آب
کانون‌های‌آلاینده آب استان شناسایی میشوند
کشتارگاه‌ها و کشاورزی از عوامل اصلی آلودگی منابع آب استان هستند
هما اخوان| گرگان ـ خبرنگار:
منابع آبی استان از طریق بارش‌ها تأمین میشود به این ترتیب که این نزولات جوی به شکل رواناب در سطح زمین جاری میشوند و یا در سازندهای زیرزمینی به سفره‌های آب زیرزمینی وارد میشوند. عوامل متعددی از جمله عوامل طبیعی و عوامل ساخت دست بشر موجب میشود در مسیر چرخه آب آلودگی یا ناخالصی وارد شود. مثلا عبور آب رودخانه‌ها از سازندهای نمکی، املاح را در خود حل می‌‌کند و موجب شوری آب میشود.
از آلودگی‌های دیگر که در تغییر کیفیت آب مؤثر است پساب‌های جامد و مایع ناشی از فعالیت‌های مختلف بشر است که در این میان میتوان به توسعه شهرها، دامداری، صنعت و کشاورزی اشاره کرد.
مدیر کل حفاظت محیط‌زیست استان درباره وضعیت آلودگی آب در استان میگوید: هرجا ردپایی از انسان وجود دارد طبیعتا آلودگی آب نیز وجود دارد.
«امیر عبدوس» در گفتوگو با همشهری می‌‌افزاید: گلستان استانی نیمه‌صنعتی و بیشتر مبتنی بر توسعه کشاورزی است و بخش کشاورزی نیز مصرف‌کننده اصلی سموم است که مخرب آب سطحی و زیرزمینی به شمار می‌رود.
نیمی از کشتارگاه‌های استان در فهرست صنایع آلاینده قرار دارند
مدیر کل حفاظت محیط‌زیست استان میگوید: بیشترین بخش نظارت سازمان حفاظت محیط‌زیست بر صنایع استان است. صنایع استان که خارج از محدوده شهرک‌ها وجود دارند بیشتر کشتارگاه‌ها هستند. حدود 15 کشتارگاه در استان وجود دارد و بیش از نیمی از این کشتارگاه‌ها در فهرست صنایع آلاینده استان قرار دارند. این کشتارگاه‌ها که بیشتر در شمال استان قرار دارند با توجه به اینکه منبع پذیرنده فاضلابشان آب‌های رودخانه نیست، میتوان گفت به منابع آب‌های زیرزمینی خسارت زیادی وارد نمی‌کنند، اما لازم است ما در سازمان برای رفع کامل آلایندگی پیگیری‌های لازم را انجام دهیم و از طریق ابزارهای قانونی وارد عمل شویم.
سیستم فاضلاب 2 شهرک صنعتی
عبدوس میگوید: صنایع داخل شهرک‌های ما عموما به تصفیه‌خانه فاضلاب مجهزند. 2 شهرک صنعتی آق‌قلا و علی‌آباد سیستم فاضلاب دارند ولی به دلیل رشد صنایع در این شهرک‌ها، سیستم فاضلاب پاسخگو نیست. در حال پیگیری هستیم که واحدهای داخل این شهرک‌ها را مجاب به داشتن تصفیه‌خانه کنیم و یا اینکه کیفیت شبکه فاضلاب خود را به حدی برسانند که آلودگی آن کم باشد.
مدیر کل حفاظت محیط‌زیست استان در ادامه می‌‌افزاید: ما در زمینه آب زیرزمینی گزارشی مبنی بر آلوده بودن دریافت نکرده‌ایم.
آلودگی آب ناشی از کشاورزی
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای استان اظهار می‌‌کند: با توجه به اینکه استان دارای 650 هزار هکتار اراضی کشاورزی است که 250 هزار هکتار آن اراضی آبی و مابقی دیم است، آلودگی آب ناشی از فعالیت‌های کشاورزی در استان عمده‌ترین آلودگی‌هاست.
«سیدمحسن حسینی» به همشهری میگوید: استفاده از برخی نهاده‌های کشاورزی مانند کود شیمیایی و حیوانی و سموم دفع آفات در آلودگی آب استان سهم بسزایی دارد. به حدی که گاهی حتی در برخی از رسوبات رودخانه‌ای در مدخل دریا نیز شواهدی از سموم منسوخ‌شده مشاهده میشود.
وی می‌‌افزاید: آلودگی صنعت در استان به دلیل صنعتی نبودن استان قابل توجه نیست. هرچند به دلیل وجود معادن در جنوب شرق استان آلودگی ناشی از استخراج معادن در استان وجود دارد. براساس ماده 46 قانون توزیع عادلانه آب، ممانعت و پیشگیری از آلودگی آب به سازمان حفاظت محیط‌زیست محول شده است، ولی وزارت نیرو و شرکت آب منطقه‌ای نیز براساس رسالت‌های خود اقدام‌هایی را انجام می‌‌دهند. براساس آیین‌نامه حفظ حریم کیفی منابع آب زیرزمینی، صدور هرگونه مجوز برای واحدهای آب آشامیدنی، صنعت و دام با بررسی فاصله چاه‌های تأمین آب این واحدها از منابع احتمالی آلودگی از جمله چاه‌های جاذب دفع فاضلاب صورت میگیرد.
حسینی اضافه می‌‌کند: براساس آیین‌نامه مربوط به حفاظت کیفی از آب‌های سطحی هرگونه ساخت‌وساز در مجاورت حریم منابع از جمله رودخانه‌ها با رعایت ضوابطی صورت میگیرد. به عبارت دیگر در مجاورت رودخانه‌ها کاربری‌های سازگار تعریف شده است و هرچه واحد احتمال آلایندگی بیشتری داشته باشد فاصله آن از رودخانه بیشتر میشود، لذا هرگونه ساخت‌وساز توسط کارشناسان بررسی و در منطقه کاربری سازگار مجوز صادر میشود.
وی با بیان اینکه پایش و کنترل‌های منابع آلوده‌کننده مانند نخاله‌های ساختمانی، پساب‌ها، زباله‌ها، زوائد دامی و هرگونه آلودگی دیگر توسط گروه‌های گشت و بازرسی شناسایی و به متخلف اخطار داده میشود و به مراجعی مانند فرمانداری‌ها، دادستانی، حفاظت محیط‌زیست و بهداشت رونوشت داده میشود و آنها نیز اقدامات قانونی خود را انجام می‌‌دهند، گفت: اطلاع‌رسانی در زمینه پیشگیری از آلودگی منابع آب در 2 بخش رسانه‌ای و نصب تابلوهای هشداردهنده به اطلاع مردم می‌‌رسد. همچنین مطالعات زیست‌محیطی سدها نیز از جمله اقدامات شرکت است به نحوی که قبل از ساخت هرگونه سد، ارزیابی زیست‌محیطی سد انجام میشود برای اینکه خود آن سد منشأ آسیب به محیط‌زیست نشود و همین‌طور آب استحصالی از سد دارای کیفیت مطلوب برای مصارف تعیین‌شده باشد.
چرای غیرمجاز دام‌ها یکی از عوامل آلودگی چشمه‌های استان
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای استان در این باره میگوید: در گلستان با وجود نزدیک به 2 میلیون نفر جمعیت و مسیر گردشگری شمال کشور، گاهی آلودگی‌های ناشی از زندگی شهری امروزی و همچنین نفوذ پسماندهای مایع از طریق چاه‌های جاذب به آبخوان‌های زیرزمینی در برخی سفره‌ها سبب آلودگی آب میشود. در این میان نقش عوامل شیمیایی مانند نیترات‌ها و عوامل میکروبی مانند کلیفرم مدفوعی اهمیت بیشتری دارد.
«سیدمحسن حسینی» میگوید: در بخش دامپروری به ویژه دامپروری سنتی شاهد انتقال آلودگی از 2 طریق به منابع آب هستیم. یکی از طریق تخلیه ضایعات دامی به مجاری آبی در مجاورت دامپروری‌ها و مورد دیگر از طریق چرای غیرمجاز دام در مراتع و جنگل‌های بالادست منابع آب. حتی در برخی از چشمه‌های استان گلستان هم این آلودگی ناشی از چرای دام دیده میشود.
