درمان
بیمارانی حساس‌تر از برگ گل
همشهری از مرکز درمانی و توانبخشی رسالت رشت گزارش می‌دهد
زهرا حقیقی | رشت -خبرنگار:
زندگی چیز پیچیده‌ای است. به راحتی نمی‌شود سر از رمز و راز آن درآورد. زمان از حرکت باز نمی‌ایستد و در هر لحظه رویدادی در تاریخ در حال رقم خوردن است. جنگ، مرگ و میر، سیل، زلزله، تصادف و شیوع بیماری‌های لاعلاج از جمله هزاران اتفاق تلخی است که هر روز به طرز عجیبی از سوی رسانه‌ها به سوی ذهن ما شلیک می‌شوند.
ناخودآگاه اضطراب و تشویش در وجودمان رخنه می‌کند و ما بی‌آنکه توانمندی مدیریت استرس‌های ناشی از اتفاقات مختلفی را که در طول روز برایمان رخ می‌دهد، داشته باشیم، همه آنها را به جان می‌خریم و گاه به صورت ناخوشایندی به اطرافیانمان منتقل می‌کنیم. اما وقتی که ذهن گنجایشش تمام می‌شود، آنوقت می‌شویم مشتری ثابت پزشک‌های اعصاب و روان که باید مدام برای آرامشمان دارو تجویز کنند.
همین اضطراب‌ها و تنش‌های گذشته ممکن است به سلامت روان افراد در طولانی مدت و به شکل حادتر آسیب بزند و آنها را روانه مراکز بیماران روانی کند. به همین سادگی رعایت نکردن بهداشت روانی می‌تواند مسیر زندگیمان را تغییر دهد و ما را دچار یک عمر انزوا و فرار اجباری از واقعیت‌های زندگی کند.
رو در رو با مبتلایان به بیماری روانی مزمن
بدون هیچ پیش‌بینی از اینکه قرار است با چه افرادی در یک مرکز روانی مبتلایان به بیماری روانی مزمن ملاقات کنیم، در یک صبح زیبای بهاری پس از گذشت چند روز از روز جهانی اسکیزوفرنی به محیطی می‌رویم که افراد آن شرایطی خاص دارند.
وقتی می‌خواهیم وارد مرکز نگهداری بیماران روانی شویم، نمی‌دانیم چه رفتاری باید انجام دهیم، اما وقتی دکتر «ابوتراب قنبری» رئیس اسبق دانشگاه علوم پزشکی گیلان که اکنون مسئول مرکز بیماران روانی مزمن رسالت گیلان است با روی باز و لبخند پذیرایمان می‌شود، فضا را برای ورود و دیدار تلطیف می‌کند. وارد سالن این مرکز می‌شویم. چند ردیف صندلی کنار هم هستند. 20 بیمار مرد از پیر و جوان روبه‌رویمان نشسته‌اند. به آنها لبخند می‌زنیم و تلاش می‌کنیم تا رابطه‌ای بینمان برقرار شود. اما بی‌تابی خاصی در وجود بیماران موج می‌زند.آنها مانند برگ گل لطیف هستند و هر رفتار سرخودانه ما می‌تواند به آنها آسیب بزند.دکتر قنبری سالن کاردرمانی را به ما نشان می‌دهد و می‌گوید: در این مرکز به بیماران کار با خمیرگل رس، ساخت مجسمه از خمیر چینی، خلق تابلوهای معرق‌کاری شده، شمع‌سازی و مجموعه‌ای دیگر از کارها را یاد می‌دهیم.
در سالن کاردرمانی آقایی حدود ۴۰ ساله در حال کشیدن نقاشی است و مداد را با قدرت تمام روی کاغذ می‌کشد. او به طرز استادانه‌ای در حال کشیدن تصویر چند فوتبالیست مشهور است.
کفش‌های بدون بند
یکی از پرسنل این مرکز با نشان دادن اتاق‌های این مرکز می‌گوید: در اینجا هیچ کفشی بند ندارد. چون احتمال خودکشی در این بیماران بسیار زیاد است و همه آنها باید دمپایی پلاستیکی بپوشند. او که نمی‌خواهدنامش ذکر شود، می‌افزاید: اینجا هیچ دری نباید بسته باشد و مدام تک تک این بیماران باید در معرض دید باشند.
لیوان‌ها و بشقاب‌های آنها هم از ظروف نشکن هستند و قوانین خاصی برای محافظت از آنها وجود دارد.
دکتر قنبری دوباره به ما می‌پیوندد و انتهای راهرو را نشان می‌دهد و می‌گوید: این بیماران نمی‌توانند به آرایشگاه‌های بیرون از این مرکز مراجعه کنند. به همین دلیل ما یک آرایشگاه و اتاق خیاطی هم برای آنها در همین مرکز احداث کرده‌ایم.
دیدار با بزرگمردان تاریخ
سخت‌ترین بخش بازدیدمان در این روز خاص رفتن به طبقه دوم این ساختمان و دیدار با بزرگمردان ۸ سال دفاع مقدس است؛ جانبازانی که به خاطر دفاع از وطن خود روزگاری با گام‌های استوار خود، لرزه بر تن دشمن انداخته بودند و حال در این گوشه در راهروهای طویل و بی انتها، زمان طولانی را برای مداوا و درمان سپری می‌کنند. شوک دیدن این افراد به قدری سنگین است که بعد از گفتن سلام به یکی از جانبازان به سرعت پاهایم سست می‌شود و از وی خداحافظی می‌کنم. تشویش و اضطراب را در وجودم تشخیص می‌دهد و با صدایی گرم و دلنشین به من می‌گوید خدا به همراهت.
نگهداری از بیماران اسکیزوفرنی
دکتر قنبری، متخصص اعصاب و روان و مسئول مرکز بیماران روانی مزمن رسالت گیلان می‌گوید: در این مرکز ۱۴۰ مبتلا به بیماری روانی مزمن نگهداری می‌شوند که ۹۰ درصد آنان دچار اسکیزوفرنی هستند. وی ادامه می‌دهد: این افراد بیماری مزمن روانی دارند و مبتلا به بیماری‌های مختلف روانی شامل اسکیزوفرنی و اختلال خلقی دو قطبی و روانی شدید هستند که نگهداری آنها بر عهده سازمان بهزیستی است. دکتر قنبری می‌گوید: اسکیزوفرنی یک بیماری ناتوان کننده و اغلب مزمن و عود کننده است. اسکیزوفرنی بیماری سیکوتیک با علت ناشناخته و تظاهرات متفاوت است که با علائم مثبت هذیان، توهم، رفتار درهم ریخته و علائم منفی عاطفه سطحی، ناگویی، بی‌ارادگی و فقدان لذت مشخص
می‌شود.
فعالیت شبانه‌روزی مرکز درمانی
دکتر « ابوتراب قنبری » مسئول مرکز بیماران روانی مزمن رسالت گیلان می‌گوید: این مرکز به صورت شبانه‌روزی در اختیار مبتلایان به بیماری مزمن روانی است که به این مرکز برای درمان مراجعه می‌کنند. در این مرکز ضمن درمان دارویی، خدمات دیگری از جمله آموزش گلسازی و شطرنج و پرورش قارچ که بخشی از کارهای درمانی است، ارائه می‌شود. در واقع در این مرکز بیماران هم تحت درمان هستند و هم برای آنها اشتغال‌زایی می‌شود.
در همینه زمینه :
