اعتراض معلمان؛ از فقر معیشتی تا شکاف طبقاتی آموزشی

فهیمه سادات طباطبایی|خبرنگار:

هفته معلم روز پنجشنبه، 20اردیبهشت‌ماه در حالی به پایان رسید که معلمان و بازنشستگان آموزش و پرورش در تهران و برخی استان‌ها دست به تجمع سراسری زدند و در تجمعی که آنها در تهران روبه‌روی سازمان برنامه و بودجه کشور برگزار کردند، 15نفر دستگیر شدند. البته وزیر آموزش و پرورش در توییتی از پیگیری مشکلات همکارانش خبر داد. در تجمع روز پنجشنبه معلمان پلاکاردهایی با موضوع «حقوق و دستمزد پایین» و «ناکارآمدی بیمه‌های شاغلان و بازنشستگان» در دست داشته و همچنین به «خصوصی‌سازی‌ آموزش» و «عدم‌برخورداری همه دانش‌آموزان به آموزش عادلانه» اعتراض کردند. این تجمع‌ها در پایان هفته معلم صورت گرفت و معلمان خواسته‌هایشان را طی بیانیه رسمی اعلام کردند. مهدی بهلولی، یکی از اعضای کانون صنفی معلمان ایران درباره این تجمعات گفت: تجمع‌کنندگان همگی از بازنشستگان و شاغلان آموزش و پرورش بوده‌اند و بخشی از مطالبات آنها معیشتی و بخشی دیگر مربوط به آموزش عادلانه است.

شکاف حقوقی و بیمه ناکارآمد؛ مطالبه اصلی معلمان

وی درباره خواسته‌های معیشتی فرهنگیان گفت: شکاف حقوقی بین معلمان و سایر کارکنان دولت یکی از مسائل مورد اعتراض است و آنها معتقدند که قانون خدمات کشوری درست اجرا نشده و معلمان مانند سایر کارکنان کشور از مزایای حقوقی بهره‌مند نیستند. مسئولان دولت عنوان می‌کنند که حقوق‌ها یکسان شده و این درست است اما آیا مزایا هم یکسان شده، هم‌اکنون یک معلم 2میلیون و 400هزار تومان حقوق می‌گیرد درحالی‌که کارمند مشابه در بخش‌های دیگر دولت 4میلیون تومان حقوق دارد. این عضو کانون صنفی معلمان، بیمه‌های ناکارآمد تکمیلی را یکی دیگر از موارد اعتراضی فرهنگیان شاغل و بازنشسته دانست و اظهار داشت: بیمه تکمیلی معلمان پایین‌ترین خدمات را به آنها ارائه می‌دهد و این موضوع به‌خصوص برای بازنشستگان که درگیر بیماری و امراض مختلف هستند، بسیار آزار‌دهنده شده. چند روز پیش معاون پشتیبانی وزیر آموزش و پرورش گفته که این وزارتخانه بودجه لازم را برای افزایش سهم بیمه ندارد و به همین دلیل این بیمه‌ها ناکارآمد هستند که خب این پاسخ برای معلمان کافی نیست.

انتقاد به توسعه مدارس غیردولتی و شکاف طبقاتی آموزشی

اما موضوع خصوصی‌‌سازی‌ آموزش و دسترسی همگانی به آموزش از دیگر خواسته‌های غیرمعیشتی معلمان در تجمع 2روز گذشته بود. آنها نسبت به این موضوع اعتراض داشته و خواهان دسترسی به آموزش رایگان و عادلانه شدند. بهلولی در این‌باره نیز گفت: معلمان نسبت به‌خصوصی‌سازی‌ آموزش و پرورش انتقاد شدید دارند، آنها می‌گویندکه دسترسی به آموزش کیفی رایگان حق همه دانش‌آموزان است و باید مدارس استاندارد‌سازی‌ شوند. این عضو کانون صنفی معلمان افزود: برنامه‌ریزی متمرکز در وزارتخانه و عدم‌انعطاف برنامه‌ها از دیگر مطالبات فرهنگیان است. ما معلمان معتقدیم که باید بخشی از برنامه‌ریزی آموزشی به‌عهده معلمان باشد تا با روش‌های کارآمدتر و بهتری در کلاس تدریس کنند. به‌طور مثال، هم‌اکنون کتاب‌های درسی متمرکز از سوی وزارتخانه تالیف می‌شود و کارایی لازم را در همه مناطق آموزشی ندارد.

تجمع صنفی و نه سیاسی

همچنین محمد شیورانی، عضو هیأت مدیره کانون صنفی معلمان تهران با تأکید براینکه تجمع روز پنجشنبه معلمان کاملا مسالمت‌آمیز بوده و اصلا قصد اغتشاش نداشته‌اند، گفت: «دسترسی به آموزش رایگان و عادلانه»، «توقف پولی‌سازی‌ آموزش»، «حقوق بالای خط فقر»، «آزادی معلمان سیاسی»، «دسترسی به آموزش کیفی و رایگان حق دانش‌آموزان»، «دسترسی به بیمه کارآمد» و «پرداخت بموقع حق‌الزحمه» از شعارهایی بود که در این تجمع از سوی معلمان سر داده شد که نشان از یک تجمع کاملا صنفی است.

او با بیان اینکه در طول سال‌های گذشته هر سال شاهد افزایش حقوق معلمان بوده‌ایم، تصریح کرد: اما تورم همواره جلوتر از حقوق معلمان در حرکت است و ما فرهنگیان همپای خط فقر در حال زندگی هستیم.

کلاس‌های 40نفره غیراستاندارد در مدارس

شیورانی به برگزاری کلاس‌های غیراستاندارد برای معلمان و دانش‌آموزان در طول سال‌های اخیر اشاره کرد و افزود: هم‌اکنون معلمان در مناطق دورافتاده در کلاس‌هایی که فقط یک اتاق است و هیچ‌گونه امکاناتی ندارد، تدریس می‌کنند و مرارت‌های زیادی در طول سال تحصیلی می‌کشند. از سویی معلمان شهری نیز با کلاس‌هایی با جمعیت 35 تا 40نفره روبه‌رو هستند که اداره آنها بسیار مشکل است و عملا معلم را در آموزش ناتوان ساخته، بنابراین ما خواهان کلاس‌های استاندارد و با کیفیت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری هستیم. عضو هیأت مدیره کانون صنفی معلمان تهران ادامه داد: ما معلمان سال‌هاست که تشکل قانونی داریم اما حدود 11سال است که اجازه برگزاری انتخابات را به ما نداده‌اند و 2سال پیش هم که وزارت کشور این اجازه را داد، هنوز به ما پروانه رسمی نداده‌اند و این موضوع برای کانون‌ها آزار‌دهنده است.

واکنش بطحایی نسبت به این تجمع

سید محمد بطحایی، وزیر آموزش و پرورش نسبت به برگزاری این تجمع در توییتر خود واکنش نشان داد و گفت: هر چند تجمع بدون اخذ مجوز و در شرایط سیاسی کشور و دولت کاملا به دور از تدبیر و انصاف بود، ولی با مساعدت نهادهای ذی‌ربط بخش عمده مشکلات برطرف شده است. همچون گذشته بر عهد خود هستم و پیگیر مشکلات همکارانم خواهم بود. بهلولی درباره اینکه چرا کانون صنفی مجوزهای لازم را برای برگزاری تجمع دریافت نمی‌کند، گفت: اگرچه برخورد دولت یازدهم و دوازدهم با تشکل‌های صنفی معلمان خوب بوده است و وزارت آموزش و پرورش با این تشکل‌ها تعامل دارد اما وزارت کشور مجوزهای لازم برای برگزاری تجمع‌های قانونی را نمی‌دهد و هربار که اقدام قانونی شده مأیوس برگشته‌ایم بنابراین مشکل از معلمان نیست. همچنین شیورانی در این‌باره گفت: طبق قانون اگر تجمعی مخل امنیت نباشد، مجوز رسمی نمی‌خواهد. پنجشنبه‌ عنوان کرده بودند که در خیابان تجمع نکنید و به زمین چمن کنار ساختمان بروید که همین هم شد اما درنهایت درگیری‌هایی ایجاد شد.

آزادی 9نفر از معلمان بازداشتی

عادل عبدی، مشاور وزیر آموزش و پرورش در امور تشکل‌ها در گفت‌وگو با همشهری درباره تجمع صورت‌گرفته و خواسته‌های معلمان گفت: تا ظهر جمعه 9نفر از معلمان بازداشتی آزاد شدند و پیگیر وضعیت باقی آنها هم در حد توان و دسترسی آموزش و پرورش هستیم. او ادامه داد: ارائه مجوز برای برگزاری تجمع با وزارت کشور است اما با این حال تلاش داریم کمتر آسیبی به تجمع‌کنندگان وارد شود. حتی در شهرها و استان‌هایی که تجمع روبه‌روی ادارات آموزش و پرورش بوده، درها را برای آنها باز کردند یا گفت‌وگوهایی با آنها شده اما وقتی تجمع در جایی خارج از دسترس ما باشد، عملا نمی‌شود کاری کرد. او تأکید کرد: ما از برخورد با معلمان نه‌تنها استقبال نمی‌کنیم بلکه نسبت به آن مکدر و ناراحت شده و خواهان جلوگیری از این نوع برخوردها هستیم.

  خصوصی‌سازی‌ به نفع کیفیت آموزشی:  وی درباره انتقاد فرهنگیان نسبت به‌خصوصی‌سازی‌ آموزش و پرورش نیز گفت: توسعه مدارس غیردولتی نه‌تنها آسیبی به کیفیت آموزش وارد نمی‌کند بلکه بار اضافی را از روی آموزش و پرورش هم بر می‌دارد. عبدی افزود: ضمن اینکه این مدارس در قانون تعریف مشخصی دارند و در کلان به نفع کیفیت آموزشی است اما اگر بحث خصوصی‌سازی‌ آموزش مطرح بود می‌توان گفت که انتقاد بجاست چون هزینه آموزش در سبد خانوار افزایش می‌‌یافت و آموزش عادلانه را با مشکل روبه‌رو می‌کرد.

   انتقاد نسبت به نظام پرداخت‌ها:  عبدی با بیان اینکه ما نیز همچون معلمان و بازنشسته‌های فرهنگی نسبت به نظام حقوقی دولت منتقد هستیم و معتقدیم که نظام پرداخت باید ترمیم شود، افزود: این در حالی است که هم‌اکنون قانون خدمات کشوری درباره برخی دستگاه‌ها درست اجرا نمی‌شود به‌خصوص نهادهایی که منابع انسانی آنها کم است و شاهد پرداخت‌های بالا و غیرمنطقی هستیم. مشاور وزیر آموزش و پرورش در امور تشکل‌ها گفت: یکی از تلاش‌های آموزش و پرورش برای حل معضل پرداخت‌ها، اجرای نظام رتبه‌بندی بوده که تا حدودی هم جواب داده ولی مشکل این است که نهادها و دستگاه‌های خارج از آموزش و پرورش با افزایش‌های ناعادلانه حقوق، این تلاش را از بین می‌برند بنابراین باید نظام پرداخت جامع اجرا شود تا مشکل را بتوان برطرف کرد.