کلاه سفیدهای سمی

باران پورکاظم| قزوین- خبرنگار:

کافی است چتر سفیدش را در دامن سبز بهار باز کند تا وسوسه چیدنش برای لذت طعم دلچسبش رهایت نکند آن هم پای بساط یک چای زغالی در دامن طبیعت. 

گیاهی وحشی و البته ارگانیک و پر‌طرفداری که بهار و رطوبت خاک زیستگاه آن را فراهم می‌کند تا به چشم آن‌هایی بیاید که قصد گشت و‌گذار در دامن طبیعت را دارند. قارچ ‌یکی از خوش‌خوراک‌ترین گیاهان وحشی است و صنعت پرورش قارچ در دنیا یکی از سود‌آوردترین تولیدات است و در استان قزوین هم تولید‌کنندگان این محصول چه به صوت خانگی و چه به صورت گلخانه‌ ای کم نیستند. ارزش بالای مواد غذایی قارچ سبب شده ‌ وقتی مردم با نوع طبیعی و خودروی آن روبه‌رو می‌شوند ‌ به احتمال سمی بودن آن زیاد توجه نکنند.از این‌رو همین فرشته سفید امسال 850نفر را به مراکز درمانی کشاند و البته جان دست‌کم 11تن را گرفت که در این میان نام 4 شهروند قزوینی نیز در بین آمار مسموم شده‌هاست. 

تشخیص سمی و غیر‌سمی بودن قارچ به همین راحتی‌ها نیست و حتی کسانی که ادعا می‌کنند در این زمینه متخصصند همیشه نمی‌توانند آن‌ها را از هم تشخیص دهند در حالی که حتی دست زدن به قارچ‌های سمی می‌تواند برای هر کسی دردسرساز شود.
 

شیوه‌های عرضه تغییر نکرده است

یکی از فروشندگان قارچ‌های فله‌ای در بازار قزوین درباره نحوه تشخیص قارچ‌های سمی گفت: قارچ‌های موجود در بازار یا پرورشی هستند و یا از «کوه گردها» که قدرت تشخیص نوع سمی و غیر‌سمی را دارند به دست ما می‌رسند و در این سال‌ها کمترین مشکل از این بابت پیش آمده است. 
«محمدرضا سیاهکالی مرادی» که بومی منطقه الموت است در گفت‌وگو با همشهری گفت: امسال به دلیل شرایط اقتصادی دستفروشی در محدوده بازار زیاد شده و مردم عادی که قدرت تشخیص قارچ‌های سمی از غیر‌سمی را ندارند از شرایط جوی پیش آمده استفاده کردند و با چیدن قارچ‌ها و عرضه آن به بازار به دنبال کسب در آمد بودند که با اطلاع‌رسانی به‌موقع و اخبار منتشر شده حتی موفق به فروش آن نشدند. 

وی دلیل مسمومیت با مصرف قارچ‌های سمی را استفاده خود‌سرانه و بدون تشخیص نوع سمی از خوراکی دانست و گفت: در قزوین با اطلاع‌رسانی و نظارتی که بر بازار هست دیگر امکان فروش قارچ‌های وحشی وجود ندارد و ما هم بیشتر قارچ‌های پرورشی را که امکان بسته‌بندی آنها فراهم نیست‌،‌ به شکل فله‌ای عرضه می‌کنیم. 


رنگ تیره‌ قارچ وحشی

یکی از شهروندان‌ که برای خرید قارچ به بازار آمده است، گفت: قارچ‌های وحشی با رنگ کرمی و گاهی قهوه‌ای و اندازه‌های بزرگشان شناخته می‌شوند. از زمانی که خبر مسمومیت‌های اخیر پخش شد مردم رغبتی به خرید ندارند؛ هر چند ‌قارچ وحشی ‌سال‌هاست که به بازار می‌آید و ما هم هرسال بهار آن را می‌بینیم. وی افزود: امسال به دلیل بارندگی‌های زیاد رویش قارچ زیاد شده است ‌و خیلی از مردم ‌ به دلیل فصل برداشت گیاهان کوهی روزهای پایانی هفته را در کوهپایه‌ها می‌گذرانند و با دیدن قارچ‌ها آن‌ها را می‌چینند. 


سرعت عمل در انتقال مصدومان

یک سم‌شناس در گفت‌وگو با همشهری گفت: اثر این سم بر‌ سامانه گوارش، کبد و کلیه‌ها به قدری زیاد است که‌گاه بیمار برای ادامه حیات نیاز فوری به پیوند کبد خواهد داشت و یا موجب نارسایی عملکرد کلیه‌ها می‌شود. 
دکتر «رها معیری» سرخ کردن و یا کبابی کردن قارچ‌ها را برای از بین رفتن سموم آنها ‌ فرضیه‌ای غلط خواند و افزود: سم در قارچ با پختن و سرخ کردن از بین نمی‌رود و مواد سمی آن‌ تخریب نمی‌شود. 

وی گفت: دلیل مسمومیت‌ها ماده «‌آماتوکسین» است که معمولاً یا در بازه زمانی 6 تا 12ساعت اول با حالت تهوع و دردهای شکمی بعد از مسمومیت قابل تشخیص است و یا بعد از 24 ساعت پس از مصرف با پایین آمدن سطح هوشیاری فرد مسموم و حالت سرگیجه بروز می‌کند که در این صورت ممکن است به دلیل اثر مخرب سم بر ‌‌کلیه و کبد فرد جان خود را از دست دهد. وی زمان انتقال به مراکز درمانی را در این مسمومیت حائز اهمیت خواند و افزود: در صورت حضور به‌موقع در مرکز درمانی، شرایط برای بهبودی فرد با توجه به شیوه‌های درمانی رایج فراهم است ولی در بازه‌های زمانی طولانی که سم بر ‌ کبد و کلیه‌ها تأثیر بگذارد، پروسه درمان طولانی‌تر می‌شود و یا اینکه دیگر بیمار را نمی‌توان درمان کرد. وی با بیان اینکه ‌تشخیص قارچ سمی و ‌گونه‌های خوراکی آن به طرق کاملاً علمی و تخصصی از سوی متخصصان میسر است، گفت: قارچ‌های سمی از لحاظ ظاهری شباهت زیادی به قارچ‌های خوراکی دارند و تشخیص آنها‌ از سوی افراد عادی میسر نیست. 


اطلاع‌رسانی مانع مسمومیت‌ بیشتر شد

مدیر مرکز هدایت عملیات بحران دانشگاه علوم پزشکی قزوین با تأیید مسمومیت 4 شهروند قزوینی با قارچ سمی به خبرنگار ما گفت: مصرف قارچ از ابتدای اردیبهشت تا عصر جمعه چهارم خرداد 4 شهروند این استان را روانه مراکز درمانی کرده است. 
«علی فخار سلیمانی» مسمومیت با این قارچ‌ها را تنها محدود به خوردن آنها ندانست و افزود: قارچ‌های خودروی سمی علاوه بر خوردن با تماس دستی و چشیدن هم ایجاد مسمومیت می‌کنند و فردی که دچار این مسمومیت می‌شود دارای حالت تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم و مسمومیت‌های شدید کلیوی می‌شود که حتی ممکن است منجر به مرگ او ‌شود. وی تشخیص سمی و خوراکی بودن قارچ‌های خودرو را کار بسیار دشواری دانست به مردم توصیه کرد که از قارچ‌هایی که در بازار به شکل فله‌ای فروخته می‌شود، استفاده نکنند. سلیمانی از روند اطلاع‌رسانی به مردم با توجه به زمینه مساعد رشد قارچ در کوهپایه‌ها اعلام رضایت کرد و افزود: با توجه به شیوع این مسمومیت در سایر استان‌ها، اطلاع‌رسانی خوبی به مردم شد و با توجه به آمار بالای مسمومیت‌ها در سایر استان‌ها تاکنون تنها مسمومیت 4 تن شامل دو شهروند آبگرمی، یک شهروند از منطقه آقابابا و یکی نیز اخیراً از ناحیه مهرگان گزارش شده است. مدیر مرکز هدایت عملیات بحران علوم پزشکی قزوین گفت: اگر فردی بعد از مصرف قارچ‌های خودرو دچار علائم این نوع مسمومیت شد، باید او را سریع به مراکز درمانی منتقل و پزشک را از مصرف قارچ‌ خودرو و وحشی مطلع کنند.  این کار کمک بسیاری در روند درمان و تشخیص می‌کند و اگر مصدوم حال نامساعدی داشت، باید با ۱۱۵ و واحد فوریت‌های پزشکی تماس بگیرند تا آمبولانس به محل اعزام شود. 

وی استفراغ، ادرار خونی و خونریزی گوارشی را از نشانه‌های بیماری ناشی از مصرف قارچ سمی دانست و گفت: مردم در صورت داشتن این علائم باید در اسرع وقت به مراکز درمانی مراجعه کنند. 
خبر سمی بودن قارچ‌ها بازار فروشندگان قارچ‌های پرورشی را نیز ‌کساد کرده است؛ موضوعی که ‌در این شرایط اقتصادی می‌تواند نگران‌کننده باشد.