ترامپ و پوتین ؛ 2 ساعت پشت‌ درهای‌ بسته

جواد نصرتی/ خبرنگار:

دونالـــد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا و ولادیمیر پوتین همتای روس او، ‌دیروز در اولین کنفرانس خبری رهبران دو کشور در 8 سال گذشته، از شروع دوره‌ای تازه در روابط دو کشور و مسائل دیگر از جمله ایران صحبت کردند.

نشست ترامپ و پوتین که یکی از داغ‌ترین ملاقات‌های رهبران دو کشور در سال‌های اخیر به شمار می‌رود، ‌با تاخیری چشمگیر برگزار شد و در نهایت، دو رهبر، در سالن کنفرانس کاخ ریاست جمهوری فنلاند درباره ملاقات خود صحبت کردند.

بخشی از گفت و گوهای دو طرف،‌ موضوع توافق هسته‌ای ایران بود. ولادیمیر پوتین در این باره گفت: «به ترامپ گفتم توافق هسته‌ای ایران، شامل قوی‌ترین تدابیر نظارتی است.» او همچنین گفت که آمریکا،‌ نظر روسیه را در این باره می‌داند. ترامپ هم به گفت و گو درباره ایران با پوتین اشاره کرد و از لزوم فشار به ایران صحبت کرد.

بخش مهمی از صحبت‌های دو طرف در نشست دیروز، گفت و گو درباره  کاهش تسلیحات هسته‌ای بود. پوتین که به عنوان نفر اول در کنفرانس خبری صحبت کرد،‌ گفت که صحبت‌های جدی‌ای در این باره مطرح شده است، او گفت:«ما به عنوان قدرت‌های جهانی، مسئولیت ویژه‌ای برای تامین امنیت جهانی داریم.»

ترامپ که در ابتدای صحبت‌هایش به اختلاف‌نظرها بین دو کشور و ساعت‌ها گفت و گو بین خودش و پوتین در این باره اشاره کرد،‌ نظرات همتای خود را درباره شروع دوران جدید بین آمریکا و روسیه را تایید کرد و گفت: «آمریکا و روسیه،‌ حتی در دوران جنگ سرد که دنیا نسبت به امروز تفاوت زیادی داشت،‌ موفق شدند دیالوگ قدرتمندی بین یکدیگر داشته باشند. روابط ما هرگز بدتر از حالا نبوده است. با این حال،‌ این شرایط، حدود 4ساعت پیش (شروع نشست بین دو طرف) تغییر کرد.»

بخشی از ملاقات دو طرف که رسانه‌های زیادی مشتاق شنیدن جزئیات درباره آن بودند، مسئله دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2016 بود. پوتین در صحبت‌هایش،‌ همانطور که قبلا هم گفته بود هرگونه دخالت دولت روسیه در انتخابات آمریکا را تکذیب کرد؛ «من باید چیزی را که قبلا هم در ملاقات‌های شخصی به رئیس جمهور گفته بودم تکرار کنم؛ روسیه هرگز در سیاست داخلی آمریکا از جمله انتخابات دخالت نکرده و قصد این کار را هم ندارد.» ترامپ هم که پیش از این نشست پیش‌بینی کرده بود پوتین چنین پاسخی به او خواهد داد، درباره این موضوع گفت: «من فکر کنم بهتر این بود که (رسیدگی به موضوع دخالت روسیه در انتخابات) به صورت شخصی انجام شود.» او در ادامه گفت: زمان زیادی از مذاکرات دو طرف در این باره بوده است اما جزئیات بیشتری در این باره ارائه نداد.

درباره موضوع سوریه،‌ پوتین ضمن اشاره به تضاد استراتژی کشورها، خواستار همکاری بیشتر شد؛ «ما درباره مسائل منطقه‌ای صحبت کردیم. حل مشکل سوریه می‌تواند نشان دهنده این باشد که یک مشکل بین‌المللی چطور با همکاری قابل حل و فصل است.» ترامپ، بر همکاری در سوریه که «می‌تواند جان صدها هزار انسان» را نجات بدهد صحبت کرد.

هر دو رئیس جمهور در کنفرانس خبری خود، از برگزاری این نشست استقبال و ابراز امیدواری کردند ملاقات‌های بیشتری برای حل تمام مسائلی که بین دو کشور وجود دارد داشته باشند.

   در کنفرانس مطبوعاتی چه گذشت؟

عمده سوالات خبرنگاران در کنفرانس خبری دیروز از ترامپ و پوتین، درباره اتهام مداخله مسکو در انتخابات ریاست‌جمهوری 2016 آمریکا بود. پوتین در پاسخ به این سوالات گفت: بله من می‌خواستم که ترامپ برنده این انتخابات شود اما اتهام مداخله دولت روسیه در این انتخابات بی‌اساس است. ترامپ هم گفت: من خودم هیلاری کلینتون را شکست دادم و همدستی (با روسیه) در کار نبوده‌است.  بخش دیگر سوالات خبرنگاران روسی و آمریکایی از ترامپ و پوتین درباره سوریه و توافق احتمالی دو طرف با درنظر گرفتن رژیم اسرائیل بود. درباره این موضوع، ترامپ و پوتین به سخنان کلی بسنده کردند و هیچ کدام به توافق احتمالی یا جزئیات گفت‌وگوهایشان اشاره نکردند. پوتین از لزوم همکاری همه طرف‌ها برای کمک‌های بشردوستانه به سوریه و  همچنین از همکاری گسترده‌تر با حضور ایران و ترکیه سخن گفت.



      ریچارد هاس (رئیس شورای روابط خارجی آمریکا)
یک رئیس‌جمهور طبیعی  با تکیه بر سابقه اتحاد آمریکا و اروپا وارد هلسینکی می‌شود و نتیجه چیزی که درباره دخالت‌های روسیه در انتخابات آمریکا می‌دانیم را به‌عنوان مهماتی برای وادار کردن روس‌ها برای پرداخت هزینه کاری که کرده‌اند و توقف آن، استفاده خواهد کرد. اما اینجا، از رئیس‌جمهور طبیعی خبری نیست.


      ادوارد مونیز (وزیر انرژی در دولت باراک اوباما)
ایالات متحده آمریکا و روسیه، بیش از 90درصد سلاح‌های هسته‌ای دنیا را در اختیار دارند... وضعیت هسته‌ای قدیمی به جامانده از دوران جنگ سرد، تهدیدهای سایبری جدید و گسترش فناوری و دانش هسته‌ای، این واقعیت را ضروری می‌کند که رهبران ما برای جلوگیری از یک اشتباه غیرقابل بازگشت هسته‌ای با هم همکاری کنند و نشست هلسینکی گامی ضروری برای از سرگیری تلاش‌ها برای کاهش ریسک هسته‌ای به‌شمار می‌رود.


      تأخیرهای معنادار
نشست دیروز بین پوتین و ترامپ، با تأخیر بسیار زیادی همراه بود. به‌نظر می‌رسد این تأخیرها، تعمدی و تلاشی برای نشان دادن برتری هر کدام از آنها بوده است. هواپیمای پوتین، تازه یک ساعت بعد از زمانی که قرار بود نشست شروع شود وارد فرودگاه هلسینکی شد. ترامپ هم بعد از پوتین و با تأخیر وارد محل برگزاری نشست -کاخ ریاست‌جمهوری - شد. همچنین کنفرانس خبری 2طرف هم با تاخیر بسیار زیادی برگزار شد.


      اولین توافق، پیش از ملاقات
اولین توافق نشست دیروز، قبل از شروع ملاقات پوتین و ترامپ اعلام شد. وزارت خارجه روسیه، قبل از ملاقات طرفین، توییت جنجالی ترامپ را که در آن آمریکا مقصر سطح پایین روابط دو طرف اعلام شده بود بازنشر داد و نوشت: «ما هم موافقیم».


      چرا رهبران دو کشور تک به تک ملاقات کردند؟
یک مقام مسئول آمریکایی به سی‌ان‌ان گفته است: ترامپ به 3 دلیل تمایل زیادی داشته تک به تک و تنها با حضور مترجم با پوتین دیدار کند. اول اینکه او مایل بود ارزیابی شخصی‌ای از پوتین داشته باشد، ‌درست مانند کاری که در دیدار با کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی داشت. دوم اینکه ترامپ به‌شدت نگران درز کردن جزئیات مذاکرات به بیرون بوده و نکته آخر اینکه نمی‌خواسته دستیارانش که رویکرد سختگیرانه‌ای نسبت به روسیه دارند صحبت‌های او با پوتین را قطع کنند.


     رونمایی از لیموزین ویژه پوتین
ولادیمیر پوتین در سفر به هلسینکی، برای نخستین بار در یک سفر خارجی از لیموزین جدید خود استفاده کرد. این لیموزین روسیه با نام کارتج، برای نخستین بار در مراسم تحلیف پوتین مورد استفاده قرار گرفت.


      اعتراض‌های مردمی در هلسینکی
همزمان با برگزاری نشست رهبران آمریکا و روسیه، هلسینکی شاهد اعتراض‌های گسترده مردمی بود. فعالان حقوق بشر، فعالان ضد‌فاشیست، مخالفان ضد‌جنگ اوکراین، حامیان تجارت آزاد، فعالان محیط‌زیست و دیگر گروه‌ها دیروز همزمان با نشست ترامپ و پوتین در هلسینکی دست به تظاهرات و اعتراض زدند.