بررسی اثر افزایش قیمت ارز بر بازار سهام

تحلیلگران بر این باورند که بورس به‌طور منطقی با رشد قیمت دلار در بازار آزاد باید با صعود مواجه می‌شد اما تعیین ارز 4200تومانی همه معادلات را به هم ریخت و بازار سهام را دچار سردرگمی کرده است.

به گزارش همشهری، مطابق یک سنت تاریخی تقریبا در دو دهه گذشته بورس تهران پس از رشد قیمت دلار با صعود مواجه شده است اما این بار بورس تهران هنوز واکنشی به افزایش قیمت دلار از 3800تومان در سال قبل به 6300تومان در بازار غیررسمی نشان نداده است. تحلیلگران بر این باورند که تعیین قیمت ارز به نرخ مصوب 4200تومان بازار را دچار ابهام کرده است؛ چراکه سهامداران نمی‌دانند که تعیین این نرخ چه اثری بر میزان درآمد شرکت‌های بورس دارد. در عین حال به گفته تحلیلگران شرکت‌های صادرات‌محور از فروش درآمد‌های ارزی‌شان به قیمت ارز آزاد منع شده‌اند و همین عامل علت اصلی بروز ابهام در بازار سهام است؛ با این حال بخش زیادی از تحلیلگران هم بر این باورند که بازار سهام دیر یا زود به اثرات ناشی از افزایش قیمت ارز واکنش نشان می‌دهد.



صعود بورس حتمی است



محسن عباسی، مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری اماکو در این‌باره به پایگاه خبری گزارش بورس گفت: اگرچه قیمت دلار بالاتر به‌معنای تسعیر بهتر ارز و افزایش ریالی سود شرکت‌های تولید‌کننده محصولات پتروشیمی، پالایشگاه‌ها و تولیدکننده‌های محصولات فلزی است اما ابهام در نرخ تسعیر(به قیمت بازار آزاد یا دلار ۴۲۰۰تومانی) کمی بازار را در هفته‌های اخیر سردرگم کرده است.

او ادامه داد: باید توجه داشت که با توجه به رشد قیمت ارز، رشد بازار سرمایه به‌عنوان بازار همتراز و بازار رقیب حتمی است و فقط فشار روانی تا‌کنون مانع آن رشد بورس شده است. او با اشاره به اینکه به‌زودی شاهد رشد قابل توجه در عموم بازار خواهیم بود که بخشی هم مربوط به موازنه قیمت با ارزش جایگزینی شرکت‌هاست، افزود: با نگاهی به تاریخچه بازار، درمی‌یابیم که عمده رشدهای بازار بعد از جهش نرخ ارز اتفاق افتاده است که خود به‌علت صادرات‌محور بودن شرکت‌های بزرگ و همچنین موازنه قیمت‌های بازار با ارزش جایگزینی شرکت‌ها بوده است.



ارز مصوب تأثیری بر بورس ندارد



با این حال نیما آزادی، یک کارشناس دیگر بازار سرمایه معتقد است: نرخ مصوب ۴۲۰۰ تومانی ارز، روی صنایع و شرکت‌های صادرات‌محور بازارسهام اثر چندانی ندارد. آزادی گفت: به‌نظر من، اعلام نرخ مصوب ۴۲۰۰ تومانی ارز، تأثیر خاصی روی صنایع و شرکت‌های بورس ندارد؛ به همین دلیل من پیش‌بینی نمی‌کنم که تحت‌تأثیر تغییرات نرخ ارز نوسان زیادی در سهام شرکت‌ها اتفاق بیفتد. او در ادامه توضیح داد: درحال حاضر شرکت‌های صادرات محور موظف‌اند مواد اولیه خود را با ارز ۴۲۰۰ تومانی خریداری کنند و در زمان فروش موظفند محصولاتشان را با احتساب دلار۴۲۰۰ تومانی بفروشند. آزادی با اشاره به افزایش قیمت دلار تا حدود ۶ هزار تومان طی‌ماه گذشته، افزود: نرخ دلار تا ۶ هزار تومان روی صنایع و شرکت‌ها تأثیر‌گذار بود اما به‌نظر نمی‌رسد که نرخ مصوب ۴۲۰۰ تومانی اثر مستقیم و قابل توجهی روی شرکت‌ها و صنایع بورس داشته باشد.



ایجاد خلل در فروش بنگاه‌ها



علیرضا عسگری‌مارانی، مدیرعامل سابق سرمایه‌گذاری ملی ایران هم در این‌باره گفت: تک‌نرخی شدن ارز، از یک سو سبب شده تا هزینه مبادلات ارز افزایش یابد و از سوی دیگر در فروش بنگاه‌ها خلل ایجاد کند. او با بیان اینکه هم‌اکنون صنایع پتروشیمی و فولاد با محدودیت فروش ارز براساس قیمت‌های مصوب روبه‌روهستند، گفت: دولت اجازه فروش ارز به قیمت بالاتر از 4200تومان به صنایع نمی‌دهد و هم‌اکنون صنایع پتروشیمی و فولاد با چنین محدودیتی مواجه هستند. او تأکید کرد: دولت بدون درنظر گرفتن تورم به صنایع خودرو‌سازی‌ اجازه افزایش قیمت نداده است درحالی‌که مقدار حقوق و دستمزد 20درصد افزایش یافته است. مارانی ادامه داد: البته با خروج آمریکا از برجام، بستر اقتصادی کشور دشوارتر شده؛ بنابراین دولت باید راهکارهای منصفانه‌ای را در پیش بگیرد که بنگاه‌های اقتصادی بتوانند سرمایه در گردش‌شان را افزایش دهند.



ارز ۴۲۰۰ تومانی بورس را سردرگم کرده است



یک کارشناس دیگر بازار سرمایه هم معتقد است که ابهام در سیاست‌های ارزی موجود، شرکت‌های بورس و به تبع آن بورس را سردرگم کرده است. علیرضا مهدی‌پور، گفت: با وجود آنکه قیمت دلار نسبت به ماه‌های قبل افزایش یافته است اما به‌دلیل نامشخص بودن سیاست‌های ارزی آینده شرکت‌ها نمی‌توانند آنگونه که باید فعالیت کنند. او ادامه داد: به‌عنوان مثال شرکتی که محصولش را با قیمت ارز۴۲۰۰‌تومان می‌فروشد نمی‌داند با منابع ارزی حاصل از فروش چه کند؛ چراکه اطلاع درستی از آینده سیاست‌های ارزی طی ۶‌ماه آینده ندارد. به گفته این کارشناس، در عین حال شرکت‌ها از خط‌مشی‌ای که در آینده دولت و بازار در پیش خواهند گرفت، مطلع نیستند و همه این اتفاق‌ها ناشی از مبهم بودن سیاست‌های ارزی است. مهدی‌پور با بیان اینکه باید دید طرح ارزی که چندی پیش به مجلس رفته، چه نتیجه‌ای دربر خواهد داشت، افزود: خبری از تشویق‌ها و تخفیف‌های مالیاتی از سوی دولت شنیده شده که البته هنوز شفاف نشده است؛ با این حال شاید بتوان گفت با مشخص شدن این موارد و همینطور طرح ارزی که قرار است در مجلس بررسی شود ابهام‌های ارزی بازار رفع شود.



افزایش درآمد شرکت‌های ارزمحور



 رئیس هیأت مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان‌آتی هم در گفت‌وگو با پایگاه خبری بازار سرمایه گفت: ارزهای خارجی طی 6ماه گذشته بیش از ۵۰ درصد در مقابل ریال تقویت شده‌اند؛ به تبع آن سکه و طلا نیز تقریبا چنین رشدی را در این مدت تجربه کرده‌اند. علی اسلامی‌بیدگلی گفت: اتفاق نامبارک رشد بی‌رویه ارز و نا‌آرامی‌های اخیر، به‌رغم جنبه‌های منفی بسیار از جهاتی مثبت نیز بوده است. او افزود: رشد قیمت ارز و بهای جهانی نفت با این پیش‌فرض که کل توافق برجام از بین نمی‌رود و ایران می‌تواند روزانه بیش از ۲.۵میلیون بشکه نفت بفروشد و وجوه آن را دریافت کند باعث می‌شود در‌آمد دولت افزایش یابد.

وی با اشاره به اینکه ارز در بودجه ۳۵۰۰ تومان و نفت ۵۸.۵ دلار درنظر گرفته شده است، گفت: اکنون نفت از ۷۰ دلار فراتر رفته و ارز نیز با مفروضات دولت با رشد ۲۰ درصدی مواجه شده و به ۴۲۰۰ رسیده است و در بازار آزاد نیز با نرخی بالاتر از ۴۰‌تا‌۵۰‌درصد نرخ دولتی مورد مبادله قرار می‌گیرد. این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: حتی با فرض بهای ارز دولتی، دولت امسال دارای مازاد درآمدی معادل ۴۰‌تا‌۵۰‌میلیارد دلار خواهد بود و این موضوع شاخص توانگری مالی دولت را به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد داد. درآمدی که در مخارج دارای محدودیت دولت در بودجه برای آن سرفصلی ایجاد نشده و دست دولت در مصارف آن بازتر است. نتیجه این بخش این است که با فرض تداوم بدون تغییر برجام بدون آمریکا، اوضاع مالی دولت، بهبود قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت و این موضوع می‌تواند، رکود نسبی اقتصادی را کمتر کند.



کدام شرکت‌ها منتفع می‌شوند؟

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه محورهای ذکر شده، مقدمه‌ای است بر اینکه بتوان میزان اثربخشی این رویداد بر بازار سرمایه را بهتر تخمین زد، گفت: رشد بهای ارز خارجی، باعث می‌شود درآمد و عایدی شرکت‌هایی که فروش محصولاتشان بر مبنای ارز است، به میزان فزاینده‌ای افزایش یابد. البته با این پیش‌فرض که آنها بتوانند با افزایش قیمت‌ها، همان سطح مقداری فروش را حفظ کنند. به اعتقاد اسلامی‌بیدگلی، شرکت‌های پتروشیمی، فلزی، معدنی و حتی پالایشگاهی با تمام ابهاماتشان، می‌توانند از این اتفاق بسیار منتفع شوند.
از سویی دیگر رشد بهای ارز باعث افزایش بهای تمام‌شده کالاهایی خواهد شد که ارزبری بالایی دارند. وی ادامه داد: شرکت‌های گروه خودروسازی و شرکت‌هایی که مواداولیه تولیدی خود را از کشورهای دیگر تامین می‌کنند، از این دسته هستند.



   افزایش ارزش جایگزینی شرکت‌ها

رئیس هیأت مدیره شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان‌آتی از دیگر پیامدهای مثبت اتفاق بد افزایش ناگهانی ارز را بالا رفتن ارزش جایگزینی شرکت‌ها دانست و گفت: ارزش دلاری جایگزینی شرکت‌های بورسی طی 6ماه گذشته تقریبا نصف شده است. به گفته اسلامی‌بیدگلی، این اتفاق ضمن ایجاد انگیزه برای آن دسته از سرمایه‌گذاران داخلی که علاقه به خرید دارایی دارند، فرصت بسیار مطلوبی را برای سرمایه‌گذاران خارجی ایجاد می‌کند. وی افزود: یک‌کارخانه ۳۶۰ میلیارد تومانی سال گذشته ۱۰۰ میلیون دلار بوده و متأسفانه امروز با افزایش بهای دلار به محدوده ۶۰۰۰ تومان، ارزش دلاری آن به حدود ۶۰ میلیون دلار تنزل یافته است. نتیجه این است که درصورت عدم‌افزایش ریسک‌ها، سرمایه‌گذاران خارجی انگیزه بیشتری برای سرمایه‌گذاری با بهای دلاری کمتر در سهام شرکت‌های ایرانی خواهند داشت.