3‌برصفر به‌نفع هیچ‌کس!

تنها یک روز بعد از اعلام تعویق «داربی سوپرجام» و برگزار شدن این مسابقه بعد از نیم‌فصل اول، سازمان لیگ ناگهان نام تیم پرسپولیس را به‌عنوان قهرمان سوپرجام مطرح کرد و از «3برصفر» شدن نتیجه این نبرد به‌دلیل انصراف استقلال خبر داد. به‌نظر می‌رسد با توجه به برگزاری جام ملت‌ها در تعطیلات نیم‌فصل، سازمان لیگ فدراسیون فوتبال زمان مناسبی برای برگزاری دوئل قهرمان‌های فصل گذشته لیگ و جام حذفی پیدا نکرده و پرونده این بازی پرهیاهو را بسته است. باشگاه استقلال در واکنش رسمی به این تصمیم، ارسال نامه انصراف به سازمان لیگ را تکذیب کرده و دست روی این نکته گذاشته که در نامه‌اش تنها به‌دنبال تعویق بازی (و نه انصراف) بوده است. سازمان لیگ اما مدعی شده که ملکی به عنوان نماینده استقلال در جلسه‌ای، رسما از انصراف تیم صحبت کرده است. پندار توفیقی تاکید دارد که با توجه به نظر وزارت ورزش، فتاحی باید هر چه زودتر نظرش را تغییر بدهد اما وزارت ورزش با انتشار بیانیه‌ای، تصمیم برگزار‌شدن یا نشدن بازی را تنها در محدوده اختیارات فدراسیون فوتبال دانسته و تلاش کرده تا خودش را از این بازار آشفته بیرون بکشد. هنوز هم سوال‌های بی‌پاسخ زیادی درمورد داربی سوپرجام وجود دارد. آیا صرف نامه‌نگاری استقلال برای اعلام نتیجه 3بر‌صفر کافی بوده است؟ اگر این طور باشد، پس نامه انصراف خونه به خونه قبل از برگزاری جام‌حذفی سال گذشته نیز باید موجب سه هیچ شدن بازی به‌سود آبی‌های پایتخت می‌شد. بازی‌های فوتبال معمولا در شرایطی با رای انضباطی 3بر‌صفر مواجه می‌شوند که داور و بازیکنانی یکی از دو تیم در زمین حاضر باشند و تیم دیگر در ورزشگاه حضور نداشته باشد. آیا اگر استقلالی‌ها به تاریخ قبلی پایبند بمانند، مسابقه برگزار خواهد شد و سازمان لیگ رأی‌اش را پس خواهد گرفت؟ آیا بدون برگزاری بازی، جام در مراسمی به پرسپولیسی‌ها تحویل داده خواهد شد؟

در تاریخ لیگ‌برتر فوتبال ایران، سوپرجام هرگز یک مسابقه مهم و مستحکم نبوده است. این نبرد به مدت یک دهه به‌دلیل آماده نبودن تیم‌ها و یا آماده نبودن سازوکار برگزاری، لغو شده و از دو سال قبل، دوباره برگزار می‌شود. حتی استقلال و پرسپولیس نیز سابقه لغو این نبرد را دارند. سال 87 پرسپولیس با افشین قطبی قهرمان لیگ‌برتر شد و استقلال با قلعه‌نویی، قهرمانی جام‌حذفی را به‌دست آورد اما چیزی به نام مسابقه سوپرکاپ میان این دو تیم برگزار نشد. تاریخ تعیین شده برای این بازی با تاریخ اردوی سرخپوشان در اسپانیا یکسان بود و حتی با وجود لغو شدن اردوی اسپانیا، پرسپولیسی‌ها تمایلی به برگزاری این دیدار نداشتند. 10سال قبل، خبری از برخورد انضباطی به‌خاطر لغو سوپرجام نبود اما این بار سازمان لیگ، اصرار دارد که قهرمان فصل گذشته لیگ را به‌عنوان برنده بازی معرفی کرد. برای اولین بار در تاریخ، نتیجه یکی از شهرآوردها با «رأی انضباطی» به‌سود پرسپولیس تمام شده است. پیش از این داربی‌های چهارم، ششم، بیست و دوم و سی‌وهشتم که به‌دلیل درگیری نیمه‌تمام مانده بودند با رأی انضباطی به‌سود استقلال همراه شدند و حالا قرمزها برای اولین بار، پیروزی در داربی با رای بیرون از زمین را تجربه می‌کنند.

استقلال، بزرگ‌ترین بازنده برگزارنشدن دیدار سوپرجام است. بعد از قهرمانی در جام‌حذفی، این تیم برای حضور در سوپرجام آماده به‌نظر می‌رسید و حتی کری‌خوانی برای رقیب سنتی را کلید زده بود اما جلسه‌های تمرینی این تیم دیرتر از پرسپولیس آغاز شد و اوضاع در فصل نقل‌و‌انتقالات، مطابق میل شفر پیش نرفت. کنار کشیدن از یک جنگ فوتبالی، برای بدبین شدن هوادارها به میزان آمادگی استقلال کافی خواهد بود. اگر آبی‌ها جلسه‌های تمرینی را کمی زودتر شروع می‌کردند، اگر سد راه جدایی امید ابراهیمی می‌شدند و کمی زودتر با تیام و جپاروف به توافق می‌رسیدند، حضورشان در این مسابقه ابدا دور از ذهن نبود. حتی با وجود همه این مسائل، استقلال باز هم می‌توانست در داربی به میدان برود. چرا که طبیعتا پرسپولیسی‌ها نیز زیر فشار بدنسازی، در شرایط فوق‌العاده‌ای قرار نداشتند. در صورت حضور در شهرآورد سوپرجام، استقلال یا به برتری دست پیدا می‌کرد و یا شکست می‌خورد اما با انصراف از بازی، چیزی به‌جز شکست عاید این باشگاه نشد. آنها البته تنها بازنده‌های برگزارنشدن مسابقه سوپرجام نبودند.

پرسپولیس بدون انجام حتی یک بازی، اولین جام فصل را تصاحب کرد. قرمزها اگر چه به‌عنوان قهرمان سوپرجام معرفی شدند اما فرصت برگزاری یک دیدار جذاب را از دست دادند. برنده‌شدن با رأی سازمان لیگ، ابدا قابل قیاس با شکست دادن رقیب همیشگی نخواهد بود. تیم برانکو در آخرین داربی، مغلوب شفر و پسرها شد و حالا می‌توانست از حریف انتقام بگیرد. نتیجه 3بر‌صفر بازی اما شبیه یک «انتقام واقعی» به‌نظر نمی‌رسد. پرسپولیس از آمادگی بیشتری برای این دیدار برخوردار بود و شانس زیادی برای بردن استقلال در زمین داشت اما به ازای اهدای یک جام به سرخپوشان، فرصت کنار زدن رقیب در ورزشگاه آزادی از آنها گرفته شد.
سازمان لیگ فوتبال ایران تلاش کرد تا قاطعیت‌اش را با اعلام نتیجه 3بر‌صفر به‌سود تیم برانکو به نمایش بگذارد اما ثابت شد که این نهاد قدرت و برش لازم را برای کشاندن دو تیم به بازی سوپرجام ندارد. سعید فتاحی از هفته‌ها قبل استقلال را با اشاره به محرومیت سنگین احتمالی تهدید کرد اما این تهدیدها ابدا بازدارنده نبودند و این بازی سرانجام در زمان مدنظر سازمان لیگ برگزار نشد. به‌نظر می‌رسد اگر مساله جام ملت‌ها و کارلوس کی‌روش مطرح نبود، سازمان لیگ درنهایت با درخواست استقلال موافقت می‌کرد و بازی را در برنامه تعطیلات نیم‌فصل قرار می‌داد. در واقع دلیل نهایی این تصمیم نه اقتدار، که بسته بودن دست‌ها در مقابل کارلوس کی‌روش است. حاضر نشدن یک تیم در جدالی مثل سوپرجام، در هر کشوری می‌تواند عواقب سنگینی برای آن تیم داشته باشد اما از سال آینده در فوتبال ایران، هر تیمی که احساس کرد شرایط بازی در سوپرلیگ را ندارد و بازنده بازی خواهد بود، می‌تواند به راحتی کنار بکشد و نگران هیچ چیز نباشد. حتی وزارت ورزش نیز یکی از بازنده‌های برگزار نشدن این دوئل بود. این نهاد با رایزنی برای تعویق بازی، مشغول دخالت در مسئولیت‌های فدراسیون فوتبال شد.

به تاریخ پیوستن سوپرجام با نتیجه‌ای که از راهروهای سازمان لیگ بیرون آمده، یک پیام مهم دارد و آن، این است که فوتبال ایران اساسا قادر به برگزاری دیدارهایی که «وادار» به انجام‌شان نشود، نیست. در واقع اگر سرخابی‌ها در لیگ، جام‌حذفی و آسیا با هم برخورد نکنند، این اتفاق در هیچ شرایط دیگری نخواهد افتاد. هم فدراسیون فوتبال و هم دو باشگاه، فرصت درآمدزایی از این جدال جذاب را از دست داده‌اند. بازنده دیگر اما، هوادارانی هستند که بعد از مدت‌ها تعطیلی فوتبال باشگاهی، برای تماشای سوپرجام انتظار می‌کشیدند. برای اولین‌بار در تاریخ داربی‌ها، نتیجه یک بازی قبل از سوت شروع داور اعلام شده است. موضوعی که نشان می‌دهد فوتبال ایران هنوز نسبت چندانی با عبارت «حرفه‌ای» ندارد.