داستان شیرین درهای بطری

فرناز مهرجو| رشت- خبرنگار: 

در‌های رنگی بطری‌ها‌، از بطری‌های نوشابه و دوغ گرفته تا در آبمیوه و سایر نوشیدنی‌ها. اینها فقط مواد بازیافتی ساده نیستند. 
همه آنها در کیسه‌هایی جمع می‌شوند تا بتوانند سبب یک کار خیر شوند؛ کاری مثل خرید یک ویلچر برای یک ناتوان جسمی. وقتی مسائل زیست محیطی را با کار خیر پیوند زد، حتما افراد بیشتری در این کار مشارکت می‌کنند. اکنون این اتفاق کوچک و البته حرکت بزرگ در گیلان روی داده است و با جمع‌آوری درهای بطری و خرید 5 ویلچر شادی برای 5 ناتوان جسمی و حرکتی به ارمغان آمده است. 

امسال دومین سالی است که چند گروه مردم‌نهاد زیست محیطی در گیلان دست به ابتکار جدیدی زده‌اند که ممکن است رویکرد موثری برای زندگی در دهه‌های آینده باشد. «ماهان مه‌رو» مدیر کمپین جمع‌آوری بطری‌های آب معدنی است که اخیرا با استقبال قابل توجهی در استان مواجه شده است. درباره این اقدام که هم کمک به حفظ محیط زیست است و هم کاری معنوی، با وی به گفت‌و‌گو پرداختیم.

 جمع‌آوری در  بطری‌ها چه کمکی به توقف تولید بطری می‌کند؟ چون هر اندازه شما جمع‌آوری کنید کارخانه‌ها باز هم بطری تولید می‌کنند.

 اساسا تولید و ارائه کالاها برای رفع نیاز بشر و رفاه آنها شکل گرفت. زمانی این کالا‌ها مثل بطری‌های آب معدنی و در بطری‌ها تبدیل به مشکل می‌شود که دولت‌ها صرفا مرحله اول و دوم یعنی تولید و مصرف را ببینید و فکری برای مرحله پس از مصرف وجود نداشته باشد. نیاز بازار و مصرف‌کننده و در مقابل آن تولید کالا اجتناب‌ناپذیر است. بنابراین باید در مرحله پس از مصرف چرخه‌ای شکل گرفته باشد که موارد مصرفی که تبدیل به زباله شده‌اند، مجدد به چرخه تولید بازگردند.

در کمپین جمع‌آوری در بطری‌ها چه هدفی را دنبال می‌کنید؟
 
ما با آموزش جمع‌آوری در بطری‌های پلاستیکی سعی در ترویج تفکیک از مبدا از یک سو و مطالبه ایجاد مراکز بازیافت و تکمیل چرخه مصرف از سوی دیگر داریم. همچنین با جمع‌آوری و فروش این در‌ها به مراکز اندک فعلی ضمن بازگرداندن بخشی از پلاستیک‌های فشرده از جنس پلی اتیلن فتالات به چرخه مصرف و عدم رهاسازی آنها در طبیعت از عواید این کار برای نیازمندان صندلی چرخ‌دار تهیه می‌کنیم. 

 آیا بهتر نبود که به جای تشویق به جمع‌آوری بطری، طرحی را اجرای می‌کردید که اساسا راه جدیدی برای نگهداری آب معدنی وجود داشته باشد؟

 سازمان‌های مردم‌نهادی که در گیلان می‌شناسیم، معمولا با حضور در مدارس آموزش‌هایی در خصوص کاهش مصرف پلاستیک ارائه می‌دهند. یکی از این آموزش‌ها استفاده از قمقمه‌ برای دانش‌آموزان به جای خرید هر روزه بطری‌های آب معدنی است.همانطور که در پاسخ به سوال اول نیز اشاره شد بطری‌های آب معدنی به طور کلی کالاهای مضری نیستند. این مدیریت تولید و مصرف در کشور ماست که این کالاها را پس از مصرف تبدیل به زباله می‌کند و آلوده‌سازی طبیعت را در پی دارد. 

 طرح این کمپین چگونه شکل گرفت؟ حامیان اولیه آن چه کسانی بودند و گستره نفوذ شما در چه مناطقی است؟ کدام شهرها و مناطق پاسخ بیشتری دادند؟ 

گفته می‌شود که این کمپین در ابتدا در ترکیه شکل گرفت و تعدادی از دانشجویان با   جمع‌آوری و فروش در بطری‌های پلاستیکی برای نابینایان عصا تهیه ‌کردند و سپس ویلچر و تشک‌های طبی نیز تهیه شد. در ایران در ابتدا خانم «سپیده جلالی» در تبریز آن را شروع کرد، سپس استان‌های دیگری همچون تهران و خراسان رضوی به صورت منسجم این کار را انجام دادند و موسسات مردم‌نهاد محیط زیستی نیز از این طرح استقبال کردند، چراکه به کاهش ورود پسماند‌های دیر تجزیه‌پذیر به طبیعت کمک می‌شود.
در گیلان نیز برخی موسسات شروع به کار کردند، اما از سال 94 به صورت منسجم از کارگروه محیط زیست هیات کوهنوردی لاهیجان با حمایت گروه‌های پیمان، گیلوا و دلفک این طرح را آغاز کردیم و سپس موسسات، انجمن‌ها و جمعیت‌های محیط زیستی و خیریه استان مانند انجمن رفتگران طبیعت، موسسه شقایق‌های وحشی هیرکانی، جمعیت زنان و جوانان حافظ محیط زیست گیلان، جمعیت دوستداران محیط زیست لنگرود، جمعیت محیط زیست سیاهکل و دیلمان، کانون قدم‌های سپید رودسر، انجمن داوطلبان اهدای خون گیلان، موسسه خیریه حمایت از معلولان شرق گیلان و چندین موسسه بهزیستی به این پویش پیوستند.
در شهرهای رشت، لاهیجان، رودسر، سیاهکل، دیلمان، املش، آستانه اشرفیه، بندر کیاشهر اسالم، رضوانشهر، پره‌سر، ماسال و آستارا نیز بین یک تا 5 مرکز برای جمع‌آوری این بطری‌ها وجود دارند.

 این پویش از چه کسانی تشکیل شد؟

ـ این یک پویش مردمی است که متشکل از موسسات محیط زیستی، خیریه، مدارس، رستوران‌ها، صنوف مختلف و بانوان خانه‌دار است. ما در این پویش با آگاهی‌رسانی از اهداف آن افراد را ترغیب به همکاری برای حفظ محیط زیست و صرف عواید این کار در امور خیریه می‌کنیم و هسته اصلی آن مدیران و نمایندگان سازمان‌های مردم‌نهاد داوطلب هستند. سال گذشته توانستیم 7 ویلچر برای نیازمندان تهیه کنیم. اما امسال به علت بالا رفتن قیمت‌ها توانستیم 5 ویلچر تهیه کنیم.