جیب شرکت‌های بورس خالی شد

بهزاد رنجبر/ خبرنگار: 

 آخرین محاسبات از فصل مجامع امسال نشان می‌دهد شرکت‌های بورس تاکنون 15هزار میلیارد تومان سود بین سهامداران تقسیم کرده‌اند.

به گزارش همشهری، امسال هم مطابق سنت سال‌های گذشته مجامع عمومی شرکت‌های بورس از بهار شروع شده و تا پایان تیر‌ماه ادامه دارد. با توجه به آنکه سال مالی بخش زیادی از شرکت‌های بورس 29اسفند‌ماه هر سال است این شرکت‌ها تا پایان تیر‌ماه سال بعد مهلت دارند تا با برگزاری مجامع عمومی سالانه آخرین وضعیت عملکرد مالی و اقتصادی شرکت را به اطلاع سهامداران برسانند بنابر این مجامع عمومی امسال تا پایان تیر‌ماه برای بررسی عملکرد مالی سال مالی96 برگزار می‌شود. هر سال در زمان برگزاری مجامع عمومی شرکت‌های بورس تغییرات مختلفی در وضعیت سهام شرکت‌ها به وقوع می‌پیوندد و شاخص بورس هم تحت‌تأثیر این رویداد‌ها تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. به‌طور معمول زمانی که شرکت‌های بورس سودی را که از فعالیت‌های سال قبل به‌دست آورده‌اند بین سهامداران تقسیم می‌کنند قیمت سهامشان بعد از بازگشایی نماد با افت مواجه می‌شود و این موضوع روی شاخص‌های بورس تأثیر می‌گذارد.

به‌طور معمول ایران بالاترین نرخ تقسیم سود را در جهان دارد و شرکت‌ها به‌طور میانگین تا 85درصد از سودشان را تقسیم می‌کنند؛ حتی برخی از شرکت‌ها تا 95درصد از سودشان را تقسیم می‌کنند و این موضوع اثرات منفی زیادی بر عملکرد شرکت‌های بورس دارد.

از نظر تئوری‌های مالی، زمانی که یک شرکت بخش عمده سود سال قبل را بین سهامداران تقسیم می‌کند اولا شرکت را از منابع مالی خالی می‌کند و دوم اینکه برای اجرای طرح‌های توسعه با مشکل مواجه می‌شود؛ به همین دلیل است که اغلب شرکت‌های بورس با کسری وجوه در گردش مواجهند و برای این کار دست به دامان بانک‌ها می‌شوند.این کار حتی بنگاه‌های اقتصادی ایران را در شرایطی که سودشان در حال کاهش است با بحران کمبود نقدینگی مواجه کرده است. در نتیجه کارشناسان بار‌ها توضیح داده‌اند بهتر است شرکت‌های بورس تا این مقدار سود را تقسیم نکنند. در بورس نیویورک شرکت‌های زیادی وجود دارند که سالانه هیچ سودی تقسیم نمی‌کنند، این کار باعث می‌شود به‌جای اینکه ارزش سهام یک شرکت بعد از بازگشایی نماد با افت مواجه شود، رشد کند و به دارایی سهامداران هم اضافه شود. اطلاعات آماری بانک مرکزی نشان می‌دهد به‌طور میانگین 65درصد از وام‌هایی که بانک‌ها به شرکت‌ها می‌دهند برای تأمین سرمایه در گردش این شرکت‌ها اعطا می‌شود؛ معنای این آمار این است که شرکت‌ها درحالی‌که به نقدینگی نیاز شدیدی دارند در مجامع عمومی تحت‌تأثیر فشار سهامداران و سایر مولفه‌های اقتصادی مجبور به تقسیم سود می‌شوند. اخیرا شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی مصوبه‌ای را تصویب کرد که براساس آن شرکت‌هایی که به جای تقسیم سود این مقدار را ذخیره و در طرح‌های توسعه استفاده کنند از معافیت مالیاتی برخوردار می‌شوند. انتظار می‌رود این مصوبه قادر باشد شرکت‌های بورس را ترغیب کند تا منابع مالی‌شان را به‌جای تقسیم در مجامع سالانه صرف اجرای پروژه‌های جدید و توسعه اقتصادی کنند.


تقسیم 15هزار میلیارد تومان 

محاسبات آماری از آخرین وضعیت تقسیم سود در فصل مجامع امسال نشان می‌دهد تاکنون 15هزار میلیارد تومان سود بین سهامداران تقسیم شده است که در این میان مخابرات ایران و همراه اول با توزیع 5400میلیارد تومان سود در صدر فهرست شرکت‌های بورس قرار گرفته‌اند. این دو شرکت جمعا 91درصد از سودشان را در فصل مجامع امسال بین سهامداران تقسیم کرده‌اند. این اطلاعات که فقط در مورد شرکت‌های بورس محاسبه شده و شرکت‌های فرابورس را درنظر نگرفته، نشان می‌دهد صنعت فلزات اساسی که شرکت‌های بزرگی مانند فولاد مبارکه و ملی صنایع مس در آن حضور دارند بعد از مخابرات بیشترین سود را تقسیم کرده‌اند. براساس اطلاعات آماری این شرکت‌ها تاکنون 1500میلیارد تومان سود بین سهامداران تقسیم کرده‌اند که 65درصد از مجموع کل سود این صنعت است. صنعت تأمین برق، گاز، بخار و آب گرم هم که ازجمله صنایع بزرگ بورس ارزیابی می‌شود تاکنون 1500میلیارد تومان سود بین سهامداران تقسیم کرده‌اند که این مقدار بیش از 110درصد مقدار کل سود شرکت‌های این گروه است.

شرکت‌های پتروشیمی هم که عمدتا در گروه محصولات شیمیایی در بورس دسته بندی می‌شوند براساس اطلاعات آماری تاکنون که هنوز فصل مجامع بورس به پایان نرسیده است، 1000میلیارد تومان سود تقسیم کرده‌اند که این مقدار 86درصد از مجموع کل سود شرکت‌های این گروه تلقی می‌شود. از دیگر صنایعی که سود‌های قابل توجهی بین سهامداران تقسیم کرده‌اند می‌توان به گروه استخراج کانی‌های فلزی اشاره کرد که جمعا تاکنون 1200میلیارد تومان سود در مجامع عادی سالانه تقسیم کرده‌اند که این مقدار هم 85درصد از مقدار کل سود شرکت‌های این صنعت تلقی می‌شود. صنعت رایانه و دارو‌سازی‌ هم براساس محاسبات انجام شده تاکنون به‌ترتیب 1000 و 800 میلیارد تومان سود تقسیم کرده‌اند که این مقدار 70درصد از کل سود صنعت رایانه و 88درصد از مقدار سود صنعت داروسازی است.

با وجود شرایط نامساعد اقتصادی و برخلاف توصیه تحلیلگران مالی شرکت‌های فعال بورس تهران در فصل مجامع امسال به‌طور میانگین 85درصد از سودشان را بین سهامداران تقسیم کرده اند