یک استودیو11 است و یک جام جهانی

بالاخره عصر روز عید فطر و زمان نخستین بازی تیم ملی فوتبال کشورمان در رقابت‌های جام‌جهانی از راه رسید. روزی که میلیون‌ها چشم منتظر به صفحه تلویزیون خیره شدند تا تماشاگر بازی ایران-مراکش باشند. ما هم راهی ساختمان تولید صدا و سیما شدیم تا در استودیوی 11شبکه سه، همراه با عوامل فنی و تولید برنامه بیست‌هجده به تماشای بازی بنشینیم. جایی که عادل فردوسی‌پور با همان شور و هیجان همیشگی آماده گزارش بازی است و عوامل پرتعداد تیم تولید تلاش می‌کنند تصاویر بازی را بدون اشکال به‌دست بینندگان برسانند. ما به نبض شادی و هیجان نزدیک بودیم، 90دقیقه با فوتبالی‌های تلویزیون فوتبال تماشا کردیم و مهمان پشت صحنه برنامه‌ای شدیم که این روزها پرطرفدارترین برنامه تلویزیونی است. این گزارش یک اتفاق خوش‌حال است که حال خوب را به همه ما هدیه داد و جمعه را با صدای خنده و جشن و پایکوبی به فردا رساند.

یک شهر آماده تماشای بازی

خبری از ترافیک همیشگی خیابان ولیعصر(عج) نیست، یک ساعتی به شروع نخستین بازی تیم ملی فوتبال کشورمان در رقابت‌های جام‌جهانی مانده و همه خودشان را آماده کرده‌اند تا 90دقیقه از صفحه تلویزیون به مستطیلی سبز در سن‌‌پترزبورگ چشم بدوزند، جایی که بازی ایران- مراکش برگزار می‌شود. مقصد ما استودیوی پخش زنده بازی‌های جام‌جهانی از شبکه 3سیماست. با اینکه یک هفته‌ای از شروع پخش مستقیم مسابقات می‌گذرد، اما نخستین بازی تیم ملی کشورمان شرایط ویژه‌ای را در گروه تولید شبکه 3 ایجاد کرده، همه سخت مشغول آخرین اقدامات قبل از شروع بازی هستند و این شرایط ویژه باعث شده با وجود همه هماهنگی‌های انجام‌شده، ورود به سازمان صدا و سیما کار چندان ساده‌ای نباشد. باید با چند نفر تماس بگیریم تا حضورمان در لیست مهمانان پشت صحنه برنامه بیست‌هجده تأیید شود. وارد کردن دوربین به استودیو برای عکاسی از پشت صحنه هم هماهنگی می‌خواهد. ساختمان تولید صدا و سیما معروف به ساختمان 13طبقه، مقصد ماست. از راهروهای متقاطع عبور می‌کنیم و بالاخره همزمان با نخستین دقیقه شروع بازی موفق می‌شویم وارد استودیوی پخش زنده مسابقات فوتبال شویم. اینجا همان استودیوی آشنایی است که هر دوشنبه برنامه نود در آن تولید می‌شود اما امشب شور و هیجانی چندبرابر دارد.





نیمه اول؛ نگرانی و انتظار

همه گروه پرتعداد تولید که 60نفری می‌شوند، روبه‌روی 3صفحه‌نمایش بزرگ استودیو جمع شده‌اند. بعضی‌ها از شدت هیجان ایستاده بازی را تماشا می‌کنند. صدای عادل فردوسی‌پور روی تصاویر مسابقه نشسته و خودش در اتاقی دربسته، مشغول گزارش بازی است. بازی هنوز در دقایق اولیه به سر می‌برد و تیم ملی کشورمان سخت مشغول دفاع است، استودیو هم در سکوت سنگینی فرو رفته، انگار تماشاگران از این حجم حمله تیم حریف در همان شروع بازی شوکه شده‌اند. دقیقه 12بازی، فردوسی‌پور با همان هیجان همیشگی خود خطاب به رامین رضائیان که دروازه را از خطر نجات داده می‌گوید: «بزن بره رامین». صدای خنده استودیو را پر می‌کند و بالاخره یخ استرس و اضطراب می‌شکند. حالا همه مشغول صحبت درباره محبوبیت رامین رضائیان در فضای مجازی هستند. همین بهانه‌ای می‌شود برای اینکه چند دقیقه‌ای نگرانی‌ها فراموش و فضای استودیو شادتر شود. بحث درباره کفش و لباس بازیکنان تیم هم داغ است. بعضی‌ها با خشم از تصمیم کمپانی نایک می‌گویند و بعضی از طراحی نامناسب لباس بازیکنان گلایه دارند. نخستین حمله جدی تیم ما روی دروازه مراکش، حواس‌ها را دوباره جمع بازی می‌کند، هیجان دوباره اوج می‌گیرد و تماشاگران یکی یکی از جا بلند می‌شوند تا ایستاده بازی را تماشا کنند. حالا دیگر تیم ایران هم بهتر بازی می‌کند و حتی فردوسی‌پور هم از تغییر درصد مالکیت توپ نسبت به دقایق اول بازی خوشحال است. هیجان در فضای استودیو به اوج خود رسیده و هربار بازیکنان توپ را از دست می‌دهند، صدای اعتراض است که بلند می‌شود. 28دقیقه از نیمه اول گذشته و بحث‌ها، تحلیل‌ها و اعتراض‌ها جای خود را به سکوت داده است. درست در دقیقه 30، علیرضا بیرانوند دروازه‌بان تیم ما با یک شیرجه دروازه را از ضربه مستقیم مهاجم مراکشی حفظ می‌کند و فریاد تشویق بلند می‌شود. هیجان فردوسی‌پور لحظه به لحظه به عوامل پشت دوربین‌ها هم منتقل می‌شود، گاهی جملات او را اصلاح می‌کنند و گاهی با شنیدن حرف‌های او صدای خنده بلند می‌شود. دقایق پایانی نیمه اول است و استرس‌ها آنقدر زیادشده که دیگر همه ایستاده به صفحه‌نمایش خیره شده‌اند. چند ثانیه مانده به سوت پایان نیمه اول، همه جمعیت هیجانزده به سرعت استودیو را ترک می‌کنند و پشت دوربین‌ها قرار می‌گیرند.




نیمه دوم؛گل، شادی و هیجان

یک ربع زمان بین دونیمه رسیده، بالاخره فردوسی‌پور از اتاق دربسته خارج می‌شود و با خوشرویی با بقیه خوش و بش می‌کند. عوامل تولید سعی می‌کنند به او انرژی دهند تا خستگی درکند و برای گزارش نیمه دوم بازی آماده شود. برنامه چند دقیقه بیشتر آنتن را در اختیار ندارد و در همین فرصت کوتاه، ساموئل اتوئو، فوتبالیست کامرونی و جواد نکونام کاپیتان سابق تیم ملی مهمان برنامه می‌شوند. پشت صحنه در اتاق پشتیبانی عوامل مشغول هماهنگی مانیتورها و پاس دادن آنتن بین پیام‌های بازرگانی و تصاویر استودیو هستند. با شمارش معکوس مدیرتولید، همه در پشت صحنه سکوت می‌کنند تا حرف‌های مهمانان برنامه پخش شود. با شروع نیمه دوم دوباره عوامل فنی وارد استودیو می‌شوند. هرکس جایی برای نشستن روی زمین پیدا می‌کند. این بار امیدها بیشتر است، بازیکنان ایران بهتر بازی می‌کنند و تماشاگران هم هیجان بیشتری دارند. یکی امید ابراهیمی را برای تکل به‌موقع تشویق می‌کند، دیگری هم توصیه می‌کند توپ را به سردار آزمون پاس ندهند! بیشتر تماشاگران هم از بازی ضعیف مسعود شجاعی می‌گویند به‌طوری که وقتی در تعویض اول، جایش را به مهدی طارمی می‌دهد همه خوشحال می‌شوند. اگر در نیمه اول تماشاگران هم مثل فردوسی‌پور به تساوی بدون گل رضایت داشتند، حالا امیدها برای گل زدن افزایش پیدا کرده و با هر بار حمله تیم ما روی دروازه تیم مراکش، صدای تشویق‌ها و بعد آه حسرت بلند می‌شود. دقیقه 78امید ابراهیمی مصدوم و تعویض دوم تیم ما انجام می‌شود. هرچه به دقایق پایانی بازی نزدیک می‌شویم فضای استودیو هم مثل زمین بازی پرتنش‌تر و هیجان‌زده‌تر می‌شود. همه ناامید از باز شدن دروازه تیم حریف منتظر سوت پایان بازی هستند که 6دقیقه وقت اضافه برای نیمه دوم اعلام می‌شود. فردوسی‌پور می‌گوید: «چرا این بازی تمام نمی‌شود؟» آخرین حملات دو تیم روی دروازه‌ها شور و هیجان را بیشتر کرده، همه با استرس منتظر زدن ضربه ایستگاهی برای تیم ما هستند که ناگهان استودیو با صدای فریاد دسته‌جمعی از جا کنده می‌شود. بالاخره تیم ما در آخرین دقیقه بازی با اشتباه مدافع حریف صاحب گل می‌شود. تیم فنی فقط 1دقیقه وقت دارند با بالا و پایین پریدن، تشویق و فریاد و خنده و در آغوش کشیدن همدیگر، شادی و هیجان سرشار خود را بروز دهند و به سرعت پشت دوربین‌ها برگردند. فردوسی‌پور هم با پایان بازی از اتاق دربسته خارج می‌شود، این بار خبری از خستگی در چهره او نیست و خنده روی صورتش نشسته است. پیروزی تیم ایران پایان یک بازی سخت است که به تیم سازنده برنامه بیست هجده انرژی مضاعف داده تا دوباره پشت مانیتورها و دستگاه‌ها برگردند و آماده کار کردن تا پاسی ازشب شوند.






یک‌ماه کار شبانه‌روزی برای پخش بازی‌های جام‌جهانی

تا یک‌ماه آینده آنتن شبکه سه تمام و کمال به جام‌جهانی اختصاص دارد. بیست‌هجده هر روز با آیتم‌های متنوع، علاوه بر پخش زنده مسابقات سراغ تحلیل و بررسی، گفت‌وگو با مهمانان مختلف و ارتباط مستقیم با روسیه می‌رود. تیم فنی و عوامل ساخت برنامه بیست‌هجده تقریبا 60نفر هستند که ما تنها مجریان آن را جلوی دوربین می‌بینیم.3تیم در استودیوی بیست‌هجده این روزها سخت مشغول کارند، تیم اول در ساختمان تولید فعالیت می‌کنند. یک تیم با همراهی امیرحسین میثاقی راهی روسیه شده‌اند تا به شهرهای محل برگزاری بازی‌های تیم ملی سفر و از آنجا برای بینندگان گزارش تهیه کنند. تیم سوم هم در نقاط مختلف شهر مشغول گفت‌وگو با علاقه‌مندان به فوتبال و گزارش شادی و هیجان فوتبالی بازی‌های جام‌جهانی هستند. استودیوی 90محل ضبط این ویژه‌برنامه فوتبالی است. دکور استودیو شامل دو بخش است، یکی میز بزرگی که معمولا فردوسی‌پور و مهمانان پشت آن می‌نشینند و دیگری بخشی که مجری برنامه اخبار ورزشی و مسابقات را اعلام می‌کند. 5دوربین تصاویر استودیو را پوشش می‌دهند و از راه مانیتورهای پرتعداد در بخش پشتیبانی، همه‌‌چیز تحت کنترل است.

نکونام و اتوئو، مهمانان برنامه نخستین بازی ایران

به جز ما که در پشت صحنه برنامه بیست‌هجده حاضر شده‌ایم و بازی را با عوامل تولید تماشا می‌کنیم، ساموئل اتوئو و جواد نکونام هم نه در استودیوی 11، اما در ساختمان صدا و سیما به تماشای بازی نشسته‌اند. اتوئو که بین دو نیمه گفته بود شروع و پایان یک بازی لزوما یکسان نیست، بعد از پایان بازی می‌گوید: «بازی پرهیجانی بود و البته سخت، هرکس تجربه حضور در جام‌جهانی را داشته باشد می‌داند نخستین بازی همیشه حساس و سخت است.» اتوئو معتقد است حالا که نتیجه به نفع ایران رقم خورده وقت استراحت و البته تحلیل دقایق ابتدایی نیمه اول بازی است تا تیم برای مسابقات بعدی خود آماده شود. او می‌گوید: «روحیه مبارزه، فداکاری و جنگندگی بازیکنان ایران چیزی است که از این بازی در یادها می‌ماند.» جواد نکونام هم بعد از بازی صحنه‌های حمله تیم مراکش روی دروازه ایران را تحلیل می‌کند. او می‌گوید:‌«تیم ما واقعا برای بردن این بازی زحمت کشید، به‌خصوص در نیمه دوم که بیشتر به گل‌زنی نزدیک شدیم. بازیکنان ما درگیرانه بازی کردند، خوب دویدند و توانستند پیروز این بازی سخت باشند.»

از قطع شدن صدای فردوسی‌پور تا ارتباط زنده با روسیه

چند دقیقه بعد از گل به‌یادماندنی بازی، فضای استودیو همچنان غرق هیجان و شادی است. عوامل فنی سعی می‌کنند در زمان کوتاه باقی‌مانده تا پخش اخبار شبانگاهی، دقایقی را به مهمانان برنامه، آیتم‌های تبلیغاتی و البته ارتباط مستقیم با میثاقی در روسیه اختصاص دهند. همین فشار و استرس باعث می‌شود دقایق کوتاهی صدای عادل فردوسی‌پور قطع باشد و او بعد از وصل شدن صدا بگوید: «نمی‌دانم تا کجا حرف‌های حماسی مرا شنیدید اما داشتم می‌گفتم فقط فوتبال است که می‌تواند ما را به این راحتی به آرزوهایمان برساند. آفرین به تیم ما.» مانیتورها نشان می‌دهند میثاقی در ورزشگاه آماده است و درست پشت سر او در مستطیل سبز، بازیکنان کی‌روش را روی دست به هوا می‌اندازند. تیم فنی تلاش می‌کنند ارتباط مستقیم با روسیه را برقرار کنند و البته میثاقی با صدایی گرفته از فریادهای خوشحالی، بی‌صبرانه منتظر رفتن روی آنتن است.






عادل فردوسی‌پور:گفتم که! مثل چی خوشحال شدم



فردوسی‌پور است و سبک گزارش کردن مخصوص به‌خودش، بینندگان هم به شنیدن جمله‌های بانمک از زبان او، موقع گزارش یا بعد از بازی عادت کرده‌اند. شادی او بعد از برد تیم ملی بی‌پایان است. هرچند که اهل مصاحبه نیست اما وقتی حرف خوش‌حالی می‌شود می‌گوید: «گفتم که! مثل چی خوشحالم.» او معتقد است سال پیش در دقایق آخر بازی باید آرژانتین را می‌بردیم اما باختیم: «فکر می‌کنم بالاخره انتقام آن بازی را از جام‌جهانی گرفتیم. هرچند بازی را بد شروع کردیم اما کم‌کم خودمان را پیدا کردیم. روند بازی طوری بود که شاید اگر دقایق اول گل می‌زدیم انقدر کیف نمی‌داد، گل دقیقه 90به بعد شیرینی و لذت بیشتری دارد.» فردوسی‌پور می‌گوید یک‌ماه بازی‌های جام‌جهانی به راحتی می‌تواند باعث شادی و هیجان جمعی باشد. او می‌گوید: «فوتبال همین است، پر از هیجان و شادی. جدا از برد و باخت تماشای یک بازی زیبا می‌تواند لذتبخش و سرگرم‌کننده باشد و روحیه بیننده را عوض کند.» هرچند با همه سختی‌ها بالاخره تیم ما موفق شد پیروز از میدان مسابقه با تیم مراکش بیرون بیاید، اما هنوز 2بازی مهم با تیم‌های مدعی را در پیش دارد. از فردوسی‌پور می‌پرسم اگر نتوانیم در بازی‌های بعد پیروز شویم، با ناامیدی چه کنیم؟ او می‌گوید: «اصلا مگر قرار است ما همه بازی‌ها را ببریم؟ نباید به ناامیدی فکر کنیم. در این بازی پیروز شدیم، همه ما خیلی کیف کردیم و لذت بردیم و همین مهم است. بالاخره خاصیت فوتبال همین است و نباید فقط به بردن فکر کنیم. هرچند که اگر باز هم پیروز شویم همین اندازه و بیشتر شاد می‌شویم. فعلا خوب است از همین شادی پیروزی لذت ببریم.»