شرایط گریز از خاموشی‌ها

بیژن کیامنش 
عضو شورای سردبیری استان‌ها

هفته گذشته ناسا اعلام کرد زمین گرم‌ترین تابستان در 150 سال گذشته را از سر می‌گذراند. پیام این خبر با در نظر گرفتن موقعیت تقریبا متفاوت خاورمیانه و محدویت منابع آبی در این منطقه، زنگ خطری را به صدا در می‌آورد که از مدت‌ها قبل در فلات ایران شنیده می‌شد: خشکسالی. بارش‌های اندک و نیاز گسترده کشاورزی به آب و از همه مهم‌تر تولید بخش قابل ‌توجهی از برق ایران به شیوه سیکل آبی، تابستان پیش‌رو را با وضع تازه‌ای مواجه کرده است: کمبود برق و خاموشی ناگزیر.  در روزهای گذشته، دامنه این موضوع چنان فراگیر شد که بسیاری از استان‌ها جدول خاموشی منتشر کردند. علاوه بر این، ساعت کار اداره‌های پایتخت هم با هدف مدیریت مصرف برق تا پایان تیر تغییر کرده است. مطابق بخشنامه استانداری تهران، ساعت کار دستگاه‌های دولتی، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و پژوهشی و همه نهادهای عمومی غیردولتی و شهرداری‌های استان از ساعت ۶ تا ۱۴ تعریف شده و نام مراکز خدمات‌رسان در این فهرست نیامده است. وزارت نیرو با تدوین جدول احتمالی خاموشی‌ها در مناطق مختلف کشور از  شنبه 16 تیر  برنامه قطعی برق را به اطلاع مردم  رساند. خاموشی‌های تابستان امسال وقتی آغاز شد که مدیران وزارت نیرو اعلام کردند به ‌دلیل کاهش حجم بارندگی‌ها و در نتیجه کاهش ظرفیت نیروگاه‌های برقابی، تامین برق مصرفی تابستان ۹۷ با تنگناهایی مواجه می‌شود.   این هشدار به جامعه و دستگاه‌های دولتی این نکته را منتقل می‌کند که در صورت صرفه‌جویی نکردن در مصرف، برق آن‌ها قطع خواهد شد. با این حال، آژیر خاموشی‌ها برای اداره‌های پایتخت در حالی به صدا درآمده که انتشار جداول خاموشی‌ها در 5 استان اصفهان، مشهد، همدان، البرز و کرمانشاه آغاز شده است و   قرار شد این محدودیت‌ها در جدول‌های دیگر به مردم سراسر کشور اعلام شود.  سه‌شنبه هفته گذشته (12 تیر)، با ثبت مصرف لحظه‌ای برق به‌ میزان ۵۶ هزار و ۶۷۲ مگاوات، رکورد جدیدی در تاریخ مصرف برق کشور به ‌ثبت رسید که در کنار کاهش بارندگی‌ها و ناتوانی در تامین برق از سوی شبکه‌های برقابی، زمینه‌‌ساز تصمیم‌گیری‌ها ویژه‌ای در بخش برق کشور شد. به‌ گفته وزیر، در ساعت اوج بار با تغییر ساعت کار برخی اداره‌ها، ۱۵۰۰ مگاوات در میزان مصرف برق صرفه‌جویی شده است به دنبال این نتیجه وزارت نیرو تصمیم گرفت همه دستگاه‌های اجرایی تا پایان تیر امسال باید مصرف برق را از ساعت ۶ صبح آغاز کنند و ساعت ۱۴به پایان برسانند.   بعد از گذشت حدود 2 هفته از آغاز تابستان، قطع برق در کشور نوبت‌بندی شد، اما گویا ‌دلیل این نوبت‌بندی ناتوانی شبکه برق در تأمین انرژی شهرها بوده است. در روزهای اخیر، مصرف برق در ساعت‌های پیک از سقف ظرفیت عملی تولید برق عبور کرده و با ۷۰۰ مگاوات واردات و استفاده از ذخایر بخش نیروگاهی، امکان پاسخگویی به مصرف بیش از ۵۶ هزار مگاوات میسر نشده و در نهایت، بخش دولتی جدول نوبت‌بندی برق در اغلب نقاط کشور را تهیه کرده است.