هرمزگان زیر سقف

آزاده بهرامی | محمدهادی آخوندی:
برای من که یک بومی ام، رد شدن از در کوچک دروازه بزرگ موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی خلیج‌فارس، یادآور خانه‌های اربابی بندر لنگه و بستک است در غرب استان هرمزگان. فکر می‌کنم قدم به خانه تاجری گذاشته‌ام که برای ورود کاروان شترها و اسب‌ها همراه با کالاهای صادراتی و وارداتی بر پشتشان، دروازه‌ای بزرگ به حیاط بیرونی خانه اش یا حیاط مرکزی آن گشوده می‌شود و برای مهمانانش، دری کوچک از دل همان دروازه می‌گشاید؛ همراه با روی گشاده و لبخند آشنا. وارد می‌شوم. خودش است، محیطی آشنا، صمیمی و دلپذیر در برابر دیدگانم رخ نمایی می‌کند. جسم، ذهن و روحم آرام می‌گیرد در فضایی که در آن به همه نیازهای انسان توجه شده است. فضایی که با معماری بومی عجین شده و تمام کالبد وجودی روح کاوشگرم را می‌شکافد. همه چیز مثل همیشه در جای خود قرار دارد. یک فضای مرکزی و بادگیری بر فراز آن، توجهم را جلب می‌کند. فضایی که در حال حاضر در نقش نورگیر ساختمان ظاهر شده است و در دورتادور اتاق‌ها در سه طبقه کاملا مشهود است. می‌گویند که چندی قبل، باد خنک بادگیر در اتاق‌های دور فضای مرکزی پخش می‌شد اما حالا اتاق‌ها نور و روشنایی حیاتشان را از اشعه‌های طلایی رنگ خورشید، از این طریق گدایی می‌کنند و چه با سخاوت است خورشید در این مکان! اینها بخشی از نگاه «سمیه پودات» سرپرست موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی خلیج‌فارس است. با او موزه را گشته‌ایم تا درباره این موزه منحصر به فرد اطلاعات جامعی در اختیارمان قرار دهد.


  در دل شهری کهن 
نقطه اتصال دنیای باستان شرق و غرب در جنوب ایران، موزه‌ای در دل شهر باستانی خطه جنوب کشور است که فرهنگ این مرزوبوم را به تصویر می‌کشد. خلیج‌فارس در طول هزاران سال گذشته، بستر رفت و آمد و دادوستد کالا بوده و هست ،‌آنچنان که در جریان مبادلات بازرگانی، فرهنگ، اندیشه و جهان بینی پیرامون آن پراکنده شده و تمدن خاص خود را شکل داده است. فرهنگی که با خارج از این منطقه، در تعامل مستقیم بوده و در مسیری از جاده ابریشم و ادویه، اندیشه‌های خود را در بازارهای دور و نزدیک، از چین و هند گرفته تا زنگبار و حبشه عرضه کرده و در برابر اندیشه‌های گوناگون، پناهگاه بوده است. استان هرمزگان از حدود هزاره سوم پیش از میلاد تا کنون، در کنار آب‌های نیلگون خلیج همیشه فارس به‌سان پلی مستحکم، پیوند‌دهنده دنیای باستان شرق و غرب بوده است و بندرعباس شهری است که از لحاظ تجاری، پیشینه ای بسیار کهن دارد. شاید در نگاه اول کسی نداند چطورمی تواند همه استان را در یک روز ببیند اما موزه‌ای بی‌نظیر در بندرعباس دایر است که فرهنگ بومیان و مردم این منطقه را برای گردشگران و علاقه مندان به زیبایی به تصویر کشیده است. 

سمیه پودات در معرفی موزه بزرگ باستان‌شناسی و مردم‌شناسی خلیج‌فارس می‌گوید: « موزه خلیج‌فارس در زمینی به مساحت تقریبی 25 هزار مترمربع، بنا شده است. این موزه به دلیل قرار گرفتن در سایت تاریخی و ثبت شده برکه‌های باران، پتانسیل‌های ارزشمندی برای ایجاد یک پارک موزه  فعال در بندرعباس به وجود آورده است. ساختمان موزه خلیج‌فارس نمونه‌ای نادر و گرانبها در معرفی معماری جنوب ایران است. بی‌تردید هماهنگی، صداقت، خلاقیت و توجه به هنرهای معماری و فرهنگی منطقه ای، در موزه خلیج‌فارس متجلی شده است. این ساختمان سنگی، محکی است برای نقد و بررسی معماری موجود در منطقه ومقایسه آن با گذشته‌های نه چندان دور! 

موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی خلیج‌فارس که در بهمن 1386 به بهره برداری رسیده در محوطه برکه‌های منسوب به «برکه باران» واقع در بلوار پاسداران، بین چهارراه 22 بهمن و سه راه هتل هما و در محله 22 بهمن قرار دارد. این برکه‌ها متعلق به دوران «قاجاریه» هستند و جهت ذخیره سازی آب‌های سطحی حاصل از بارش باران و جاری شدن سیلاب‌ها، در مسیر سیلاب‌های فصلی ساخته شده‌اند. در کنار این برکه‌های تاریخی که نماد فن آوری ذخیره‌سازی و استحصال بومی آب در استان هرمزگان است، برای هماهنگی کل مجموعه با هم و نیز امانتداری و احترام، به دانش و فرهنگ بومی معماری در استان هرمزگان توجه ویژه‌ای شده است. در طراحی این موزه از معماری بومی استان هرمزگان، به خصوص قلعه‌خانه‌های اربابی غرب استان الهام گرفته شده تا هم در نمای ساختمان و هم در فضاهای درونی آن، بخشی از فرهنگ و سنت‌های استان را به بازدیدکنندگان از این موزه زیبا، عرضه کند. جرزهای پشتیبان و در و پنجره‌های چوبی و بادگیر (نورگیر مرکزی ساختمان)از جمله عناصر معماری بومی استان هرمزگان هستند که اصالت و سادگی این خطه از کشور عزیزمان را به بیننده القاء می‌کنند. موزه سه طبقه است و 2400 متر زیربنا دارد.
 


بخش‌های دیگر موزه 
پودات در ادامه گشت و گذارمان در موزه خلیج‌فارس می‌گوید:  علاوه بر بخش‌های ذکر شده، در سال گذشته بنا بر ضرورت بخش‌های دیگری به موزه خلیج‌فارس اضافه شد که شامل بخش‌های زیر است:
بانک سفال و اشیای مطالعاتی باستان‌شناسی شامل مقادیر قابل توجهی از قطعات سفال، استخوان، ابزار سنگی، سرباره‌های کوره‌های سفالگری و فلزگری، شیشه و.... است که از کاووش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناسی سراسر استان هرمزگان؛ نمونه برداری و جمع آوری شده است. این بخش در آذرماه 1390 با همت گروهی 9 نفره متشکل از سه نفر از دانشجویان باستان‌شناسی و مردم‌شناسی و کارکنان موزه خلیج‌فارس راه اندازی شد. این بخش فعلا در طبقه همکف قرار دارد و درصورت نیاز پژوهشگران و علاقه‌مندان و با صلاحدید مدیریت و معاونت اداره کل میراث فرهنگی، موزه خلیج‌فارس پذیرای علاقه‌مندان پژوهش خواهد بود.

مرکز آموزش‌های فرهنگی-هنری کودک و نوجوان موزه، با نام رسمی «پرپروک» که از آبان سال 1390 به طور آزمایشی فعالیت‌های خود را با کودکان چهار تا شش سال و با همکاری جمعی از خانم‌های علاقه‌مند بومی استان، به آموزش فرهنگی آغاز به کار کرد، در پنجمین سالگرد تاسیس موزه، رسما بازگشایی شد. هدف از تشکیل آن ایجاد و تقویت یک مرکز فرهنگی قوی با اقدامات زیربنایی اولیه بود. 

در بخش آموزشی، به ارائه آموزش‌های تخصصی در زمینه میراث فرهنگی اعم از باستان‌شناسی، مردم‌شناسی، موزه‌ها، صنایع دستی و سایر آموزش‌ها  به دو گروه کودکان چهار تا شش سال و هفت تا پانزده سال، پرداخته می‌شود.  این مرکز دوره‌های آموزشی آشنایی با نقوش برجسته تاریخی ایران ، آشنایی با اساطیر ایران باستان، جلسات کتابخوانی گروهی کتب منثور و منظوم با موضوع گردشگری، تاریخ و باستان‌شناسی، جلسات شاهنامه خوانی و.... برگزار می‌کند. در بخش پژوهشی هم به مطالعه و پژوهش در زمینه‌های تخصصی میراث فرهنگی و با تاکید بر حضور و نقش کودکان و ارتباط با مسائل مربوط به دوران کودکی می‌پردازد. در این مرکز با همکاری چند بانوی علاقه‌مند، اقدام به جمع آوری عروسک‌های محلی و بومی و هم چنین اسباب بازی‌های بومی سراسر استان هرمزگان شده است. برخی عروسک‌ها که در استان به آنها بازیچه می‌گویند به نام خود گردآورنده اش به نمایش گذاشته شده است و با این کار به نوعی موزه خلیج‌فارس، از علاقه‌مندان در پژوهش‌های مردمی کمک می‌گیرد و به تکمیل مجموعه فعلی می‌پردازد. این نوع خلاقیت و همیاری باعث شده تا فرهنگ بومی مردم منطقه، بیشتر مورد توجه و کنکاش علاقه‌مندان به خصوص جوانان و نوجوانان شود.

در هر طبقه از موزه چه می‌بینیم؟
طبقه اول: طبقه اول یا همکف شامل بخش‌های اداری و خدمات عمومی است. دفاتر مدیریت، کارکنان نگهبانی، دبیرخانه، گیشه بلیت فروشی، بانک سفال و اشیاء مطالعات باستان‌شناسی، گالری نمایشگاه‌های موقت، نمازخانه، مرکز آموزش‌های فرهنگی-هنری کودک و نوجوان، کتابخانه تخصصی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این طبقه قرار دارند. همچنین در این طبقه نمایشگاهی از انواع بادگیرهای سراسر استان هرمزگان با تاکید بر بادگیرهای بندر کنگ و بندر لافت به طور دائم دایر است تا بازدیدکنندگان با یکی از مهمترین عناصر معماری بومی استان هرمزگان آشنا شوند.

طبقه دوم: طبقه دوم موزه خلیج‌فارس به بخش مردم‌شناسی اختصاص داده و سعی شده در این بخش به معرفی گوشه‌هایی  از فرهنگ بومی استان هرمزگان پرداخته شود. به همین دلیل در این طبقه، بخش‌هایی با عناوین «گالری بازار سنتی»، «گالری صید و صیادی» و «گالری جنگ هرمز و شکست پرتغالی‌ها به فرماندهی امامقلی خان» در نظر گرفته شده است.  در بخش «گالری بازار سنتی» می‌توانید با نمونه‌ای از بازارهای سنتی سراسر استان هرمزگان همراه با پوشاک محلی مردم، صنایع دستی و سایر کالاهای قابل خرید و فروش در این گونه بازارها ونحوه معاملات ساده تجاری در بازارهای هفتگی محلی، نظیر پنجشنبه بازار میناب آشنا شوید. 

گالری بازار سنتی دارای یازده مجسمه از جنس موم است که مردم بومی را در حال اجرای کارهای مختلف نشان می‌دهد. بازدیدکنندگان می‌توانند در گالری صید و صیادی، مشاغلی مانند لنج سازی، گرگوربافی، توروبافی، صید با تور و... را ببینند. در این بخش چهار مجسمه با یک قایق و یک لنج روی دریا وجود دارد که برروی عرشه آن جاشو یا همان ملوان لنج در حال کشیدن طناب لنگر است و ناخدایی با ریشهای سفید جلوه ویژه‌ای به لنج داده است. قایقی که مرد ماهیگیر در آن با انداختن تور برای روزیش در دریا توکلش به خداست، در کنار لنج خودنمایی می‌کند. کمی آنسوتر مجسمه صیاد مروارید، با گوهری ارزشمند در دستانش، شاد و خرامان روی آب آمده است. در این بخش سنسورهای صدای موج دریا و مرغان دریایی با ورودتان فعال می‌شوند که شنیدن صدای آن و تجربه‌ای متفاوت از چنین موزه ای، خالی از لطف نیست.   

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این بخش، پخش صداهای مربوط به هر گالری با گویش بندری و لهجه محلی مردم هرمزگان است تا بازدیدکنندگان از این طریق با بخش ناملموس فرهنگ این استان نیز آشنا شوند.  همچنین سالن کنفرانس موزه که از آن برای برپایی جلسات، سخنرانی‌ها، کلاس‌های آموزشی، پخش فیلم‌های آموزشی و... استفاده می‌شود، در این طبقه قرار دارد. 

طبقه سوم: طبقه سوم موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی خلیج‌فارس، به بخش باستان‌شناسی اختصاص داده شده است. در این بخش نتایج آخرین کشفیات و دستاوردهای کاوش‌ها و بررسی باستان شناختی سراسر استان هرمزگان را شاهد خواهید بود. جهت نمایش اشیاء و آثار به دست آمده از سراسر استان، این طبقه به چهار بخش تقسیم شده است که به ترتیب سیر تاریخی عبارتند از بخش‌های پیش از تاریخ، دوران تاریخی، دوران اسلامی و بخش سکه. 
در بخش پیش از تاریخ اشیایی از جنس سنگ و سفال به خصوص ظروف سفالی، مجسمه‌ها و تیغه‌های سنگی، سرنیزه‌هایی از جنس برنز و... به چشم می‌خورد. 

در بخش دوران تاریخی ظروف سفالی، زیور آلات از جنس سنگهای قیمتی و... حد فاصل دوره تاریخی هخامنشی تا پایان دوره ساسانی به نمایش گذاشته شده است. 

در بخش اسلامی هم اشیای سفالی، فلزی، چینی، سبز بیدی(سلادون) و چوبی شامل ظروف سفالی چینی سبز بیدی، آبی و سفید و همچنین خنجرهایی از جنس نقره، عطردان و جعبه‌های آرایشگری از دوره‌های مختلف اسلامی تا قاجاریه در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفته است. 

شما می‌توانید با گشت و گذار در این موزه، دریچه نوینی از ایران باستان را به روی دیدگان خود و عزیزان همراهتان باز کنید. در این طبقه، بخشی مجزا به سکه‌های دوران نامبرده اختصاص داده شده است و مجموعه‌ای نسبتا کامل از سکه‌های دوره‌های مختلف را در این بخش، شاهد خواهید بود. سکه‌های این بخش از جنس نیکل، برنز، نقره و مس هستند که مربوط به دوره‌های سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان، امویان، ایلخانان، تیموریان، آق قویونلویان، صوفیان، قاجار و پهلوی است. سکه‌ها به دو صورت ضربی و ماشینی هستند و سکه‌هایی تا دوهزار و 500 سال قبل را نیز می‌توانید در این قسمت مشاهده کنید. علاوه بر سکه‌ها، مهمترین اشیایی که در این طبقه به آن برمی خورید، متعلق به کشفیات کاوش‌های باستان‌شناسی در شهرستان میناب، رودان و بشاگرد است که بیانگر حضور تمدن‌های درخشان از هزاره سوم قبل از میلاد تا دوران اشکانی و ساسانی در منطقه هستند.

در طبقه سوم موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی خلیج‌فارس بندرعباس، دیگر خبری از هیاهوی جاری زندگی نیست! سکوت است و اندیشه. این طبقه جایی است که برای ساعتی می‌توانید درنگ کرده و خودتان را بشناسید. این طبقه اگر بومی باشید، آشنا و صمیمی است و یادآور خاطرات دور و نزدیک، و اگر غیر بومی بی شک این بخش موزه برای تان جذاب و دیدنی و پر از تازگی است. با کشف هر چیزی در این موزه یا رویارویی ناگهانی با غیرمنتظره‌ها حتما به هیجان می‌آیید.

تصویری از پیوند خیال تا واقعیت!
وقتی وارد ساختمان اصلی موزه شوید، هیاهویی در فضا توجهتان را جلب می‌کند و فکرتان از خانه‌های تجار مروارید، فرش، ادویه و..... دور می‌شود. گوش‌ها را که تیز کنید به دنبال صدا به طبقه بالا کشیده می‌شوید. حالا صدا بلندتر و واضح تر به گوش می‌رسد؛ چکاچک شمشیرها و غرش توپ‌ها و هر از گاهی صدای شلیک گلوله‌ای از اسلحه جنگی. در طبقه دوم موزه خلیج‌فارس، صحنه جنگ صفویان به فرماندهی «امامقلی خان» با پرتغالی‌ها در قلعه هرمز به زیبایی به تصویر کشیده شده است و شما می‌توانید نظاره‌گر تاریخ و هنر به صورت همزمان باشید. ماکت‌ها آنقدر هنرمندانه ساخته شده‌اند که به نظر زنده می‌آیند تا آنجا که  با هیاهوی طبیعی از صدای شمشیرها، توپ‌ها، اسلحه‌ها، ناله‌های مجسمه‌های سربازان زخمی و... ماکت‌ها پیش چشمانتان زنده و پویا می‌شوند و خیال را به چهارصد سال قبل در جزیره هرمز پیوند می‌زنند. جنگی که در آن پیروز ایران میدان بود و با غرور و خیالی آسوده، میدان جنگ را ترک کرد. 

کمی آنسوتر در همان طبقه دوم، به سمت فضایی کشیده می‌شوید که زمزمه‌هایی آرام از آن به گوش می‌رسد. فضای آشنایی دیگری که در آن همهمه بازار است و بازاریان. ندای دعوت فروشندگان برای خرید اجناسشان به گویش‌های محلی و آنقدر جدی است که می‌توانید به دنبال صاحب تک تک صداها در بازار قدم بزنید. پیرمردی سواس (نوعی پای افزار ساخته شده از الیاف نخل) می‌فروشد و زنی انبه و دیگر مرکبات گرمسیری منطقه را که با لباس‌های سنتی و رنگی‌اش. زنی در گوشه‌ای بافت حاشیه‌ها و نوارهای رنگی تزئینی از کاموا و خوس و گلابتون را به دخترش می‌آموزد تا بعد از بافت، برای تزئین حاشیه دامن لباس‌ها، روسری‌ها و شلوارهای زنانه سنتی به کار ببرد. عروسی در میانه بازار از پیرزنی حنا می‌خرد و با دعای عاقبت به خیری و خوشبختی او، راهی خانه‌اش می‌شود! مردی ماهیگیر در کنار قلیان زن فروشنده معروف ترین تنباکوی استان یعنی  همان «تنباکوی بندر لنگه» بساط کرده و با مرد فروشنده حبوبات گرم گفتگو است. از گرانی ماهی و وضع نابسامان شرایط دشوار کار ماهیگیران گرفته تا گرانی ارز و مسدود شدن تلگرام را چاشنی گپ و گفت شان کرده اند! و اینها فضایی است که خواه ناخواه در ذهنتان تداعی می‌شود با دیدن ماکتهای هنرمندانه این بازار و دنیای رنگ در رنگی که با ظرافت جان گرفته است.

زنان هنرمند بندرعباسی، یک راسته بازار را گرفته‌اند و به فروش محصولات حصیری بافته رنج خود را با روی گشاده عرضه می‌کنند. اغلب صنایع دستی حصیری استان هرمزگان را در طبقه دوم  موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی خلیج‌فارس می‌بینید که با نام محلی و کارکردشان رخ نمایی می‌کنند. بعضی از بازدید کنندگان سوغاتی می‌خرند و برخی دیگر فقط تماشاگر و کنجکاوند. اگر در حین سیاحت از این موزه خسته شدید، جایی برای دمی استراحت هست، کجا بهتر از یک وجب ساحل آرامش! درست در گوشه ای از همین موزه می‌توانید کنار ساحل بنشینید. رو به لنج‌های صید مروارید، گوش دل بسپارید و به زمزمه‌های دور و نامفهوم میان صیادان، ناخداها و چاشوها! سکوت، فرصت اندیشیدن می‌دهد و خیال پردازی! خیال تان را پرواز دهید به اندیشه‌های مردم این دیار که سالها استعمار دیده‌اند و جنگیده‌اند. مردمی که کسب و کار و هنرشان اینها بوده که در موزه دیدید، مردمی که در چنین خانه‌هایی زندگی کرده و می‌کنند، در گذشته‌های دورتر چگونه بوده‌اند؟! چگونه به این جا رسیده اند؟! بی شک این نمودهای فرهنگی که می‌بینم، به یکباره یا با گذر چند سال شکل نگرفته است. 

پودات می‌گوید: « اگر می‌خواهید به گذشته‌ها برگردید و بیشتر از فرهنگ مردم این دیار بدانید، در طبقه سوم موزه خلیج‌فارس چیزهایی وجود دارد که شاید کمی برای کنجکاوی تان خوب باشد.» 



 موزه خلیج‌فارس،موزه‌ای خاص برای علاقه‌مندان به تمبر 
موزه خلیج‌فارس یکی از نقاطی است که جای مناسبی برای دوستداران تمبر است و نکته قابل توجه اینکه اولین تمبر بریل ایران که اثری خلاقانه از استاد مسعود مجرد تاکستانی است، به این موزه اهدا شده و در معرض دید علاقه‌مندان قرار دارد. البته آقای مجرد تاکستانی، به مناسبت روز ملی خلیج همیشه فارس، «پکیج اولین تمبر ماسه‌ای ایران» را که اثری بسیار ارزشمند گرانقدر است، به این موزه اهدا کرد تا بدین طریق سهمی در احیا و نکوداشت نام خلیج‌فارس داشته باشند. 

خوب است علاقه‌مندان به تمبر، بدانند که هر ساله نمایشگاه «تمبر در گذر تاریخ» در اردیبهشت ماه به مناسبت هفته میراث فرهنگی و در بهمن ماه به مناسبت سالگرد بازگشایی موزه خلیج فارس، برپا می‌شود که در آن بارنامه‌های قدیمی تجارتخانه‌ها، ورقه‌های رسید امانات پستی، کارت پستال‌های رسمی از دوره قاجارو پهلوی، راپر(لفاف تمبردار روزنامه)، پاکت‌های تمبردار، تمبرهای یادبود پنجاهمین سال سلطنت ناصرالدین شاه، مرسولات پستی تجارتخانه‌های قدیم بندرعباس(گله داری و..)، تمبرهای مالیه، ایروگرام‌ها(نامه‌های زمینی و هوایی جواب قبول)، کوپن‌های بین المللی تمبر(رپونس)، تمبرهای سری خلیج‌فارس، پاکت‌های یادبود مناسبت‌های مختلف با مهر روز انتشار، مکزیوم کارت‌ها، تمبرهای اروردار(با اشتباهات چاپی)، برخی مرسولات قدیمی، پاکت‌های پستی بیمه، پاکت‌های سانسور شده و بیش از 960 قطعه تمبر از دوران قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی به نمایش گذاشته می‌شود. این نمایشگاه فرصت خوبی برای علاقه‌مندان به مجموعه داری تمبر و محصولات پستی است تا با تاریخچه تمبر و پست در ایران، انواع اقلام پستی و برخی اصطلاحات تخصصی در این باره بیشتر آشنا شوند. 



کتابخانه‌ای برای روشندلان 
در خیلی از اماکن دیدنی و گردشگری، توجهی به روشندلان نشده است و شاید برای شما هم این موضوع اهمیت چندانی نداشته باشد که مگر نابینایان هم می‌توانند از موزه دیدن کنند! جالب است بدانید که موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی خلیج‌فارس جزو معدود موزه‌های کشور است که نگاه ویژه‌ای به روشندلان دارد. چند وقتی است که مجموعه فرهنگی و کتابخانه تخصصی این مجموعه فرهنگی، کتابخانه تخصصی را جهت استفاده از روشندلان راه اندازی کرده است و از علاقه‌مندان به خدمت رسانی بهتر به این عزیزان، دعوت به همکاری شده است. بنابراین همه می‌توانند با خواندن کتاب‌های تخصصی و ضبط صدای خود بر لوح دیجیتالی و تحویل آن به کتابخانه موزه خلیج‌فارس در آماده سازی هرچه بهتر کتابخانه تخصصی روشندلان در این خطه از کشورمان، موثر باشند. این کتاب‌ها و لوح‌های دیجیتالی برای دو بخش بزرگسال و کودک و نوجوان قابل استفاده است.

همین دست ابتکارات باعث شده تا  بسیاری از افراد با ناتوانی‌های جسمی مختلف (حرکتی، بینایی و شنوایی) که به مسائل فرهنگی علاقه‌مند بوده اند، با حضور و فعالیت گسترده در این موزه دریچه نوینی از زندگی به رویشان گشاده شود.



امکانات موزه
موزه خلیج‌فارس جزو معدود موزه‌های کشور است که برای استفاده همگان، اقدام به تجهیز آسانسور شده است. در بخش مردم‌شناسی، سنسورهای صوتی برای انتقال اطلاعات وجود دارد که به رغم برخی کاستی‌ها در نوع خود جالب است.

پنج سال موزه برتر کشور 
موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی خلیج‌فارس، پنج سال متوالی در رده موزه‌های دولتی کوچک از سوی ایکوم (کمیته بین المللی موزه‌های دنیا)، به عنوان موزه برتر کشور انتخاب و معرفی شده است. سمیه پودات سرپرست موزه خلیج‌فارس درباره علت انتخاب شدن و برتری این موزه برای پنج سال پیاپی می‌گوید: « از 28 اردیبهشت تا سوم خرداد هر سال هفته میراث فرهنگی است. اداره کل موزه‌های سازمان میراث فرهنگی کشور، همه ساله روز 28 اردیبهشت به عنوان روز جهانی موزه‌ها، بزرگداشتی در خصوص موزه‌ها برگزار می‌کند که از طریق آنها و ایکوم ایران، موزه برتر کشور انتخاب و معرفی می‌شوند. این رقابت‌ها در دوازده عنوان برگزار می‌شود که شامل آموزش، معرفی، بازدید، پژوهش، گردآوری، اعمال استانداردهای فنی و توسعه فیزیکی، توسعه مدیریت، خلاقیت و نوآوری، نگهداری و حفاظت، تلاش برای بقا، کودک و نوجوان است که هر یک از این شاخص‌ها، در گروه موزه‌های دولتی و در سه رده بزرگ، متوسط و کوچک با موزه‌های خصوصی به رقابت می‌پردازند. در سال 96 هم این رقابت، توسط ایکوم و با حضور پنجاه داور برگزار شد که موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی خلیج‌فارس، در چهار شاخص آموزش، کودک و  نوجوان، خلاقیت و نوآوری برای پنجمین سال متوالی، در سه شاخص به عنوان موزه برتر کشور معرفی شد. این موزه در چهار سال گذشته، در شاخص‌های متعددی به عنوان موزه برتر شناخته شد. البته در سال گذشته، این موزه به خاطر فعالیت‌هایی که در زمینه معرفی خود موزه داشت، شایسته تقدیر شد.»


ساعت بازدید
علاقه‌مندان به موزه و موزه‌گردی می‌توانند هر روز از ساعت 9 صبح تا 6 بعد ازظهر از موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی خلیج‌فارس دیدن کرده و به همراه عزیزانشان از این بازدید، خاطرات خوشی را در دفتر زندگیشان به ثبت برسانند. درب این موزه در روزهای جمعه هم به روی گردشگران و بازدیدکنندگان باز است ولی در تعطیلات رسمی که مربوط به ایام سوگواری است، موزه تعطیل است. علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر و سایر موارد می‌توانند در ساعات اداری با شماره تلفن 07633554007 تماس بگیرند.

قیمت بلیت 
قیمت بلیت برای بازدید از موزه خلیج‌فارس، طبق مصوبه اداره کل موزه‌های کشور، برای هر نفر  دوهزارو پانصد تومان است.

آدرس موزه خلیج‌فارس 
بندرعباس- بلوار پاسداران- بین چهارراه 22 بهمن و سه راه هتل هما - جنب اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها - موزه باستان‌شناسی و مردم‌شناسی خلیج‌فارس

چطوربرویم؟
اگر با هواپیما یا قطار به بندرعباس سفر تفریحی و یا تجاری کرده اید، توصیه می‌کنیم حتما از موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی خلیج‌فارس دیدن کنید. وقتی گذرتان به مرکز شهر و فلکه برق افتاد، می‌توانید از آنجا تاکسی‌های مسیر سه راه جهانبار را سوار شوید و به راننده بگویید موزه پیاده می‌شوید. راننده شما را بعد از چهارراه 22بهمن، کمی جلوتر از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان پیاده می‌کند و شما می‌توانید به همین راحتی از موزه‌ای بسیار جالب و دیدنی بازدید کنید. اینگونه گویی کل استان را در چند ساعت دیده اید.