مگاپروژه‌ای که فراموش شد

 یاشار پورمجید | اردبیل- خبرنگار: 
  
 ایده ایجاد منطقه آزاد گردشگری سبلان که در سال‌های نه چندان دور به عنوان یکی از مگاپروژه‌های استان اردبیل معرفی می‌شد، تقریبا به فراموشی سپرده شده است. کارشناسان می‌گویند ایجاد منطقه آزاد گردشگری به دستورالعمل‌های قانونی نیاز دارد که هنوز از طرف مجلس شورای اسلامی به تصویب نرسیده است. 

ایجاد منطقه آزاد گردشگری سبلان یکی از برنامه‌های کلان اعلام شده از طرف استاندار سابق اردبیل برای توسعه منطقه بود که در زمان مطرح شدن، از طرف دولت نیز با استقبال مواجه شد. 
اواسط تیر ماه 93 محمدباقر نوبخت سخنگوی وقت هیات دولت - که همچنان نیز این مسئولیت را بر عهده دارد - در جریان اولین سفر استانی دولت یازدهم به اردبیل ایجاد منطقه آزاد گردشگری سبلان را یکی از برنامه‌های دولت برای این استان خواند و گفت: این منطقه شامل محدوده‌ای از مناطق گردشگری نیر، سرعین و مشگین‌شهر در اطراف کوه سبلان خواهد بود. 

اکنون اما با گذشت بیش از 4 سال از آن زمان، به نظر می‌رسد موضوع ایجاد منطقه آزاد گردشگری به ایده‌ای فراموش‌شده تبدیل شده است. 

ناصر روحی، پژوهشگر مسائل اقتصادی استان، در این باره می‌گوید: در تابستان سال 93 بحث ایجاد منطقه آزاد گردشگری در مرکز استان همزمان با موضوع ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی در شمال آن مطرح شد. قرار بود همزمان با ایجاد منطقه آزاد تجاری در پارس‌آباد و بیله‌سوار، منطقه آزاد گردشگری هم در بخشی از محیط پیرامونی کوه سبلان ایجاد شود که به دلیل نبود پیش‌بینی‌های قانونی مسکوت ماند. 


زیرساخت‌های گردشگری سبلان

معاون استاندار اردبیل می‌گوید: بحث ایجاد منطقه آزاد گردشگری مغایر قانون مناطق آزاد نیست، اما در عین حال قانون در این باره سکوت کرده و مفادی ندارد. 
بهروز ندایی اضافه می‌کند: در موضوع ایجاد مناطق نمونه گردشگری و هدف گردشگری که در دولت گذشته مطرح شده است، به ایجاد مناطق آزاد گردشگری هم اشاره شده اما فرایند قانون شدن آن و ارائه دستورالعمل‌های اجرایی هنوز طی نشده است. 

معاون استاندار اردبیل در عین حال با یادآوری طرح‌های در حال اجرای بخش گردشگری در شهرستان‌های حاشیه کوه سبلان می‌گوید: افتتاح و توسعه پل معلق مشگین‌شهر، توجه به توسعه کیفی و تخصصی آبدرمانی‌ها، تقویت زیرساخت‌های پیست اسکی آلوارس و نظایر آن در خدمت توسعه گردشگری منطقه است. با توجه به وجود این ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های در حال توسعه، در صورت تصمیم‌گیری دولت و مجلس برای ایجاد مناطق آزاد گردشگری در کشور، منطقه سبلان قطعا یکی از اولویت‌های ملی خواهد بود. 


وی با خاطرنشان کردن اینکه تامین زیرساخت‌های لازم برای توسعه گردشگری شهرستان نیر، سرعین و مشگین‌شهر در دستور کار مسئولان قرار دارد، اضافه کرد: در حال حاضر توسعه بزرگراهی محورهای مواصلاتی نیر - سراب، تبریز - اهر و مشگین‌شهر و همچنین اردبیل – مشگین‌شهر در حال اجراست تا در گام اول با توسعه راه‌ها، زمینه حضور بیشتر سرمایه‌گذاران، مسافران و گردشگران در منطقه فراهم شود. 


تاثیر لایحه مناطق آزاد تجاری 

نماینده مردم مشگین‌شهر در مجلس شورای اسلامی با اذعان به اینکه هرگونه ساز و کار قانونی که فرایند سرمایه‌گذاری را در بخش گردشگری تسهیل کند ضروری است، می‌گوید: در حال حاضر مطالعه ایجاد مناطق آزاد گردشگری در کشور توسط نهادهای مسئول تحت تاثیر نیمه‌تمام ماندن سرنوشت لایحه ایجاد مناطق آزاد تجاری و صنعتی قرار گرفته است. ولی ملکی تصریح می‌کند: مناطق آزاد تجاری و صنعتی موجود در کشور از نظر گردشگری هم مزیت‌های فراوانی دارند که نمونه آنها مناطق آزاد تجاری کیش و انزلی هستند. 

وی با یادآوری اینکه مناطق آزاد گردشگری به نوعی مکمل مناطق آزاد تجاری و صنعتی محسوب می‌شوند، می‌افزاید: به دلیل حساسیت و سرنوشت‌ساز بودن لایحه ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی جدید در کشور و بحث‌های کارشناسی در حال انجام در این باره، هرگونه بحث بر سر موضوع ایجاد مناطق آزاد گردشگری به بعد از تعیین تکلیف این لایحه موکول شده است. 
با توجه به نقش مهم سرمایه‌گذاری در توسعه مناطق گردشگری، از دولت و نمایندگان مجلس انتظار می‌رود با همدلی در راستای شفاف‌سازی خلأ‌های قانونی ایجاد مناطق ویژه گردشگری و اقتصادی تلاش کنند تا در کمترین زمان و به بهترین شکل ممکن زمینه سرمایه‌گذاری و کسب و کار مردم در این مناطق فراهم شود. 


زمانبر بودن ایجاد مناطق آزاد گردشگری

کارشناس اقتصاد و استاد دانشگاه معتقد است ایجاد منطقه آزاد گردشگری سبلان به فرایند طولانی نیاز دارد و زمانبر خواهد بود. محمدباقر بهشتی می‌گوید: ایجاد چنین منطقه‌ای اگر با پیش‌بینی معافیت‌های مالیاتی و ارائه تسهیلات خاص همراه باشد، می‌تواند روند سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه‌ها را در بخش گردشگری تقویت کند و در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی خواهد بود. وی ادامه می‌دهد: با این حال، اجرایی شدن منطقه گردشگری ساوالان به ارائه لایحه از طرف دولت و موافقت مجلس بستگی دارد، یا اینکه مجلس شورای اسلامی چنین طرحی را مطالعه و تصویب کند که این اتفاق هنوز نیفتاده است و زمانبر خواهد بود.