رهگذران و ولگردان رخ می‌دهد و حالا هم که به تازگی ماجرای سقوط گردشگران از دهانه‌های پل مطرح شده است و برای این پل تاریخی، محافظ‌هایی از جنس مفتول و سیم گذاشته‌اند. خلاصه سی‌وسه پل از هر سو مورد هجوم همشهریانش واقع شده است.
در این میان خبرهای خوبی هم به گوش می‌رسد. بازگشایی و احیای اتاق‌های شاهنشین پل خبر خوبی است که در صورت تکمیل شدن می‌تواند قدم بزرگی برای بازسازی هویت این بنای تاریخی باشد. می‌دانیم که سی‌وسه پل در اصل به‌صورت سه طبقه ساخته شده بوده که امروز فقط از طبقه میانی آن استفاده می‌شود. طبقه بالایی پل که در زمان صفوی نرده‌گذاری شده بوده امکان عبور و مرور رهگذران پیاده را فراهم می‌کرده است.
پلکان‌های این طبقه امروزه در ابتدای دو سوی پل مسدود شده است. پلکان طبقه پایین هم که به زیر طاق‌نماهای پل می‌رود یا از بین رفته یا مسدود شده. هرچند حالا که رودخانه خشک است این راه سوم اصلاً کاربردی ندارد. راه اصلی پل پس از تحمل مشقت ماشین‌های سنگین اکنون سال‌هاست پیاده‌راه شده، اما برای احیای هویت مجدد پل علاوه بر بازگشایی اتاق شاهنشین می‌توان به احیای این راه‌های سه‌گانه هم اندیشید.
گفته می‌شود اتاق‌های شاهنشین قرار است پس از بازسازی به‌عنوان باجه اطلاعات گردشگری مورد استفاده قرار گیرد اما به نظر می‌رسد با توجه به حجم عبور و مرور از روی سی‌وسه پل این اتاق‌ها می‌تواند به‌عنوان اتاق هماهنگی مأموران حفاظت میراث فرهنگی نیز مطرح شود.
مأمورانی که با عبور و مرور مداوم روی پل می‌توانند از اتفاقات مشابهی نظیر سقوط مردم و ناهنجاری‌های اجتماعی جلوگیری کنند و در این شرایط دیگر چه نیازی به نرده‌گذاری‌های بی‌مورد روی یک بنای تاریخی است؟
البته گزینه بستن پل و گرفتن بلیت برای تماشای این اثر تاریخی هم هیچ دور از ذهن نیست، اما قهر کردن مردم با سی‌وسه پل اصلاً گزینه مناسبی نیست. بدین ترتیب بازسازی اتاق‌های شاهنشین چشم‌انداز امیدبخشی از بازسازی هویت تاریخی سی‌وسه پل در کنار مراقبت بیشتر از آن را ترسیم می‌کند.
سی‌وسه پل و راه‌های نرفته‌اش
در همینه زمینه :
