ادبیات
دولت‌آبادی: ناشر امیدوار است مجوز «کلنل» صادر شود
مجوز «طریق بسمل شدن» صادر شد اما کتاب‌های دیگر دولت‌آبادی همچنان بلاتکلیف مانده‌اند
مرتضی کاردر/ خبرنگار
ماجرای صدور مجوز برای کتــاب‌های محمود دولت‌آبادی به یک حکایت طولانی و دور و دراز تبدیل شده است. نویسنده‌ای که با رمان 10جلدی «کلیدر» در صدر فهرست محبوب‌ترین نویسندگان معاصر فارسی قرار دارد و آثارش به زبان‌های گوناگون ترجمه شده‌اند، اما اکنون سال‌هاست که معطل مجوز کتاب‌های تازه‌اش مانده است. «طریق بسمل شدن»، «کلنل» و «عبور از خود» 3کتاب محمود دولت‌آبادی‌اند که در 10سال گذشته معطل مجوز انتشار مانده بودند.
هفته گذشته خبر رسید که سرانجام مجوز کتاب «طریق بسمل شدن» پس از 10سال صادر شده است و نشر چشمه این کتاب را در نمایشگاه کتاب عرضه خواهد کرد. با این حال «کلنل» و «عبور از خود» همچنان بلاتکلیف مانده‌اند.
کلنل بحث برانگیز‌ترین کتاب محمود دولت‌آبادی در 10سال گذشته است. کلنل روایت زندگی افسری در سال‌های انقلاب است و اتفاقاتی که برای او و خانواده‌اش در آن سال‌ها پیش می‌آید. دولت‌آبادی کلنل را در سال‌های آغازین دهه 60 نوشت اما نسخه فارسی کتاب در سال‌های اخیر پس از انتشار ترجمه آلمانی آن برای اخذ مجوز به وزارت ارشاد ارائه شد.
عبور از خود نیز زندگینامه خودنوشت محمود دولت‌آبادی است؛ کتاب دیگری که مجوز آن نیز صادر نشده است.
رمان «کلنل» نخستین‌بار در سال1387 به وزارت ارشاد ارائه شد اما نتوانست مجوز بگیرد. در آن سال‌ها نه‌تنها دولت‌آبادی نمی‌توانست مجوز کتاب‌های تازه‌اش را بگیرد بلکه امکان تجدید چاپ آثارش نیز وجود نداشت.
با روی کار آمدن دولت یازدهم و بررسی دوباره کتاب‌هایی که در دولت‌های نهم و دهم نتوانسته بودند مجوز بگیرند مطرح شد و بسیاری از آن کتاب‌ها در بررسی‌های دوباره توانستند مجوز خود را از اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کنند، اما کلنل همچنان بدون مجوز ماند.
زمستان سال 1392شایعه‌ای در رسانه‌ها پیچید که مجوز رمان کلنل صادر شده است اما آن شایعه خیلی سریع تکذیب شد.
سید عباس صالحی که آن روزها معاونت فرهنگی وزارت ارشاد را عهده‌دار بود در گفت‌و‌گویی اعلام کرد: «کتاب آقای دولت‌آبادی قبلا مراحلی را طی کرده بود و مشمول اصلاحاتی شد که به کتاب خورد. ایشان هم این اصلاحات را انجام دادند و دوباره اصلاحات بعدی مطرح شد. خود من این کتاب را خوانده‌ام. من احترام بسیاری برای آقای دولت‌آبادی قائل هستم. هیچ اثری از ایشان نیست که من آن را مطالعه نکرده باشم، اما من قانونمدار و قانونگرا هستم و اکنون مدیر هستم، به همین دلیل نمی‌توانم تبصره بزنم که کتاب «زوال کلنل» با سایر کتاب‌ها متفاوت باشد، اما این کتاب در حال طی کردن مسیر تجدید‌نظراست.»
چندی بعد علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد که خودش رمان کلنل را می‌خواند و درباره آن تصمیم‌گیری خواهد کرد، اما سرانجام مجوز کلنل صادر نشد.
اشتیاق مخاطبان برای خواندن رمان دولت‌آبادی سبب شد تا عده‌ای از سودجویان کتابی را به نام زوال کلنل به بازار بفرستند و در شبکه‌های غیررسمی فروش کتاب توزیع کنند. زوال کلنل در حقیقت برگردان ترجمه آلمانی رمان کلنل به زبان فارسی بود. تصور کنید که کتابی از فارسی به آلمانی ترجمه شود و دوباره از آلمانی به فارسی برگردد. نتیجه کار کتابی بود که نسبتی با نثر و لحن فاخر و درخشان محمود دولت‌آبادی نداشت.
در دولت دوازدهم نیز بحث مجوز رمان کلنل دوباره مطرح شد. پس از وزارت سیدعباس صالحی خبر دیدار آقای وزیر و آقای نویسنده در رسانه‌ها منتشر شد اما «کلنل» و «عبور از خود» نتوانستند از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز بگیرند.
در همینه زمینه :
