هر اهدا‌کننده خون جان3نفر را نجات ‌می‌دهد

چشمانش را روی قطره قطره خونی که وارد کیسه‌های پر از خون می‌شود می‌بندد و به یک کودک،  کودکی که سال‌ها بیمار است و از وقتی چشم باز کرده فقط درد کشیده می‌اندیشد،  به یک پدر که سایه یک خانواده است و به یک مادر که پناهگاه کودکانش است،  و با همین قطره قطره‌ها خون دوباره می‌توانند به جریان زندگی بازگردد. قطره‌های سرخ‌رنگ برای بیمارانی که با اهدای هر یک از ما می‌توانند روزهای بیشتری را به زندگی لبخند بزنند. سازمان بهداشت جهانی روز 14ژوئن را به‌عنوان روز جهانی اهدای خون و تقدیر از اهداکنندگان خون نامگذاری کرده است. امسال «اهدای خون؛ مرا هزار امید است و هر هزار تویی» به‌عنوان شعار این روز جهانی انتخاب شده است.



اهدای خون صددرصد داوطلبانه

اهدای خون داوطلبانه بهترین راه برای تأمین خون در کشور است ضمن اینکه بهترین فرصت برای ترویج فرهنگ همدلی و نوع‌دوستی است. بشیر حاجی بیگی سخنگوی سازمان انتقال خون ایران با بیان این مطلب می‌گوید: از آنجا که نیاز به اهدای خون همیشه در اولویت قرار داشته و دارد و نیازی است همیشگی؛ از مردم به‌خصوص اهداکنندگان مستمر خون تقاضا داریم ما را فراموش نکنند. همچنین یکی از مهم‌ترین دستاوردهای سازمان انتقال خون در کشور ما حذف خون جانشین و رسیدن به شاخص اهدای خون صددرصد داوطلبانه و بدون چشمداشت است؛ برنامه‌ای که سازمان بهداشت جهانی به‌شدت آن را پیگیری می‌کند و هدف‌گذاری سازمان بهداشت جهانی در سال 2020است. او در این‌باره می‌گوید: خوشبختانه حدود یک‌دهه است که به برنامه صددرصدی اهدای داوطلبانه خون رسیده‌ایم و اگر افق سال 2020را حساب کنیم حتی زودتر از برنامه سازمان بهداشت جهانی توانسته‌ایم به شاخص اهدای خون صددرصد داوطلبانه برسیم ضمن اینکه نخستین کشوری هستیم که به این شاخص رسیده‌ایم. از همه مهم‌تر اینکه 58درصد از اهداکنندگان خون کسانی هستند که به‌صورت مستمر خون اهدا می‌کنند.



از هر3نفر در دنیا یک نفر نیازمند تزریق خون است

همه‌روزه در سراسر دنیا بسیاری از افراد به خون و فرآورده‌های خونی نیاز دارند، به‌طوری که از هر 3نفر مردم دنیا یک نفر در طول زندگی احتیاج به تزریق خون و فرآورده‌های خونی پیدا می‌کند. سخنگوی سازمان انتقال خون ایران در توضیح بیشتر می‌گوید: در زمان بروز حوادث و سوانح مانند تصادفات رانندگی، سوختگی اعمال جراحی خانم‌های باردار حین زایمان و نوزادان به‌ویژه نوزادان نارس که به زردی دچار هستند نیازمند خون هستیم. از طرفی بیماران مبتلا به سرطان که تحت شیمی درمانی با اشعه درمانی قرار دارند هم از مصرف‌کنندگان خون و فرآورده‌های آن هستند و بسیاری از دیگر بیماران مانند بیماران تالاسمی و هموفیلی نیز ناگزیرند برای بهره‌مندی از زندگی به نسبت طبیعی برای تمامی عمر به شکل منظم خون یا فرآورده‌های خونی دریافت کنند. همچنین خوب است بدانید که تنها برای یک پیوند کبد60واحد خون و فرآورده نیاز است و این یعنی برای یک پیوند نیاز به 60نفر اهداکننده خون داریم و به این سبب که ما در زمینه خون و فرآورده‌های خونی به شاخص خودکفایی رسیده‌ایم با مشکلات کمتری روبه‌رو هستیم.

وی در ادامه می‌گوید: ما در کشورمان به‌طورکلی با مسئله کمبود خون و فرآورده‌های خونی مواجه نیستیم. حتی براساس مدیریتی که درسازمان انتقال خون انجام شده همیشه حدود 8برابر میزان مصرف روزانه مورد نیاز،  خون و فرآورده‌های خونی را در سراسر کشور به‌صورت ذخیره داریم تا پاسخگوی بیماران باشیم،  این در حالی است که همه کشورهای دنیا با کمبودهای فصلی در اهدای خون مواجه می‌شوند؛ مانند فصولی که مسافرت افزایش یافته و هموطنان‌مان به مسافرت می‌روند یا در مواقعی که با تغییرات اقلیمی،  گرما و سرما مواجه می‌شویم. درنتیجه این موضوعات مراجعه اهداکنندگان برای اهدای خون کاهش می‌یابد. خوشبختانه ما در کشورمان کمتر با این موضوع روبه‌رو هستیم اما واقعیت این است که مثلا در‌ماه مبارک رمضان این موضوع برای ما جدی‌تر می‌شود ضمن اینکه یکی دیگر از دغدغه‌های ما مشارکت کمرنگ بانوان در اهدای خون است. در واقع با وجود اینکه نیمی از جمعیت کشور را خانم‌ها تشکیل داده‌اند،  با این حال درصد کمی از اهداکنندگان خون در کل کشور را به‌خود اختصاص می‌دهند. این در حالی است که احتمال می‌رود جمعیت بانوان از لحاظ داشتن رفتارهای پرخطر در زمینه عفونت‌های قابل انتقال از راه انتقال خون (مانند سابقه اعتیاد تزریقی و تماس جنسی نامطمئن) در مقایسه با جمعیت مردان،  جامعه سالم تری را تشکیل می‌دهند.



ایران؛ کشور برتر از نظر اهدای خون

بیشترین اهدای خون در منطقه در ایران صورت می‌گیرد. سخنگوی سازمان انتقال خون با تأیید این مطلب می‌گوید: براساس آخرین گزارش منتشر شده سازمان جهانی بهداشت در سال 2017نزدیک به 113میلیون اهدای خون در جهان در سال 2013صورت گرفته است. از این میان سهم کشورهای عضو مدیترانه شرقی حدود 9/9میلیون مورد است.از این میزان بیش از 2میلیون اهدای خون در ایران دریافت شده که رقم قابل توجهی است. همچنین شاخص اهدای خون در کشورهای جهان به ازای هر هزار نفر جمعیت بین 3دهم درهزار تا 56در هزار است و متوسط نرخ اهدا در میان کشورهای با درآمد بالا 1/32، در کشورهای با درآمد متوسط 9/ 14 و در کشورهای با درآمد پایین 8/7به ازای هر هزار نفر جمعیت است. متوسط شاخص اهدا در کشورهای عضو مدیترانه شرقی 9/ 14است که این شاخص اهدای خون در کشور ایران 27واحد به ازای هر هزار نفر جمعیت است که از این نظر سرآمد کشورهای منطقه به شمار می‌رود.



دستیابی به اهدای 100درصد داوطلبانه

 درحالی‌که امروزه هنوز 70کشور در جهان به اهدای خون جایگزین و پولی وابسته‌اند،  ایران از سال 2007به اهدای خون صددرصد داوطلبانه دست یافته که نخستین کشور در منطقه است. همچنین ایران از نظر شیوع پایین عفونت‌ها در میان اهداکنندگان در میان کشورهای منطقه دارای رتبه نخست است ضمن اینکه ایران و تونس 2کشور منطقه هستند که به تولید داروهای مشتق از پلاسما می‌پردازند.