محصول شانگهای

اجلاس دو روزه شانگهای در چیندائو هم تحکیم مناسبات اقتصادی برای ایران داشت، هم کانالی برای اطمینان خاطر از مواضع حمایتی چین و روسیه درباره برجام بود و هم درباره مسائل منطقه‌ای برای ایران دستاوردهایی داشت. حسن روحانی در این اجلاس در مذاکرات دوجانبه درباره این 3محور با روسای جمهور چین، روسیه، هند که از اصلی‌ترین شرکای اقتصادی و سیاسی ایران هستند گفت‌وگو کرد و در عین حال تفاهمنامه‌هایی هم با چینی‌ها امضا کرد. این شاید پربارترین اجلاس شانگهای برای ایران بود؛ اجلاسی که در آن نگاه ایران به شرق بیشتر از همیشه برجسته بود و هشدارهای ایران به غرب در سخنرانی روحانی ملموس بود.

ایران انتظار داشت در اجلاس سران شانگهای موضوع پیوستنش به پیمان مورد تصویب قرار بگیرد اما به‌نظر می‌رسد همچنان با وجود موافقت کشورهای بزرگ همچون روسیه و چین مخالفت یک کشور همسایه ایران مانع عضویت کامل ایران شده است.

سران پاکستان، روسیه و چین در دیدارهای مختلف با رئیس‌جمهور ایران حمایت خود را از پیوستن ایران به پیمان شانگهای اعلام کرده‌اند اما کشور تاجیکستان با برخی ادعا‌ها مبنی بر حمایت تهران از گروه‌های اسلامی مخالف در تاجیکستان بر طبل مخالفت می‌کوبد.

اگرچه در بیانیه پایانی اجلاس شانگهای بندی درباره تصویب عضویت کامل ایران نیامد اما مجموع تحولات دو روزه در شهر چیندائو موفقیت آمیز بودن حضور روحانی در اجلاس را به نمایش کشید.

دیدار با رئیس‌جمهور چین در قالب دیدار دوجانبه ایران و چین، شرکت در ضیافت شام رئیس‌جمهور چین به افتخار هیأت ایرانی و مراسم امضای اسناد روابط دو جانبه شامل چند سند همکاری بین ایران و چین ازجمله برنامه‌های روز دوم سفر رئیس‌جمهور اسلامی ایران به چین بود.

رئیس‌جمهور ایران در حاشیه روز نخست نشست شانگهای با سران چین، روسیه، پاکستان، بلاروس، افغانستان، هند و مغولستان دیدار کرد که محور رایزنی با چینی‌ها و هندی‌ها تداوم فروش نفت ایران بود.

همچنین دیدار روحانی با پوتین 2 دستور کار مهم درباره برجام و همکاری‌ها در سوریه داشت؛ اگرچه جزئیات محتوای مذاکرات طرفین منتشر نشده اما رئیس‌جمهور ایران دیروز در سخنرانی خود در اجلاس شانگهای از 2 کشور چین و روسیه و تلاش‌هایشان برای حفظ برجام تشکر کرد. خبرگزاری روس زبان اسپوتنیک گزارش داده؛ سران چین و روسیه در جریان دیدار دوجانبه‌ای که داشتند توافق کرده‌اند برای حفظ برجام با هم همکاری کنند.

روحانی در بخشی از سخنرانی خود در اجلاس شانگهای تأکید کرد: تمامی طرفین برجام در قبال تعهدات رفع تحریمی پذیرفته شده در برجام مسئولیت دارند و سایر اعضای ملل متحد نیز براساس قطعنامه 2231شورای امنیت و ماده 25منشور ملل متحد موظفند که به اجرای کامل برجام کمک کرده و از هر اقدامی که مانع اجرای برجام شود، خودداری کنند.

او در ادامه به اروپایی‌ها یک هشدار هم داد و گفت: جمهوری اسلامی ایران فرصت محدودی را در اختیار کشورهای باقیمانده در برجام قرار داده تا چنانچه در عمل بتوانند نسبت به اجرای تمامی موارد توافق شده در برجام تضمین لازم را ارائه کنند، به حضور خود در این توافق ادامه دهد.  به‌طور یقین آمریکا عکس‌العمل دیگران را نسبت به خروج خود برجام رصد کرده و عدم‌پاسخ نسبت به این اقدام را به‌منزله بی‌هزینه بودن یکجانبه گرایی قلمداد می‌کند که در نتیجه آثار بسیار زیانباری برای جامعه جهانی در بر دارد. سران اجلاس شانگهای همچنین در یک بند از بیانیه پایانی خود که به وضوح اروپایی‌ها را مخاطب خود قرار می‌داد خواستار عمل همه طرفین به تعهداتشان در برجام شدند.

ایران و چین 4سند امضا کردند

ایران و چین با هدف توسعه بیش از پیش مناسبات، 4سند همکاری امضا کردند.

یادداشت تفاهم برنامه مشترک تحقیقاتی بین معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری ایران و وزارت فناوری چین، یادداشت تفاهم بین دولت ایران و دولت چین در زمینه همکاری در پیشگیری و مبارزه با تولید غیرقانونی، قاچاق و سوء مصرف مواد‌مخدر، داروهای روانگردان و پیش‌سازها، تفاهمنامه فیمابین سازمان بورس و اوراق بهادار ایران و کمیسیون قانونگذاری اوراق بهادار چین برای همکاری متقابل و کمک فنی و یادداشت تفاهم همکاری فیمابین وزارت اقتصاد ایران و کمیسیون ملی توسعه و اصلاحات چین بر تشکیل برنامه همکاری مشترک دو جانبه ایران‌- چین در چارچوب ابتکار طرح کمربند و راه، 4سندی است که به امضا رسید.

  رایزنی با سران هند و مغولستان  



روحانی روز یکشنبه در دیدار  نارندرا دامورداس مودی نخست‌وزیر هندوستان، تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران از گسترش و تعمیق روابط همه جانبه با هندوستان به‌عنوان یک کشور دوست در منطقه استقبال می‌کند و آماده همکاری‌های راهبردی با این کشور است.  این دیدار که در حاشیه اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در شهر چیندائو چین برگزار شد، با ابراز خرسندی از روند رو به توسعه روابط تهران - دهلی نو، از مشارکت فعال هندوستان در طرح توسعه بندر چابهار استقبال کرد و گفت: بندر چابهار به‌عنوان پل ارتباطی هند به افغانستان و آسیای مرکزی تا اروپای شرقی می‌تواند روابط تاریخی و تجاری 2 کشور و منطقه را بیش از پیش مستحکم سازد. رئیس‌جمهور با اشاره به اهمیت نقش همکاری‌های بانکی در توسعه روابط اقتصادی بر تسریع در اجرای توافقات اخیر سران 2 کشور در دهلی نو تأکید کرد. نارندرا دامورداس مودی نخست‌وزیر هندوستان نیز در این دیدار با اشاره به شتاب در روند توسعه مناسبات تهران - دهلی نو گفت که کشورش مصمم به توسعه همه جانبه روابط با ایران است. روحانی در دیدار خالتما باتولگا رئیس‌جمهور مغولستان با اشاره به نقش روابط بانکی برای تقویت همکاری‌های اقتصادی مشترک، ضرورت توسعه روابط بخش‌های دولتی و خصوصی 2 کشور را مورد تأکید قرار داد. خالتما باتولگا رئیس‌جمهور مغولستان نیز در این دیدار روابط ایران و مغولستان را رو به توسعه دانست.