گفت وگو
سیگار چرا گران شد؟
قیمت برخی انواع دخانیات تولید داخل و وارداتی و به‌خصوص سیگار قاچاق در بازار مصرف بیش از 100درصد افزایش یافته است. با مصیب محمدیان شمالی، مدیرعامل پیشین شرکت دخانیات گفت‌وگو کرده‌ایم.
علت اصلی افزایش بی‌رویه قیمت مواد دخانی در بازار مصرف چیست؟
افزایش قیمت مواد دخانی در حد نرخ تورم و حقوق و عوارض قانونی واردات این کالاها منطقی است اما افزایش بی‌رویه و رشد قیمت این محصولات به بیش از 100درصد درچند‌ماه اخیر قابل توجیه نبوده و ناشی از ناکارآمدی نظام توزیع سنتی متشکل از عاملیت‌های مجاز فروش و سیستم توزیع مویرگی در سطح بازار و نبود نظارت بر عرضه این محصولات است. گرچه در توزیع دخانیات هر چه به سمت توزیع مویرگی و خرده‌فروشی برویم امکان کنترل قیمت‌ها بیشتر است اما در نظام عمده‌فروشی و واسطه‌گری ممکن است هر اتفاقی در بازار مصرف بیفتد. متأسفانه سیستم کنونی مواد دخانی بسیار سنتی است و توسط شرکت دخانیات و عاملین مجاز فروش و توزیع مویرگی در سطح بازار کنترل می‌شود.
مسئولان از قرار گرفتن در مرز خودکفایی و ارز‌آوری صادرات سیگار خبر می‌دهند، نظر شما چیست؟
براساس ماده 104قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، تولید داخل، تولیدی است که 100 درصد تکنولوژی، مواداولیه و برند(نشان تجاری) محصول تولید شده ایرانی باشد. اگر این تعریف را مبنا قرار دهیم درصورتی که حتی تکنولوژی و مواداولیه تولید مواد دخانی نیز داخلی باشد، برند اغلب سیگار عرضه شده در بازار داخلی ایرانی نیست.
سهم برندهای ایرانی از بازار سیگار و دخانیات کشور چقدر است؟
اکنون 60برند سیگار در بازار داخلی فعال هستند اما تعداد محصولات عرضه‌شده توسط این برندها به‌مراتب بیش از تعداد این برندهاست که از این تعداد یک‌سوم یعنی 23 تا 24برند سیگار داخلی است.
سهم ارزش بازار برندهای داخلی و خارجی دخانیات چه میزان است؟
بنابر آمارهای اعلام‌شده مجموع ارزش بازار دخانیات کشور 12هزار میلیارد تومان است که از این میزان کمتر از 7درصد این ارزش در اختیار برندهای داخلی و بیش از 94درصد متعلق به شرکت‌های خارجی است. برنامه‌های ایرانی 50درصد کالاهای دخانی را به‌علت اختلاف شدید قیمت سیگار و دخانیات ایرانی در مقایسه با محصولات خارجی تأمین می‌کنند اما به‌دلیل عمق بالای بازار برندهای خارجی، محصولات این شرکت‌ها با هر قیمتی عرضه می‌شوند و متأسفانه مصرف‌کنندگان نیز از این محصولات استقبال می‌کنند.
متولی برخورد با افزایش بیش از 100درصدی قیمت سیگار داخلی چه دستگاهی‌است؟
براساس مقررات جاری سیگار مشمول قیمت‌‌گذاری نبوده و قیمت آن براساس نظام عرضه و تقاضا تعیین می‌شود اما رشد بیش از 100درصدی قیمت این محصول منطقی نیست. نظارت بر قیمت دخانیات وظیفه‌ای حاکمیتی و بر عهده مرکز مستقر در وزارت صنعت، معدن و تجارت است وسازمان حمایت در این زمینه وظیفه عام دارد. این مرکز در سال 1393با تفکیک وظایف حاکمیتی از شرکت دخانیات، راه‌اندازی و همه وظایفی مانند برخورد با قاچاق، صدور مجوزها، وصول مطالبات، مسائل کشاورزی مرتبط و... به این مرکز محول شده است.
اگر افزایش نرخ سیگار قاچاق را از رشد نرخ ارز متاثر بدانیم علت افزایش بی‌رویه محصولات مشابه داخلی در بازار چیست؟
مسلم است واحدهای تولیدی سیگار را به نرخ مصوب عرضه می‌کنند. قیمت دخانیات در این مراکز قابل کنترل است و بعید می‌دانم افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها در مراکز تولید رخ داده باشد؛ همانطور که سال گذشته نیز دستگاه‌های مسئول نسبت به گرانی دخانیات به واحدهای تولیدی تذکر دادند و شرکت‌هایی که قیمت‌ها را افزایش داده بودند، بازگرداندند. اما کنترلی بر قیمت دخانیات در بازار وجود ندارد و نظارت بر عاملین مجاز فروش و شبکه خرده‌فروشی بر عهده مرکز مذکور است و قیمت سیگار در شبکه عرضه مویرگی تحت‌تأثیر قیمت‌های عمده‌فروشی است.
در همینه زمینه :
