تلاش برای رونق اقتصاد صادرات دریایی

شهرام سوادکوهی|  ساری - خبرنگار:

امروز و فردا نخستین همایش بین‌المللی توسعه صادرات از مسیر دریای خزر به میزبانی بندر امیرآباد برگزار می‌شود. در این همایش تخصصی و کاربردی اندیشمندان، دولتمردان اقتصادی، دست‌اندرکاران بخش خصوصی فعال در زمینه لجستیک کالا و صاحبان کالای صادراتی حضور دارند. 

هدف از برگزاری این همایش بررسی چالش‌ها و فرصت‌های توسعه صادرات دریایی به کشورهای حوزه CIS است. «نقش بنادر و کیفیت خدمات در ارتقای صادرات»، «مزیت قوانین و تسهیلات منطقه ویژ اقتصادی در افزایش صادرات به کشورهای حاشیه دریای خزر»، «نقش شرکت‌های چندوجهی Door-to-Door در صادرات به کشورهای حاشیه دریای خزر»، «ارائه نمونه‌های موفق در زمینه صادرات کالا به کشورهای حوزه CIS» و «فرصت‌های ناشی از شرایط موجود سیاسی بین روسیه و کشورهای غربی و نقش سرمایه‌گذاری در منطقه ویژه اقتصادی برای صادرات مجدد» محورهای اصلی این همایش بین‌المللی هستند که امروز در هتل سالاردره ساری به صورت علمی و با ارائه سخنرانی‌ها، راهکارها و نشست‌های تخصصی برگزار می‌شود و فردا با بازدید فعالان اقتصادی و مسئولان از ظرفیت‌های صادراتی بندر امیرآباد پایان 
می‌یابد. 
«سیاوش رضوانی» مدیر منطقه ویژه اقتصادی و بندر امیرآباد در گفت‌وگو با همشهری به پرسش‌هایی درباره این همایش و ضرورت‌های برگزاری آن برای مازندران و 2 استان شمالی دیگر پاسخ داد. 


زیرساخت‌ها و امکانات صادرات موجود در منطقه چه وضعیتی دارند؟

ظرفیت‌هایی که در بندر امیرآباد و دیگر بنادر شمالی وجود دارند، دائم بازسازی و مدرن‌تر می‌شوند و امکانات بهتری به مجموعه افزوده می‌شود. تسهیلات و خدمات اداری هم افزایش می‌یابد. آمارها نشان می‌دهد که همراه با این رشدهای زیرساختی و ساختاری، صادرات هم توسعه پیدا می‌کند. ظرفیت‌های بنادر شمالی و به ویژه بندر امیرآباد برای صادرات بسیار خوب است. حدود 21 میلیون تن زیرساخت‌های بندری در منطقه وجود دارد اما بخش قابل توجهی از ظرفیت‌های صادراتی ما هنوز خالی است و مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. یعنی آمارهای کنونی حاصل صد درصد توان صادراتی بنادر شمالی نیست. بندر امیرآباد که حدود 60 درصد صادرات ایران را از دریای خزر انجام می‌دهد، هنوز نزدیک به 40 درصد ظرفیت خالی دارد. در بندر نوشهر و بندر انزلی هم شرایط به همین شکل است و از تمام ظرفیت‌های صادرات بهره گرفته نمی‌شود. 

یعنی روند صادرات را مطلوب نمی‌دانید؟

این‌طور نیست که ضعیف باشد. اتفاقا بر اساس آمارها روند رو به رشدی را در صادرات کالاها از مسیر دریای خزر می‌بینیم. حتی در تنوع کالاها این امر مشهود است. در حال حاضر تعداد کالاهای صادراتی افزایش یافته و 14 کالا از بندر امیرآباد صادر می‌شود. این نشان می‌دهد صادرکننده‌ها و تولید‌کننده‌های ما دست به کار‌های خوبی می‌زنند و تولیداتمان در بازارهای خارجی منطقه علاقه‌مند و مشتری دارند. این همایش هم به خاطر این است که اثبات کنیم افزایش دادن سهم اقتصاد منطقه از بازارهای خارجی به وسیله حمل‌ و نقل دریایی در دریای خزر شدنی است چون مشکلی از نظر زیرساختی و امکانات نداریم. بنادر ما بسیار پیشرفته‌تر از کشورهای همسایه هستند و از نظر زیرساختی جلوتر هم هستیم. 
در این همایش می‌خواهیم فرصت‌های موجود را بار دیگر معرفی کنیم و با هم‌اندیشی فعالان این حوزه و مسئولان به راهکارهای مناسب برای افزایش صادرات برسیم. به همین دلیل می‌گوییم که همایش توسعه صادرات از مسیر دریای خزر یک همایش کاربردی و اجرایی است. این همایش تفاوت‌هایی با سایر همایش‌ها دارد. هیچ مقاله‌‌ای در آن ارائه نمی‌شود و در نشست‌های مستقیم و رو در رو مسائل و مشکلات بیان می‌شود تا به راهکارهای درست اجرایی برسیم. بیشتر مایلیم که صادرکنندگان صحبت کنند و از چالش‌ها و موانع پیش روی فعالیت خود بگویند. 

فکر می‌کنید نهادها و دستگاه‌های اثرگذار برای توسعه صادرات از این مسیر باید چه اقداماتی انجام دهند؟

از روزهای نخست تشکیل کمیته‌های تخصصی، نگرش ما این بود که بیشتر در حوزه مشوق‌ها بحث شود و مسئولان اثرگذار در توسعه صادرات اعلام کنند که چه تسهیلاتی در نظر گرفته شده است. صادرات ما نسبت به واردات کمتر است در حالی که در بخش صادرات بوروکراسی کمتری نسبت به واردات داریم. کمتر دیده‌ایم که صادرکنندگان در بوروکراسی مسیر صادرات به مشکل خورده باشند. اما به هر حال گاهی ممکن است قوانین و مقررات دست و پاگیر باشد. همه نهادهای اثرگذار در بخش صادرات دریایی از دریای خزر باید به از بین بردن همه موانع و آسان‌تر کردن فرایند صادرات کمک کنیم. 

چشم‌اندازی را که برای همایش ترسیم شده است در چه سطحی می‌بینید؟ از نظر شما این همایش چقدر به آسان‌سازی فرایند صادرات دریایی در شمال کشور سرعت می‌دهد؟

امید زیادی به این موضوع داریم. تعدادی مهمان خارجی اعم از سفرا و نماینده‌های کشورهای حاشیه دریای خزر و سایر کشورها مانند هند و افغانستان داریم. میل به حضور در همایش برای سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی داخلی و خارجی بیشتر از حد تصور بود. تماس‌ها و درخواست‌های متعددی برای حضور در همایش با دبیرخانه انجام شد که این یعنی خبر برگزاری همایش توسعه صادرات از مسیر دریای خزر بازتاب خوبی در فعالان اقتصادی داشته است. 

انتظار داریم با برگزاری این همایش و حضور مسئولانی که دعوت کرده‌ایم، مشکلات موجود در مسیر صادرات در این 2 روز بیان شود و پرسش‌هایی هم که مطرح است، پاسخ بگیرند. قطعا همایش امروز به روند توسعه صادرات سرعت می‌دهد. ما هم در بندر امیرآباد برای افزایش تنوع کالاهای صادراتی تلاش می‌کنیم. زیرساخت‌هایی اعم از سورتینگ و سردخانه برای صادرات مرکبات و صیفی‌ در بندر وجود دارد که طی چند سال اخیر استفاده نمی‌شد. حدود 2 ماه است که این زیرساخت‌ها دوباره مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند و اکنون آماده پذیرش صیفی‌ و مرکبات هستیم. اقداماتی را هم در زمینه کاهش تعرفه‌ها در دست انجام داریم. امیدواریم با این اقدامات و همچنین هم‌اندیشی فعالان این حوزه و همکاری همه مسئولان نهادهای مرتبط با تولید و صادرات، حجم صادرات از مسیر دریای خزر افزایش یابد. 


مکث

همایش توسعه صادرات از مسیر دریای خزر می‌تواند به همه اهدافی که برای آن در نظر گرفته شده است، برسد؟

این اهداف ضرورت‌هایی برای توسعه اقتصادی منطقه و افزایش صادرات هستند و باید محقق شوند. هدف از برگزاری این همایش هم سرعت دادن به فرایند تحقق این اهداف بلندمدت است. بنادر شمالی و به ویژه منطقه ویژه اقتصادی و بندر امیرآباد سکوهای پرتاب مناسب دسترسی به بازارهای مهم منطقه‌ هستند. باید از این فرصت‌های مهم اقتصادی با برنامه‌ریزی‌های هدفمند و آینده‌نگرانه بهره‌برداری کرد. در واقع همایش توسعه صادرات دریایی از مسیر دریای خزر پاسخی به همین نیاز است. 
دهمین بند از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به توسعه صادرات اشاره دارد و این نشان‌دهنده اهمیت و ضرورت به‌کارگیری فرصت‌های مهم صادرات برای ورود کالاهای ایرانی به بازارهای خارجی است. هدف از برگزاری این همایش ارائه راهکارها و بررسی چالش‌هاست. صادرکننده در فرایندهای سرمایه‌گذاری چالش‌هایی دارد و گاهی به دلیل نبود قوانین با مشکلاتی مواجه می‌شود. با هماهنگی مقام عالی وزارت و مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی تصمیم گرفته شد که این همایش برای شناسایی و رفع این مشکلات برگزار شود.