مددکاران این بیمارستان، هزینه‌های بستری را بر اساس توان مالی بیماران به صفر می‌رسانند
«مهدیه» حامی مادر و کودک
مژگان مهرابی| خبرنگار:
منطقه 15
بیمارستان بزرگ و مجهزی است. امکانات پزشکی پیشرفته و به روزی هم دارد. با اینکه در یکی از محروم‌ترین محله‌های جنوب تهران واقع شده، اما خدمات درمانی خوبی به بیماران ارائه می‌دهد. همین دلیلی شده تا یکی از بیمارستان‌های برجسته پایتخت باشد، البته علت نمونه شدنش تجهیزات آن نیست، چراکه در اغلب بیمارستان‌های مدرن تهران می‌توان بهترین خدمات درمانی را دریافت کرد. فرق عمده «بیمارستان تخصصی زنان مهدیه» با دیگر مراکز درمانی تهران حمایت از بیماران نیازمند است. اینجا حداقل هزینه درمان برای آنها در نظر گرفته می‌شود و اگر همین هزینه را هم بیمار نیازمند نتواند بپردازد، از خیّران کمک گرفته می‌شود تا مشکلات مالی او برطرف شود. تفاوت دیگر بیمارستان مهدیه که آن را متمایز می‌کند، پذیرش و کمک به مادران معتاد و کارتن‌خواب است. افرادی که نه کارت شناسایی دارند، نه هویت و نه حتی وجهه خوب. این مرکز امکانی را فراهم می‌کند تا در بهترین شرایط این مادران وضع حمل کنند و هزینه درمان را هم خود بیمارستان متقبل می‌شود. حمایت‌های بیمارستان به اینجا ختم نمی‌شود. این مرکز درمانی موقعیتی ایجاد می‌کند تا بعد از ترخیص مادر معتاد، فرزندش در شرایط بهتری زندگی کند. «سید محمدتقی طباطبایی» ریاست بیمارستان را برعهده دارد. با او در این‌باره صحبت کرده‌ایم.
بیمارستان بزرگی است. یک در آن به خیابان شهرزاد و در دیگرش به خیابان فداییان اسلام باز می‌شود. قدیمی است و ظاهر نونوارش نشان نمی‌دهد که بیش از 50 سال دارد. فضای سبز زیبایی در قسمت جنوبی آن واقع شده و بیشتر به بوستانی کوچک می‌ماند. همین فضا امکانی را فراهم کرده تا همراهان بیمار ساعتی در آن استراحت کنند. ساختمان اصلی آن در فاصله چند قدمی از در بیمارستان قرار دارد. چند قدمی ساختمان، سردیس مردی است که این مکان درمانی را ساخته و وقف کرده است. روی پایه سردیس نام واقف نوشته شده است: «مرحوم مهدی صبوحی». او سال 1344 زمین بیمارستان را وقف کرده و با پولی که برای خرید ماشین کنار گذاشته بود ساختمان را ساخته است. کریدور بیمارستان شلوغ است و در هیچ وقتی از روز خلوتی ندارد. با آن همه رفت و آمد ردی از بی‌نظمی در بیمارستان دیده نمی‌شود.
این بیمارستان غیر از خدمات ارزنده‌ای که به بیمارانش ارائه می‌دهد، ویژگی شاخصی دارد که در دیگر مکان‌های درمانی کمتر دیده می‌شود. آن هم یاری مادران نیازمند است. مادرانی که برای تولد فرزندشان نه آهی در بساط و نه حمایت‌کننده‌ای دارند. در این بیمارستان هزینه زایمان طبیعی رایگان و عمل سزارین یک و نیم میلیون تومان است، اما اگر بیمار بیمه تأمین اجتماعی باشد، هزینه عمل سزارین 150 هزار تومان می‌شود. طباطبایی می‌گوید: «مسئول مددکاری بیمارستان هر روز به بخش‌ها سرکشی می‌کند و وضعیت بیماران را جویا می‌شود. اگر متوجه مشکل معیشتی آنها شود مبلغ 150 هزار تومان هم به حداقل تخفیف پیدا کرده و بعضی وقت‌ها هم رایگان می‌شود. البته تخفیف فقط شامل هزینه زایمان نمی‌شود و همه خدمات درمانی را شامل می‌شود. بانوان زیادی داریم که هزینه درمانشان سنگین است و توان پرداخت ندارند. اینجاست که واحد مددکاری از خیّران کمک می‌گیرد تا مشکلات مالی او برطرف شود.»
بیمارستان خاص مادران
بیمارستان مهدیه 123 تخت فعال و 60 تخت ویژه نوزادان دارد که به باور دکتر طباطبایی امکانات بستری جوابگوی جمعیت یک‌هزار نفری که هر روز به این مکان درمانی مراجعه می‌کنند، نیست. جالب اینجاست‌درصد قابل توجهی از بیماران اتباع خارجی بنگلادشی، افغان و عراقی هستند. طبق آمار رئیس بیمارستان مهدیه در سال گذشته، جمعیتی بالغ بر 56 هزار نفر به این بیمارستان مراجعه کرده‌اند که از این آمار 5/11درصد اتباع خارجی بوده‌اند. او در ادامه پیشنهاد گشتزنی در بیمارستان را می‌دهد. «مریم شجاع» مسئول روابط‌عمومی و «پروانه‌سلحشور» مددکار بیمارستان هم همراهی‌مان می‌کند. طبقه دوم بخش زایمان است. ابتدای امر سری به آنجا می‌زنیم. دکتر طباطبایی اشاره می‌کند مادران معتاد و کارتن‌خواب هم اینجا پذیرش می‌شوند. آدم‌های طرد شده‌ای که مردم تمایل به رویارویی با آنها را ندارند، شاید این را برای آن می‌گوید که با دیدن یک مادر معتاد شگفت‌زده نشوم. در اتاق 413 یکی از همین مادران بستری است. روی تخت خوابیده و به گفته سلحشور، نوزادش مرده به دنیا آمده است. صدایش می‌کنند. ما را که می‌بیند به زحمت روی تخت می‌نشیند. روی صورتش چند جای چاقو دیده می‌شود. چهره‌اش بهت زده و بغضی آشکار در چشم‌هایش دیده می‌شود. سلحشور سراغ پدر بچه را می‌گیرد و او می‌گوید: «نیست. نمی‌دانم. شاید زندان است.»
طرح سلامت در خدمت بیماران
مادر معتاد داروی آرام بخش دریافت کرده و به گفته سلحشور تا ساعتی بعد که اثر دارو برود، بخش را روی سرش می‌گذارد. این مددکار متذکر می‌شود: «این مشکلی است که همیشه با مادران معتاد داریم.» او ادامه می‌دهد: «وقتی خمار می‌شوند شروع می‌کنند به فریاد کشیدن و دویدن در راهرو بخش. فحاشی می‌کنند و گاهی درگیر هم می‌شوند. چندی پیش معتاد مبتلا به بیماری واگیرداری را در اتاق ایزوله بستری کردیم. دوستانش با‌ترفندهای مختلف خودشان را به او می‌رساندند و به او مواد می‌دادند.» خیلی از مادران معتاد و کارتن‌خواب را خود مردم به این بیمارستان می‌رسانند. آدم‌های با شناسنامه‌ای که هزینه درمانشان به گردن بیمارستان می‌افتد. دکتر طباطبایی توضیح می‌دهد: «پیرو طرح تحول سلامت در صورتی سازمان تأمین اجتماعی از بیمار حمایت می‌کند که مدرک شناسایی داشته باشد. برخی از مادران معتاد و کارتن‌خواب بیمه ندارند بنابراین هزینه درمانشان را خودشان باید پرداخت کنند، اما از آنجا که برایشان مقدور نیست هزینه درمان برعهده بیمارستان می‌افتد. بیمارستان در سال گذشته مبلغ 200 میلیون تومان هزینه درمان مادران معتاد را متقبل شده است.»
من نوزادم، یک مسافر
مشکل مادران معتاد به اینجا ختم نمی‌شود. تولد نوزادان معتاد معضل دیگری است که کادر بیمارستان با آن درگیر است. واژه نوزاد معتاد حس بدی را ایجاد می‌کند. برای دیدن‌شان به بخش نوزادان می‌رویم. محل نگهداری‌شان سالن همجوار کریدور است. شجاع اشاره به بانویی جوان می‌کند که اعتیاد دارد و نوزادش هم آلوده به موادمخدر است. مادر جوان، نوزاد چند روزه‌اش را روی پایش گذاشته و با گوشی تلفن همراهش صحبت می‌کند. ظاهرش آراسته است با موهای رنگ شده و صورت بزک کرده، اثری از اعتیاد در چهره‌اش دیده نمی‌شود. شجاع می‌گوید: «مادر و پدر بچه هر دو معتاد به تریاک هستند.» در بین نوزادان، نوزاد دیگری هم هست که مادرش برای رفع افسردگی به موادمخدر روی آورده و حالا فرزندش گرفتار اعتیاد شده است. بچه را بستری کرده‌اند تا ترک کند. صدای گریه نوزادان و بدن دردی که می‌کشند آزار‌دهنده است. طباطبایی ادامه می‌دهد: «مشکلات ما از اینجا شروع می‌شود که نوزاد را به مادر کارتن‌خواب بدهیم یا خیر. از این‌رو تعاملی بین بهزیستی، دادسرا و بیمارستان مهدیه انجام شده تا تصمیم خوبی برای این نوزادان گرفته شود. در صورت مراجعه زن معتاد، واحد مددکاری به بهزیستی اعلام می‌کند و اورژانس اجتماعی وارد عمل می‌شود که آیا والدین می‌توانند سرپرستی کودک را برعهده بگیرند یا خیر. اگر صلاحیت نداشته باشند، بهزیستی وارد عمل و نوزاد به شیرخوارگاه منتقل می‌شود.» بوی تند مواد ضدعفونی‌کننده مشام را آزار می‌دهد. نیروهای خدماتی در حال تی کشیدن و نظافت هستند. این کار چند نوبت در بیمارستان انجام می‌شود. طباطبایی می‌گوید: «به سبب رفتارهای پرخطر معتادان احتمال می‌دهیم که به بیماری‌های واگیردار مبتلا باشند. برای همین دقت لازم در بستری کردن و ارائه خدمات را انجام می‌دهیم و ضدعفونی و پاکسازی بیمارستان با دقت بیشتری انجام می‌شود.» بعد از دیدن مادران و نوزادان معتاد سری به بخش نازایی می‌زنیم.
دکتر «زهرا حیدر» مسئول این بخش است. به گفته او روزانه 100 زوج برای درمان به این مرکز مراجعه می‌کنند. طبق آمار به دست آمده، 50درصد از مراجعه‌کنندگان به این مرکز، درمان شده‌اند اما امتیاز دیگر این بیمارستان بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان است. 45 تخت برای نوزادان نارس تعبیه شده که از مجهزترین امکانات برخوردار است. تخت‌ها کنار هم چیده شده و اغلب پر هستند. دکتر طباطبایی می‌گوید: «از دیگر بیمارستان‌های شهر، نوزاد نارس به اینجا می‌آورند. هزینه تخت‌ها شبی یک میلیون تومان است که در صورت داشتن دفترچه تأمین اجتماعی بیمار شبی 100 هزار تومان پرداخت می‌کند.» طباطبایی در پایان گشتزنی به سدمعبر وانتی‌های دوره‌گرد اشاره می‌کند و از مسئولان شهری می‌خواهد آنها را جمع‌آوری کنند، چراکه حضورشان در خیابان کم‌عرض شهرزاد، تردد خودروهای امدادی را با کندی مواجه می‌کند.
