رادیکال و غافلگیرکننده

سعید مروتی/ خبرنگار
از میان فیلم‌هایی که این روزها بر پرده سینما آمده‌اند، «خوک» هیجان‌انگیزترین پیشنهادی است که می‌توان به علاقه‌مندان سینما داد. درباره فیلم تازه  مانی حقیقی هرچه کمتر بدانید، بهتر است؛ فیلمسازی که به غافلگیرکردن تماشاگر علاقه دارد و از رفتن در مسیرهای قبلا پیموده شده پرهیز می‌کند و تعدادی از عجیب‌ترین فیلم‌های این سال‌های سینمای ایران را ساخته‌ است. مثل «پذیرایی ساده» و «اژدها وارد می‌شود» که تقریبا هیچ شباهتی به تصویری که ما از سینمای ایران و محصولاتش داریم، ندارد. حتی کمدی تجاری «50 کیلو آلبالو» هم که حقیقی بابت ساختنش طعنه و کنایه‌های زیادی از منتقدان شنید ربطی به روال سینمای کمدی ایران ندارد. حقیقی خوب یا بد، موفق یا ناموفق، فیلمسازی غیرقابل پیش‌بینی است؛ فیلمسازی که بهتر است قبل از ورود به سینما، کمترین اطلاعات را درباره فیلمش داشته باشید؛ اینکه بدانید قرار نیست فیلم متعارفی ببینید، کافی است و دانستن خط داستانی و خواندن نقد یا یادداشت قبل از دیدن فیلم، فقط برایتان پیش‌داوری می‌سازد و شاید از هیجانی که تجربه‌اش می‌کنید، بکاهد. در مورد اژدها وارد می‌شود بیشتر تماشاگران بهت‌زده از سالن سینما خارج می‌شدند ولی بسیاری‌شان بدون اینکه متوجه فیلم شده باشند، نمی‌توانستند با قاطعیت ردش کنند. واکنش تماشاگر از فیلمی که خیلی از داستان و شخصیت‌هایش سردرنیاورده، معمولا این جمله آشناست: «فیلم سرو ته نداشت».

در مورد اژدها وارد می‌شود توانایی حقیقی در فضاسازی و روایت غیرمتعارفش آنقدر مرعوب‌کننده بود که کمتر تماشاگری آن را بی‌سرو ته خواند.

خاستگاه مانی حقیقی سینمای روشنفکرانه است. فرزند نعمت حقیقی از بهترین مدیران فیلمبرداری تاریخ سینمای ایران و لیلی گلستان مترجم و گالری‌دار شاخص و نوه ابراهیم گلستان، نویسنده و فیلمساز و از چهره‌های برجسته روشنگری که از پدر ذوق تصویری، از مادر فراست و از پدربزرگ این میل متفاوت‌بودن (و شاید تفرعن) را به ارث برده است.

در مورد فیلم خوک که متعلق به سینمای روشنفکرانه و متفاوت است به این نکته می‌توان اشاره کرد: «فیلم به تلقی رایج و متداول سینمای روشنفکری ایران که معمولا با عبوس‌بودن، نماهای طولانی و ریتم کند و ملال‌آور به یاد آورده می‌شود، ارتباطی ندارد. این فیلمی است که از نیمه به بعد تماشاگرش را با صراحتی قابل‌توجه با چالش مواجه می کند. فیلمی که احتمالا به مذاق بسیاری خوش نخواهد آمد و رویکردش به فضای مجازی و مردم رادیکال است.

خوک که احتمالا به طور توأمان طرفداران و مخالفان سرسختی خواهد داشت، تماشاگرش را غافلگیر می‌کند. این غافلگیری برای آنها که علاقه‌مند سینمای متفاوت  هستند می‌تواند جالب توجه باشد. فیلمی با حضور حسن معجونی و لیلا حاتمی در نقش‌هایی که مشابه‌‌اش را قبلا از آنها ندیده‌اید.