بهداشت
تب برفکی؛ دامنگیر دام‌های روستایی
با توجه به شیوع بیماری تب برفکی در دیگر استان‌ها کار واکسیناسیون در استان زودتر از موعد آغاز می شود
زهرا احمدی| زنجان- خبرنگار :
بیماری تب برفکی که دامداران زنجانی آن را با نام «دباغی» و یا «دباغلیق» می‌شناسند هر ساله بین دام‌ها در فصل خرید و فروش افزایش مییابد که سبب خسارت و تلف شدن بسیاری از دام‌ها میشود. در کشور ما بیماری تب برفکی مهم‌ترین عامل تهدید‌کننده سرمایه و تولیدات دامی است. تب برفکی یکی از مسری‌ترین بیماری‌های ویروسی بوده و مهم‌ترین تهدید برای تجارت دام و فراورده‌های دامی محسوب میشود که با علائم تاول در دهان، پا و پستان دام، ریزش بزاق، لنگش، افت شدید تولید و تلفات در گوساله‌ها، بره‌ها و بزغاله‌ها تظاهر پیدا می‌کند.
دلایل انتقال بیماری تب برفکی
مدیرکل دامپزشکی استان مراتع و خرید را از مهم‌ترین دلایل انتقال بیماری تب برفکی می‌داند و می‌گوید: زنجان دارای مراتع غنی است که دامداران را وسوسه می‌کند تا دام‌های خود را به آن مراتع انتقال دهند. علاوه بر آن افزایش خرید‌و‌فروش دام‌ها در فصل بهار سبب شده دام‌های زیادی از نقاط مختلف کشور جابه‌جا شوند که واکسینه نشده‌اند و موجب انتقال این بیماری می‌شوند.
«محمدباقر حاج‌کاظمی» ادامه میدهد: این بیماری، یک بیماری بسیار عفونی و به‌شدت واگیر دام است که به لحاظ شدت خسارات اقتصادی یکی از موانع اصلی در تامین بهداشت و تولید دام و فراورده‌های دامی محسوب میشود که باید دامداران از خرید دام‌های سبک و سنگین از میادین و استان‌های همجوار خودداری کنند تا متحمل خسارت‌های غیرقابل جبرانی نشوند.
بیماری دامی تب برفکی به‌راحتی و خیلی سریع از طریق هوا، آب، نهاده‌های دامی، علوفه و خوراک قابل انتشار به سایر دام‌هاست. وی معتقد است: بهترین راهکار مقابله با این بیماری واکسیناسیون دام‌های حساس، برای ایجاد پوشش ایمنی، اقدامات بهداشتی و قرنطینهای به منظور جلوگیری از ورود ویروس به دامداری‌هاست.
به گفته وی این ویروس می‌تواند تا چند روز مقاومت داشته باشد و با نقل و انتقال دام‌های سالم به مناطق عاری از بیماری و یا تماس دام بیمار با دام‌های سالم، بزاق، شیر، ادرار، ترشحات و مایعات حاصل از پاره شدن تاولهای دام مبتلا، لباس، کفش و لوازم آلوده دامداران و کارگرانی که به مکانهای آلوده رفت‌و‌آمد میکنند، همچنین هوا، آب وعلوفه آلوده منتقل شده و دام‌ها را مورد تهدید قرار دهد.
تب برفکی در 20 روستا
مدیرکل دامپزشکی استان با بیان این‌که در سال جاری میزان خسارات این بیماری نسبت به سال‌های گذشته کاهش داشته است، می‌گوید: با توجه به گزارش‌های به‌دست آمده از شیوع این بیماری در دیگر استان‌ها سبب شد کار واکسیناسیون در استان زودتر از موعد و بهمن ماه سال گذشته آغاز شود که این موضوع موجب کاهش تلفات دامی در استان می شود.
وی ادامه میدهد: از هزار روستای استان تا به امروز در 20 روستا این بیماری بین دامی شناسایی شده که بر اثر ابتلا به بیماری تب برفکی 58 دام که بیشترآن‌ها دام سبک بود تلف شدهاند.
واکسینه شدن 491 هزار دام
حاج کاظمی با بیان این‌که واکسینه دام‌های استان در 2 فاز انجام میشود، می‌گوید: در فاز اول مقابله با بیماری تب برفکی در استان که از بهمن ماه سال گذشته شروع شده بالغ بر 491 هزار راس دام سبک و سنگین واکسینه شده است و فاز دوم عملیات واکسیناسیون علیه این بیماری در استان آخر شهریور امسال اجرا خواهد شد. در استان زنجان بیش از یک میلیون و 180 هزار دام سبک و سنگین وجود دارد که به گفته مدیرکل دامپزشکی استان 41 درصد از این تعداد دام و همچنین 90 درصد از دام‌های نقاط کانونی و مرزهای استان که بیشترین ارتباط را با سایر استان‌ها دارند، علیه بیماری تب برفکی واکسینه شدهاند.
خدمات واکسینه رایگان
برای کاهش تلفات و جلوگیری از افزایش انتقال بیماری تب برفکی دام‌ها، واکسینه رایگان در روستاهای استان انجام میشود که هزینه واکسن و انجام واکسیناسیون برعهده اداره دامپزشکی استان است ولی در صورت ابتلای دام به این بیماری هزینه درمان و ضد عفونی برعهده دامدار خواهد بود. به گفته حاج‌کاظمی علاوه بر واکسیناسیون دام‌ها، اقدامات لازم بهداشتی قرنطینهای، واکسیناسیون، ترویج و آموزش برای کنترل بیماری صورت گرفته است.
توصیه به دامداران
حاج کاظمی ادامه میدهد: بیماری دامی تب برفکی هیچ راه درمانی ندارد و دامداران باید برای در امان ماندن دام‌های سالم از این بیماری رعایت موارد بهداشتی، قرنطینه و ضدعفونی کردن محوطه نگهداری دام‌ها را جدی بگیرند.
کاهش تلفات
حاج کاظمی معتقد است: مهم‌ترین خسارت این بیماری دامی تلف شدن دام‌هاست و علاوه بر آن میزان شیر دام مبتلا نیز کاهش مییابد. وی ادامه میدهد: در سال جاری همزمان با شیوع این بیماری و اقدامات زود‌هنگام و واکسینه دام‌ها میزان تلفات نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است، با این‌که آمار تلفات در سال 96 نیز پایین بوده است.
مدیرکل دامپزشکی استان می‌گوید: میزان تلفات از بیماری تب برفکی در سال 94 در سراسر کشور زیاد بود و به تبع آن خسارات زیادی در استان نیز به دامداران وارد شد. حاج کاظمی می‌افزاید: در حال حاضر جمعیت دامی استان زنجان به 2 میلیون و 14 هزار و 286 رأس می‌رسد.
325 واحد دامداری صنعتی در استان
سرپرست معاونت بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به فعالیت 325 واحد دامداری صنعتی در استان اظهار می‌کند: تعداد دامداری‌های کوچک روستایی در استان هزار و 570 واحد بوده و در حال حاضر این دامداری‌ها در استان با ظرفیت 63 هزار و 215 راس و دامداری‌های صنعتی نیز با ظرفیت 75 هزار و 272 راس در حال فعالیت هستند.
«محمدعلی صادقی» ارزش سرمایه‌گذاری انجام گرفته در دامداری‌های صنعتی و کوچک روستایی استان را 6 هزار و 474 میلیارد ریال اعلام می‌کند و می‌گوید: در مجموع 4 هزار و 517 نفر در این واحدها مشغول به کار هستند.
