قنات سردار

در گذشته تهران با 48 رشته قنات وقفی و خصوصی مشروب می‌شد. با این حال تا سال 1334 که تهران لوله‌کشی آب شد تعدادی از این قنات‌ها به تدریج خشکید یا برای زراعت منحرف شد و فقط 26 رشته قنات به مصرف آب شهر می‌رسید. آب قنات‌ها 60 تا 70 سنگ (750 لیتر در ثانیه) بود که شامل این قنات‌ها می‌شد: الهیه، باغشاه (ناصریه)، بهاءالملک و ناصرالملک، بهارستان، بریانک، پامنار، جلالیه، حاج رضا، سردار، سفارت انگلیس، سفارت روس، قنات شاه، کرج امین الملکی، کریم‌آباد، کوثریه (فرمانفرما)، علاءالدوله، مخصوص، مهدی‌آباد، مهرگرد، نجف‌آباد، نظامیه، یوسف‌آباد و بهجت‌آباد، مبارک‌آباد و مخلص‌آباد، شهاب الملک، اکبرآباد، صدقیه، شاهک، رحمت‌آباد، صفرآباد و جمشیدیه. 

در کتاب «یادبود تأسیسات آب تهران» که سال 1334 منتشر شد مسیر قنات سردار که یکی از قنات‌های اصلی شمال شرق تهران بود این‌طور شرح داده شده است: «قنات سردار در امتداد خیابان نارمک پایین آمده و در شمال کوچه عظیم‌پور عمق آن بالغ بر 4‌ متر است. در 50 متری کوچه عظیم‌پور به سمت غرب، منحرف و وارد منازل می‌شود و از آنجا به آسیاب سردار رفته و آن را می‌چرخاند و با عمق 8متر خارج می‌شود. سپس خیابان آسیاب سردار را قطع می‌کند. درست در همین نقطه مجرای کرج را قطع و از زیر آن عبور می‌کند. مسیر قنات بعد از ورود به قسمت غربی خیابان نارمک از زیر منازل عبور می‌کند. کوچه قدوسی را در عمق 2متر در مقابل کوچه مولوی قطع می‌کند و وارد منازل غربی کوچه قدوسی می‌شود و سپس به کوچه واحدی وارد می‌شود و در امتداد غرب کوچه آسیاب پایین رفته و وارد آسیاب والی و با عمق 8متر از آن خارج می‌شود.

در محل تلاقی با خیابان زرین نعل 2رشته می‌شود. رشته دیگر در امتداد خیابان زرین نعل به طرف شرق رفته و خیابان شهباز را مقابل در کارخانه برق به عمق 2 و نیم‌متر قطع می‌کند و وارد کارخانه می‌شود و سپس از ضلع جنوبی آن به عمق 2متر خارج می‌شود و خیابان دوشان تپه را به فاصله 100متری میدان ژاله قطع می‌کند و سپس به طرف اکبرآباد می‌رود و مظهر پیدا می‌کند. بده (دبی) قنات سردار در بهار 5 تا 6 سنگ و در پاییز 4 تا 4و نیم سنگ است.»