نسخه شوک درمانی برای اقتصاد استان

هیوا محمدپور| دیواندره – خبرنگار

بیکاری یکی از معضلات مهم است که اگر برایش راهکار اندیشیده نشود، تبعات بیشتری را به دنبال خواهد داشت. کردستان سال‎هاست که در ردیف استان‎های اول با جمعیت بیکار قرار دارد. آمارهای اعلام‌شده درباره بیکاری متفاوت است. نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی همیشه آمار بیکاری در کردستان را بالای 40 درصد اعلام کرده‎اند، اما مسئولان دولتی آماری به‌نسبت پایین‎تر را اعلام می‌کنند. مردم و عموماً جوانان هم بارها از وضعیت اشتغال گله‌مند بوده‌اند. مسئولان و کارشناسان اقتصاد معتقدند که برای حل این معضل باید تولید را در استان بالا برد و بر میزان وام‌های اشتغال‌زایی افزود. ازطرفی به دلیل اینکه کردستان جزو استان‌های کم‌برخوردار است باید دولت نگاه ویژه‌ای به آن داشته باشد. 


درآمد ثابت نداریم 

یک شهروند دیواندره‎ای می‎گوید: دقیقاً نمی‌دانم آمارها چه کسی را بیکار به حساب می‌آورند، مثلاً برادر من یک خودرو 10میلیون تومانی را با قرض و به صورت قسطی خریده است و در آژانسی مسافرکشی می‌کند.
 درآمدی که به دست می‌آورد به اندازه‌ای است که از پس هزینه‌های خودش (که مجرد است) برمی‌آید. اگر متاهل بود، قطعا با این درآمد از عهده مخارج زندگی برنمی‌آمد. حال باید ببینیم که چنین کسی دارای شغل محسوب می‌شود یا نه.
«نریمان رنجبر» ادامه می‌دهد: خود من 6 ماه در سال را پیش استادکاری کار ساختمانی انجام می‎دهم و بقیه سال را بیکارم. اگر تمام 6 ماه را هم کار کنم  و روزی 50 هزار تومان -که این مبلغ اینجا به عنوان دستمزد کارگر عرف است- بگیرم، هرگز از پس مخارج زندگی یک خانواده دونفری برنخواهم آمد.
وی می‎افزاید: در این شهر کارگر زیاد داریم که در هفته 2 روز کار می‌کنند. افرادی نیز دستفروش هستند که کنار خیابان مثلا جوراب می‌فروشند. برخی هم با خودرو شخصی و با کرایه و تعرفه کمتر بین شهرها مسافر جابه‎جا می‌کنند. بنابراین این افراد را نمی‌توان شاغل محسوب کرد، چون درآمد ثابتی ندارند که کفاف مخارج زندگی را بدهد. 


میزان کم وام‌های اشتغال‌زایی

یک کارشناس اقتصاد می‎گوید: مردم از وضعیت اقتصادی ناراضی هستند. از طرفی چندین سال است که یارانه بدون تغییر مناسبی نسبت به رشد تورم پرداخت می‎شود، اما کالاها و خدمات مرتب افزایش قیمت می‎یابند. در آخرین پیشنهادها قرار بود با پرداخت یارانه به بخش تولید، اشتغال را در استان بهبود ببخشند، اما ظاهراً خبری نیست.
«سامان محمدپناه» ادامه می‎دهد: در همین سالی که گذشت برخی از دستگاه‎های اجرایی وام‌های اشتغال‌زایی با مبالغ 4 و 5 میلیون تومانی پرداخت می‎کردند که جای سؤال است. آیا تصمیم‎گیرندگان به این موضوع فکر کرده‌اند که چگونه می‎توان با 4 یا 5 میلیون تومان برای یک نفر ایجاد اشتغال کرد که درآمدزایی هم داشته باشد؟ 

وی می‎افزاید: نکته جالب هم این است که هنگام پرداخت این وام‌ها از متقاضیان طرح توجیهی مطالبه می‎کردند که نمی‎توان فهمید با 4 میلیون تومان چه طرحی توجیه اقتصادی دارد. به نظر من مبلغ این گونه وام‌ها باید افزایش یابد زیرا با این مبالغ کاری از پیش نمی‌رود.
محمدپناه تصریح می‎کند: حتی برخی از افراد بیمه‌شده هم نباید جزو شاغلان محسوب شوند. معمولا مشاهده می‌شود که مسئول کارگاهی به برخی دلایل لیست افرادی را در بیمه رد می‎کند که شاغل نیستند. افراد بیمه‌شده هم سر ماه حق بیمه را پرداخت می‌کنند، فقط به‌ دلیل اینکه سابقه‌ای داشته باشند. بنابراین با اینکه این افراد عملا بیکارند، اما به دلیل داشتن بیمه، شاغل به حساب می‌آیند.
وی بیان می‎کند: البته مسئولان به‌جای تعقیب کردن این موضوع و قطع بیمه‌ها به فکر زمینه‌های پایدار اشتغال‌زایی باشند تا این افراد هم به شغل واقعی دست پیدا کنند.


به سمت تولید ثروت و ارزش افزوده برویم 

رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان می‎گوید: منابع دولتی در چهار دهه گذشته صرف ایجاد زیرساخت‌ها در استان شد. با این حال در بسیاری از این بخش‌ها در رتبه‌های 27 تا 30 و در برخی بخش‌ها در رتبه 22 و 23 کشوری قرار داریم.
«بهرام نصراللهی زاده» ادامه می‎دهد: کردستان استانی است که همه سرمایه‌های لازم را برای دستیابی به مراحل بالای توسعه دارد و می‌تواند نقشی جدی در فرایند توسعه ملی داشته باشد. در درون استان نیازمند کار و تلاش بیشتر هستیم و برای رفع مشکل اشتغال و پایین بودن درآمد سرانه باید فعالیت‌های اقتصادی را بیشتر کنیم و به سمت تولید ثروت و ارزش افزوده برویم تا بهره‌وری اقتصادی بالا برود.
این مسئول اضافه می‎کند: امروز در کردستان به اقدام جدی در حوزه اقتصادی نیاز داریم، چون هم درصد بیکاری نسبت به میانگین کشور بالاتر است و هم درآمد سرانه خیلی پایین‌تر از میانگین کشوری است. 

نصراللهی زاده با بیان اینکه درآمد سرانه استان 50‌درصد میانگین کشور است، می‎گوید: سال گذشته برای جبران این کاستی‌ها اقدامات بسیار خوبی در کردستان انجام شد، اما به شدت نیازمند توجه ویژه و اقدام اساسی و یک شوک برای شتاب‌دهی به روند موجود هستیم.
وی ادامه می‎دهد: سال 96 در کشور نسبت به سال پیش از آن با کاهش بیکاری روبه‌رو بودیم. بر این اساس کاهش نرخ بیکاری در کشور 3/0 درصد و در استان 5/1 درصد (حدود 5 برابر میانگین کشوری) بود. 
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان می‎افزاید: در حال حاضر میزان بیکاری در کشور 1/12 درصد و در استان 7/13 درصد است. یعنی بیکاری در کردستان حدود 2 درصد از میانگین کشور بالاتر است.

 نصراللهی زاده با اشاره به اینکه این وضعیت زیبنده استان با همه قابلیت‌ها و ظرفیت‌های موجود نیست، می‌‌گوید: استان ظرفیت‌های بسیار خوبی دارد و مستعد شتاب بیشتر در روند توسعه است.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کردستان ادامه می‎دهد: مدیران استان در این زمینه تلاش می‎کنند، اما نیازمند توجه ویژه دستگاه‎های ملی و مسئولان ارشد کشوری برای رفع مشکل بیکاری هستیم. 


کردستان؛استانی کم برخوردار

نماینده سنندج، دیواندره و کامیاران در مجلس شورای اسلامی می‎گوید: دولت باید برای استان‌هایی مثل کردستان برنامه ویژه داشته باشد و اگر در یک استان ۱۵ درصد شغل ایجاد می‌شود، در استانی مثل کردستان باید بالای ۱۵ درصد ایجاد شود. «سید مهدی فرشادان» می‌افزاید: لحاظ کردن استان کم‌برخوردار کردستان در تصمیمات و دیدگاه‎های مدیران ارشد کشوری می‌تواند پاسخی مناسب به وضعیت حال حاضر ما باشد.