گزارش
کاهش پرونده‌های قضایی در قم
معاون رئیس کل دادگستری: قم یکی از استان‌هایی است که کمترین میزان جرم در آن اتفاق می‌افتد
علی نوری| قم- خبرنگار:
فرارسیدن هفته قوه قضائیه انگیزه‌ای شد تا تعدادی از مسئولان قضایی استان در جمع خبرنگاران حاضر شوند و از فعالیت‌های خود گزارش دهند. این جلسه که سالی یک‌بار و هم‌زمان با آغاز هفته قوه قضائیه برگزار می‌شود، امسال متفاوت از سال‌های قبل بود. در سال‌های قبل جزئیات دقیق آماری از ورودی و خروجی پرونده‌ها و درصد کاهش یا افزایش جرایم گفته می‌شد اما در نشست خبری امسال با وجود این که از مسئولان قضایی در مورد آمار پرونده‌ها پرسیده شد، در پاسخ آن‌ها جزئیات آماری نبود.
مهم‌ترین آماری که معاون رئیس کل دادگستری در امور شوراهای حل اختلاف استان بیان کرد مربوط به کاهش ورودی پرونده‌ها به محاکم قضایی بود.
«سیدحمید اسماعیلی» اظهار کرد: در سال گذشته روزانه 250 تا 300 پرونده در شورای حل اختلاف ثبت می‌شد که اکنون این تعداد به روزانه 125 پرونده کاهش پیدا کرده است. به گفته وی بیش از 79 درصد از پرونده‌های شوراهای حل اختلاف به مصالحه و سازش منجر می‌شود.
معاون رئیس کل دادگستری تاکید کرد: ورودی پرونده‌ها به دادگاه‌های خانواده نیز حدود 20 تا 25 درصد کاهش یافته است.
اسماعیلی بررسی و تحلیل چرایی وقوع جرایم در قم را مهم‌تر از بیان آمار جرایم دانست و افزود: استان قم مثل تخته‌سفید است که اگر یک نقطه سیاه روی آن باشد، خیلی واضح دیده می‌شود. وقوع جرایم در قم نسبت به استان‌های دیگر بسیار کمتر است.
تکذیب رواج ازدواج سفید
اسماعیلی در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران رواج ازدواج سفید را در منطقه پردیسان قم شایعه دانست و گفت: ازدواج سفید در پردیسان واقعیت ندارد. این شایعه نقشه دشمن برای تخریب قم است. اسماعیلی اظهار کرد: قم مهد انقلاب است و دشمن خیلی شاد می‌شود که برای قم مساله‌ای مطرح شود. قم یکی از استان‌هایی است که کمترین میزان جرم در آن بروز می‌دهد. به گفته رئیس شوراهای حل اختلاف استان، وقوع جرایم خشن در قم محدود و ناچیز است.
امنیت روانی مهم‌تر از امنیت فیزیکی
معاون رئیس کل دادگستری با بیان این که ایجاد امنیت روانی مهم‌تر از امنیت فیزیکی است، افزود: مسئولان دستگاه قضایی تلاش می‌کنند رسالت‌های قوه قضائیه را با جدیت پیگیری کنند تا خدمتگزار خوبی برای مردم باشند.
اسماعیلی اجرای عدالت و احقاق حق را یکی از رسالت‌های قوه قضائیه دانست و تاکید کرد: هر کجا ظلمی واقع شود قوه قضائیه تمام‌قد می‌ایستد و خود را خادم مردم می‌داند.
وی تقویت واحدهای پیشگیری از قوه جرم را یکی دیگر از رسالت‌های قوه قضائیه ذکر کرد و گفت: پیشگیری هم هزینه کمتری دارد و هم اثربخش‌تر است؛ برای مثال به جای این که بیمار شویم و دنبال پزشک و دارو و درمان باشیم باید کاری کنیم که از بروز بیماری پیشگیری شود.
رئیس شوراهای حل اختلاف استان کاهش آمار زندانیان را یکی از سیاست‌های قوه قضائیه دانست و اظهار کرد: اگر فردی وارد زندان شود علاوه بر مشکلاتی که برای او ایجاد می‌شود مشکلات زیادی برای فرزندان و خانواده او به وجود می‌آید. زندان نمی‌تواند در همه جا مشکل‌گشا باشد؛ بنابراین با روش‌های مختلف از جمله مجازات جایگزین حبس تلاش می‌شود ناهنجاری به وجود آمده را تبدیل به هنجار کنیم تا جامعه اصلاح شود. اسماعیلی گفت: برای ایجاد فضای امن برای خانواده مجرمان، انجمن حمایت از زندانیان، ستاد دیه و مراکز مشاوره ایجاد شده است. وی افزود: یکی از مشکلاتی که جامعه ما را تهدید می‌کند آسیب‌های خانواده از جمله طلاق است. برای این که آمار طلاق کاهش یابد مراکز مشاوره خانواده تقویت شده‌اند تا به صورت عالمانه جلوی فروپاشی خانواده گرفته شود.
تقویت شوراهای حل اختلاف
تقویت شوراهای حل اختلاف و استفاده از ظرفیت معتمدان یکی دیگر از سیاست‌های قوه قضائیه است که اسماعیلی در این مورد گفت: اگر پرونده‌ای با صلح و مصالحه پیگیری شود مشکلات بعدی به وجود نمی‌آید. شوراهای حل اختلاف در کاهش ورودی پرونده به محاکم قضایی نقش برجسته‌ای دارند.
وی افزود: آموزش نیروهای قضایی و اداری در قالب آموزش‌های ضمن خدمت در دست اقدام است. اگر یک قاضی فقط بخواهد به اندوخته‌های قبلی خودش اکتفا کند موفق نیست. یک قاضی زمانی موفق است که بتواند با علم روز و مبانی قوانین دنیا
آشنا شود. طول کشیدن روند بررسی پرونده‌ها یکی از دغدغه‌های مراجعه‌کنندگان به محاکم قضایی است که اسماعیلی در مورد آن گفت: عوامل مختلفی در اطاله دادرسی دخالت دارند. گاهی بحث کارشناسی یکی از عوامل است. قوه قضائیه سعی کرده با برگزاری جلسه با وکلا و کارشناسان این مساله را پیگیری کند.
اولویت با پیشگیری است
«پیشگیری مهم‌تر از درمان» به یک گفتمان قابل پذیرش و عملیاتی برای بسیاری از نهادها تبدیل شده است. پیشگیری از وقوع جرم و بزه یک ضرورت عقلی، قانونی و دستور ولایی است. معاون فرهنگی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان در این مورد گفت: پیشگیری یک ضرورت عقلی است؛ برای مثال انسان عاقل در سرمای زمستان لباس گرم می‌پوشد تا سرما نخورد، بنابراین پیشگیری راحت و ارزان‌تر است. حجت‌الاسلام «عبدالمجید یزدی» افزود: پیشگیری از نظر نقلی هم ضروری است. بسیاری از آیات قرآن کریم ناظر به بحث پیشگیری است. قرآن می‌فرماید اگر کسی می‌خواهد به فحشا و منکر مبتلا نشود باید به نماز رجوع کند. وی در مورد قوانین مرتبط با پیشگیری اظهار کرد: طبق قانون، دستگاه قضایی باید در عرصه پیشگیری اقدام کند. اگر مجرمی کماکان مجرم بماند رفتارهای او به دیگران سرایت می‌کند.
حجت‌الاسلام یزدی تاکید کرد: پیشگیری یک دستور ولایی است. مقام معظم رهبری 3 اصل را در پیشگیری برای مسئولان قاضی و غیرقضایی تکلیف کردند. نخست این که فقط وظیفه دستگاه قضایی نیست که در بحث پیشگیری کار کند بلکه همه دستگاه‌ها باید به قوه قضائیه کمک کنند. دوم این که پیشگیری یک بحث تخصصی است و همه باید عالمانه در این عرصه فعالیت کنند. سوم این که همه مسئولان باید پیشگیری را در اولویت برنامه‌ها قرار دهند.
وی اظهار کرد: امسال در بخش فرهنگی 43 برنامه و در بخش پیشگیری 41 برنامه به استان قم ابلاغ شده و باید به صورت هفتگی، گزارشی از پیشرفت این برنامه‌ها ارائه کنیم. ارزیابی فعالیت استان‌ها به صورت آنلاین ارائه می‌شود و قم در اجرای برنامه‌های فرهنگی رتبه خوبی در کشور دارد.