عباس ثابتی راد|خبرنگار:
این سؤال همواره وجود دارد اگر در تهران زلزله بیاید، این شهر چه سرنوشتی خواهد داشت؟ شهری که مشکلات جاری مانند رفع آلودگی هوا، ترافیک و حمل‌ونقل عمومی را طی دوران نیم قرن گذشته نتوانسته به سرانجامی برساند، اگر با بحرانی بزرگ و جدی به نام زلزله روبه‌رو شود چه سرانجامی خواهد داشت؟
تاکنون طرح و برنامه‌ای روشن و دقیق برای این پایتخت 200ساله در برابر بحران‌ها تدوین نشده‌است. به جز ساخت چند سوله که به اسم بحران نامگذاری شد و تنها کاری که نکرد، آماده‌سازی برای بحران بود. سوله‌های بحران محلی شدند برای استودیوی برنامه «خندوانه» در سابق و هم‌اکنون هم استودیوی برنامه «ماه عسل».
تاب‌آوری یک مفهوم بنیادین در شهرهای جهان است. اگر بخواهیم مولفه‌های تاب‌آوری را در تهران جست‌وجو کنیم، کمتر می‌توان به نتیجه مشخصی رسید. شهری که با آلوده شدن چند‌روزه تعطیل می‌شود و میلیاردها تومان خسارت تحمل می‌کند چگونه می‌تواند شهری تاب‌آور باشد. مفهوم تاب‌آوری نه‌تنها در تهران که در کمتر شهری از ایران شکل گرفته‌است. اگر بم ویران شد، دوباره میلیاردها تومان هزینه شد تا از نو بنا شود. اگر زلزله، سرپل ذهاب را ویران کرد، این شهر هیچ مقاومتی در برابر زلزله نداشت و گسست اجتماعی در آن به اندازه‌ای شد که این روزها خبر مهاجرت قطعی بسیاری از ساکنان مردم قصر شیرین و سرپل ذهاب شنیده می‌شود. مفهوم تاب‌آوری نه در تهران که در هیچ کدام از شهرهای ایران نتوانسته است معنی پیدا کند. تاب‌آوری تنها یک مفهوم کالبدی نیست. بلکه مفهوم اجتماعی، فرهنگی و کالبدی است. اگر شهری در برابر خطرهای طبیعی و انسان‌ساخت نتواند مقاومت کند، قطعا این شهر، شهری تاب‌آور نیست. شهرهای بسیاری را می‌توان سراغ گرفت که زیر غبار اعصار و تاریخ فراموش شده‌اند و نتوانسته‌اند در برابر تغییراتی گسترده و آنی و خطرات مقاومت کند. تمدن‌های بسیاری از بین رفته‌است، به این دلیل ساده که مردمانش آماده مواجهه با تغییرات آنی و بحران‌ها نبودند. با این متر و میزان اگر بخواهیم از تهران و دیگر شهرهای ایران ارزیابی درست داشته باشیم، شاید به جرأت بتوان گفت که از میان 1284شهری که در کشور وجود دارد، کمتر شهری می‌توان یافت که در برابر بحران‌های طبیعی و انسانی تاب مقاومت داشته باشد.
بافت فرسوده یکی از معضلات تهران است. همانطور که اقلیم این شهر طی دهه‌های گذشته از بین رفته و ساخت‌و ساز تا همه جای شهر رخنه کرده‌است. تهران اگر برنامه‌ای منسجم برای بازیابی نداشته باشد، با کمترین بحرانی می‌تواند دستخوش اتفاقات ناخوشایند باشد. تهران با طوفان و بادی می‌لرزد. وای به روزی که زلزله بخواهد چهار ستون این شهر را بلرزاند. اگر می‌خواهیم این پهنه کوچک 636کیلومتر را نجات دهیم، اگر می‌خواهیم تولید ناخالص ملی 25را در این شهر همچنان حفظ کنیم، اگر می‌خواهیم 14میلیون نفری که در پهنه استان تهران زندگی می‌کنند یا 7/8میلیون نفری که در این شهر زندگی می‌کنند، دچار بحران زیستی نشوند، چاره نداریم جز اینکه این شهر را در برابر مشکلات مقاوم کنیم. برای چنین اتفاقی، قطعا همین امروز هم دیر است.
تهران، شهری بی‌دفاع
در همینه زمینه :
