صف‌آرایی دیپلمات‌ها، احتیاط سرمایه‌گذاران

موافقان و مخالفان برجام به تلاش‌های خود شدت بخشیده‌اند؛دیپلمات‌ها برای نجات برجام از مهلکه‌ای که رئیس جمهور آمریکا ساخته است، صف‌آرایی کرده‌اند. از سویی دیگر شرکت‌های بزرگ تجاری با احتیاط به آینده نگاه می‌کنند. تقابل تجاری اروپا با آمریکا به اوج خود رسیده است. رئیس‌جمهور آمریکا و نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در یک سمت و ایران و کشورهای اروپایی در سوی دیگر همزمان ابزار دیپلماسی و حربه اقتصادی را برای حفظ برجام به کارگرفته‌اند. از یک سو بنیامین نتانیاهو با انجام یک سفر اروپایی و ملاقات با رهبران 3 کشور آلمان، ‌انگلیس و فرانسه، آنها را ترغیب به نادیده گرفتن توافق هسته‌ای و کاهش تجارت با ایران می‌کند و از سوی دیگر اتحادیه اروپا و دولت‌های آلمان، انگلیس و فرانسه با نامه‌ای به وزیر دارایی و وزیر خارجه آمریکا گفته‌اند که شرکت‌های اروپایی باید از تحریم‌های آمریکا معاف شوند. این تقابل تجاری هنوز برنده خود را نشناخته است.

کنایه مکرون به ترامپ

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در دیدار با نخست‌وزیر ژاپن با انتقاد از توافق هسته‌ای و تصمیم‌های رئیس‌جمهور سابق آمریکا گفت: اگر طرف ما توانسته بود از برخی بندهای وحشتناک این توافق کنار برود، می‌توانستیم توافقی فوق‌العاده داشته باشیم. اصل توافق مشکلی ندارد، اما آن توافق (برجام) مشکل داشت. ما فرصتی برای یک توافق فوق‌العاده داشتیم. در پاسخ به این اظهارنظر، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه کنایه‌ای به ترامپ زد و گفت: ترامپ از توافقی که از سوی رئیس‌جمهور پیش از خود به امضا رسیده خرسند نیست، شاید تنها به این دلیل که این توافق توسط رئیس‌جمهور پیشین آمریکا امضا شده است. رئیس‌جمهور فرانسه که در نشست خبری مشترک با جاستین ترودو، همتای کانادایی خود سخن می‌گفت، به ترامپ تأکید کرد: مانع احترام دیگر طرف‌ها به این توافق نشوید و تلاش زیادی صرف خروج از این توافق انجام ندهید چرا که امروز برجام بهترین محافظی است که در اختیار داریم.

پاسخ منفی اروپایی‌ها به نتانیاهو

اروپایی‌ها در یک‌ماه اخیر تحت فشار شدید مثلث ایران، آمریکا و اسرائیل قرار داشته‌اند؛ آمریکا و اسرائیل از اروپایی‌ها می‌خواهند برای حفظ برجام تلاش نکنند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در روز‌های اخیر سفرهای دوره‌ای به اروپا داشته و با سران آلمان، انگلیس و فرانسه به گفت‌وگو نشسته است. نتانیاهو در یک کنفرانس خبری مشترک با مکرون گفت: «من از فرانسه نخواستم که توافق هسته‌ای با ایران را ترک کند چرا که معتقدم تنگناهای اقتصادی در نهایت به متلاشی شدن این توافق خواهد انجامید.» مکرون هم در جواب نتانیاهو بیان کرد: «همه می‌دانند که افزودن بر وخامت اوضاع تنها به یک چیز ختم خواهد شد: تقابل.» پیش‌تر «ترزا می» ‌هم در ملاقات با بنیامین نتانیاهو با تأکید بر لزوم حفظ برجام گفته بود: تا زمانی که ایران به برجام پایبند باشد، انگلیس به تعهد خود در قبال توافق هسته‌ای ادامه می‌دهد. در ادامه تلاش‌های اروپا، وزرای خارجه و اقتصاد انگلیس، فرانسه و آلمان به همراه فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در نامه‌ای خطاب به استیو منوچین، وزیر دارایی و مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا خواستند که آمریکا، شرکت‌های اروپایی را از تحریم‌ها معاف و به‌طور عمومی اعلام کند که حوزه‌هایی مثل انرژی، دارو، خودروسازی و صنعت هواپیمایی غیرنظامی، شامل تحریم‌ها نمی‌شوند.

صف‌آرایی دیپلمات‌ها، احتیاط سرمایه‌گذاران

 اروپایی‌ها در این نامه خطاب به مقام‌های آمریکایی نوشته‌اند: «ما به‌عنوان متحدان آمریکا انتظار داریم که ایالات متحده از اقدامی که امنیت اروپا را به خطر می‌اندازد خودداری کند.» آنها همچنین به‌طور مشخص خواهان آن شده‌اند که مسیر تبادلات مالی با ایران، به‌ویژه با بانک مرکزی جمهوری اسلامی، از دایره تحریم‌ها خارج شود.

اروپایی‌ها از آمریکایی‌ها استقبال نمی‌کنند

از سوی دیگر سیگال مندلکر، معاون وزارت خزانه‌داری در امور تروریسم و اطلاعات مالی آمریکا خطاب به اروپایی‌ها گفته است: «شما باید شبکه‌های مالی خود را محکم کنید، از شرکت‌هایتان بخواهید برای جلوگیری از افتادن به دام فریبکارانه ایران بیش از پیش هوشیار باشند و خطرات انجام معامله با شرکت‌ها و افراد در ایران را برایشان روشن کنید.» رویترز هم روز چهارشنبه گزارش داد که نمایندگان دولت آمریکا و خزانه‌داری این کشور به ژاپن، بریتانیا، آلمان، فرانسه و چند کشور اروپا سفر کرده‌اند تا این کشورها را از سرمایه‌گذاری و تجارت با ایران منصرف کنند. یک دیپلمات اروپایی به رویترز گفته‌است: «آمریکایی‌ها به هر سو روانه شده‌اند. آنها خیلی هم متعصب هستند. ما خیلی رک و راست به آنها گفته‌ایم که اگر به اینجا آمده‌اید که به ما بگویید قوانین آمریکا را در کشورمان چگونه پیاده کنیم، آن وقت باید بدانید که خوشامدی در کار نیست.»

نمایندگان 1+4 به تهران آمدند

همزمان با تحرکات بین‌المللی درباره برجام، نشست کارشناسی کمیسیون مشترک برجام برای ادامه بررسی تبعات خروج آمریکا از برجام با هدف یافتن راه‌حل‌های عملی تأمین مطالبات ایران و مقابله با تبعات بازگشت تحریم‌های غیرقانونی آمریکا علیه کشورمان برگزار شد. این نخستین اجلاس کمیسیون مشترک برجام است که در تهران برگزار می‌شود. پیش‌بینی می‌شود درصورت پیشرفت این مذاکرات به‌زودی در سطح بالاتر نشست‌های بین ایران و 1+4 در تهران برگزار شود. خبرنگار همشهری یک‌ماه قبل خبر داده بود که وزیران خارجه 1+4 قرار است در تهران برای ارائه بسته پیشنهادی به ایران تشکیل جلسه دهند. محمدجواد ظریف 2هفته قبل نامه‌ای را به وزرای امور خارجه کشورهای جهان پیرامون اقداماتی که باید در پی خروج غیرقانونی آمریکا از برجام انجام شود، زورگویی اقتصادی رو به افزایشِ آمریکا، ضرورت اقدام نه‌تنها برای حفظ برجام بلکه برای حراست از چندجانبه گرایی و حاکمیت قانون نوشته بود که متن کامل آن به‌تازگی منتشر شده است. در این نامه تأکید شده اگر قرار باشد برجام ادامه یابد، اعضای باقی مانده در برجام و سایر شرکای تجاری باید اطمینان دهند خسارت ایران (ناشی از خروج آمریکا از برجام) بی‌قید و شرط از طریق اقدامات ملی، منطقه‌ای و جهانی جبران می‌شود.