کتاب‌ها را بشنویم
گزارشی از فعالیت کتابخانه صوتی «تلاش» در محله خانی‌آبادنو
الناز عباسیان|خبرنگار:
منطقه 19
گویا عادت کرده‌ایم که مدام سرانه مطالعه 2دقیقه‌ای خودمان را با سرانه چند ساعتی کشورهای دیگر مقایسه کنیم و افسوس بخوریم.گویی فراموش کرده‌ایم که جز افسوس خوردن کار دیگری از دستمان بر می‌آید و آن کتاب خواندن است. اگر فرصتش را نداریم، اگر قیمت کتاب روز به روز گران‌تر می‌شود یا حتی اگر به فکر محیط‌زیست و قطع درختان هستیم باز هم راه‌های دیگری وجود دارد که بهانه را از ما می‌گیرد. در همین راستا خانه فرهنگ «تلاش» در محله خانی‌آبادنو شمالی، برنامه‌ای با عنوان «صدای مرا بشنو» با حضور کارشناس کتابداری و علاقه‌مند به کتابخوانی برای ترویج کتاب‌های صوتی اجرا می‌کند.
در ورودی خانه فرهنگ تلاش، بنری با عنوان «صدای مرابشنو» نصب شده و از ساعت و محتوای برنامه خبر می‌دهد. «محمد استاد‌رحیمی» مدیر خانه فرهنگ تلاش به ما می‌گوید که هر روزه تعداد زیادی از اولیا، کودکانشان را برای شرکت در کلاس‌ها به اینجا می‌آورند و تا پایان زمان کلاس، وقتشان را در اینجا صرف می‌کنند و می‌افزاید: «ما برای پرمحتوا سپری شدن این زمان برنامه‌های زیادی داریم. یکی از این برنامه‌ها آشنایی و تشویق مادران خانه‌دار به کتاب و کتابخوانی است. طی تحقیقات و صحبت‌هایی که با اولیا داشتیم به این نتیجه رسیدیم که متأسفانه اولیا آشنایی چندانی با مقوله‌ای به نام کتاب صوتی ندارند و از آنجایی که مادران خانه‌دار و کودکانشان از مخاطبان بالقوه کتاب‌های صوتی هستند، تصمیم گرفتیم برنامه‌ای برای آشنایی آنها با این مهم اجرا کنیم.»
عقربه‌ها هنوز روی ساعت14 قرار نگرفته که سر‌وصدای بچه‌ها به گوش می‌رسد. مادرها بچه‌ها را به دست خانم مربی می‌سپارند و راهی طبقه بالا می‌شوند. جایی که برنامه‌ای ویژه برایشان تدارک دیده شده است. همین‌که دور میز می‌نشینند «سودابه نوری» کارشناس کتابداری در زمینه اهمیت کتابخوانی صحبت می‌کند و می‌گوید: «متأسفانه دغدغه‌های زیاد زندگی، مجال کتاب خواندن را از بیشتر افراد گرفته است. براساس اطلاعات به دست آمده بیشتر افراد وقت کتاب خواندن ندارند. کسانی که امکان مطالعه کتاب برایشان وجود ندارد یا افرادی که برایشان مطالعه سخت است و کسانی که به دلیل کهولت سنی نمی‌توانند متن بخوانند، از جمله مخاطبان نخستین کتابخانه صوتی‌اند. اما درعوض وقتی در ترافیک یا مسافرت در خودرو نشسته‌ایم، در حال ورزش کردن یا پیاده‌روی و یا زمان رتق و فتق امور خانه هستیم، می‌توانیم کتاب گوش کنیم.» سپس این کارشناس برخی سایت‌های قانونی و اپلیکیشن برای دانلود رایگان کتاب‌های صوتی را به شهروندان معرفی می‌کند.
تنها کتابخانه صوتی منطقه
در ادامه شرکت‌کننده‌های برنامه «صدای مرا بشنو» همراه کارشناسان کتابدار سری به کتابخانه صوتی می‌زنند. برخی از خانم‌ها پشت سیستم‌ها می‌نشینند و با گذاشتن هدفون دنیای جدیدی از جنس صدا و کلمه را تجربه می‌کنند. «نادر باقری» مسئول کتابخانه صوتی تلاش، به تعداد کتاب‌های صوتی موجود در این کتابخانه اشاره می‌کند: «کتاب‌های صوتی در فضای مجازی جایگاه خود را تا حدودی پیدا کرده‌اند اما اختصاص فضایی برای استفاده از کتاب‌های صوتی چندان رواج ندارد. کتابخانه تلاش با گردآوری 600 حلقه لوح فشرده که شامل 400 عنوان کتاب صوتی است توانست مراحل اولیه راه‌اندازی کتابخانه مجهز صوتی را در منطقه فراهم کند. کتاب‌های صوتی و شنیداری با عنوان‌ها و موضوع‌های مختلف خریداری شده تا هر نوع سلیقه‌ای را پاسخ دهد.» این کتابدار بر این باور است: «شناخت افراد از کتاب‌های صوتی بسیار کم است.
از میان 220مراجعه‌کننده به کتابخانه، در 3 ماه پایانی سال گذشته، حدود 10مخاطب از کتابخانه صوتی بازدید و لوح فشرده دریافت کردند که از این میزان تنها 2نفر آنها خواهان مجدد این نوع کتاب‌ها بودند. در نظرسنجی‌ها متوجه شدیم که نوع اجرای صوتی کتاب‌ها و موضوع‌های انتخابی با سلیقه مخاطبان همخوانی نداشته است؛ زیرا این کتاب‌ها برای گروه هدف یعنی ناشنوایان تهیه شده است. از این‌رو ما تلاش کردیم کتاب‌های به‌روز و عامه‌پسند با صدای گوینده‌های رادیو و تلویزیون برای همه مخاطبان تهیه کنیم. خوشبختانه با ترویج کتاب‌های جدید صوتی، گرایش مخاطبان به این نوع کتاب‌ها روز به روز بیشتر می‌شود.»
تأثیر اجرای خوب کتاب صوتی
«کبری هاشمی» نویسنده و آموزگار که تجربه سال‌ها قصه‌گویی و کتابخوانی برای کودکان و نوجوانان را دارد می‌گوید: «در کنار خواندن کتاب‌های کاغذی، باید شنیدن کتاب‌های صوتی را هم ترویج دهیم. یعنی نباید به صرف ترویج این کتاب‌های جدید، کم‌کم کتاب‌های کاغذی و مکتوب در انزوا قرار بگیرند. زیرا بعضی خواننده‌های کتاب، وقتی املای لغات و اصلاحات جدید در داستان‌ها را با چشم می‌بینند به دایره لغاتشان افزوده شده و از نظر ادبی کمک بسیاری به آنها می‌کند.»
این نویسنده می‌افزاید: «البته در اجرای کتاب صوتی باید خیلی دقت کرد. برخی از گوینده‌هایی که کتاب‌های صوتی را می‌خوانند به جمله‌ها روح می‌بخشند و خواننده را مشتاق می‌کنند داستان را تا انتها دنبال کند. اما گاهی اجرای بد و خشک داستان، افراد را از کتاب‌های صوتی دلزده می‌کند. نمونه این کتاب‌ها را می‌توان در برخی از نسخه‌های کتاب‌های شنیداری ویژه نابینایان در سال‌های گذشته یافت. خوشبختانه در چند سال اخیر با اجرای گوینده‌های خوب و با تجربه و با استفاده از ابزار‌هایی چون موسیقی و جلوه‌های صوتی، کتاب‌های خوبی به بازار عرضه شده است.»
در همینه زمینه :
