گزارش
رأی‌دهندگان افغان هدف جدید حملات تروریستی
محمدامین خرمی|خبرنگار:
حملات تروریستی به مراکز ثبت‌نام برای انتخابات در افغانستان بیش از 60کشته و 112زخمی به جا گذاشت تا روزهای بهاری افغانستان، امسال هم مثل سال‌های گذشته با بوی باروت و خون آغشته شود.
حوالی ساعت 10 صبح دیروزحمله‌ای انتحاری در محله شیعه‌نشین «دشت برچی» در غرب کابل 54کشته و 112زخمی به جا گذاشت. این انفجار، مردمی را هدف قرار داد که بیرون یکی از مراکز توزیع شناسنامه و ثبت‌نام برای انتخابات به صف ایستاده بودند. عامل حمله جلیقه انفجاری خود را مقابل در ورودی ساختمان منفجر کرد. در تصاویر منتشر شده پس از حمله، جنازه تعداد زیادی دانش‌آموز نیز دیده می‌شود که در زمان انفجار در حال عبور از مقابل این مرکز بوده‌اند.
به گفته مقام‌های پلیس در کابل، یک نفر در این حمله دست داشته و به‌دلیل نبود پست ایست بازرسی در منطقه، این فرد توانسته است به راحتی خود را به ورودی مرکز ثبت‌نام برساند. تلویزیون طلوع افغانستان تصاویری را پخش کرد که از انفجار خودروهای پارک شده در خیابان و همچنین شکسته شدن شیشه ساختمان‌ها تا چند کیلومتر دورتر از محل انفجار حکایت داشت. طبق اعلام وزارت بهداشت افغانستان، حال برخی از زخمی‌‌ها که بیشتر آنها زن و کودک هستند وخیم است و احتمال بالا رفتن آمار قربانیان وجود دارد.
2ساعت بعد، انفجار بمبی کنار جاده‌ای در نزدیکی یکی دیگر از مراکز ثبت‌نام در شهر پل خمری در ولایت بغلان در شمال غرب افغانستان 6کشته به جا گذاشت. این حمله‌ها، چهارمین و پنجمین حمله به مراکز ثبت‌نام انتخابات طی یک هفته گذشته بوده‌اند. روز سه‌شنبه، تعدادی فرد مسلح به یک مرکز ثبت‌نام و توزیع شناسنامه در ولایت غور در مرکز افغانستان حمله کردند. آنها اسناد موجود در این مرکز را به آتش کشیدند و 2کارمند دولتی و 2افسر پلیس را با خود بردند. روز بعد مشخص شد حمله را نیروهای طالبان ترتیب داده‌اند. روز پنجشنبه، در حمله‌ای مشابه، تعدادی فرد مسلح به یکی از مراکز ثبت‌نام در شهر جلال آباد در غرب افغانستان حمله کردند. 2افسر پلیس در این درگیری کشته شدند. روز جمعه نیز در حمله‌ای خمپاره‌ای به یکی از مراکز ثبت‌نام در ولایت بادغیس در شمال شرق افغانستان یکی از مأموران امنیتی حاضر در محل کشته شد. مسئولیت این حمله را گروه داعش به‌عهده گرفت.
حمله به مراکز ثبت نام و فعالیت آنها سه‌شنبه گذشته آغاز شد تا نشانه‌ای باشد بر مخالفت گروه‌های تروریستی فعال در خاک افغانستان با روند برگزاری انتخابات. دولت افغانستان با راه‌اندازی 7هزار مرکز ثبت‌نام قصد دارد طی 2ماه، 14میلیون نفر را برای شرکت در انتخابات پارلمانی و شورای شهر ثبت‌نام کند؛ انتخاباتی که برگزارکنندگان آنها بارها از سوی داعش و طالبان مورد تهدید قرار گرفته‌اند و پس از تعویق چندین باره، قرار است 28مهرماه برگزار شود.
بحران انتخاباتی افغانستان
طی 17سالی که از سقوط حکومت طالبان در افغانستان می‌گذرد، 2دوره انتخابات پارلمانی برگزار شده است؛ یکی در سال 2005و دیگری در سال 2010.انتخابات سال 2015اما در سایه اختلافات سیاسی، ناکارآمدی دولت در برگزاری انتخابات و ناامنی‌ها هرگز برگزار نشد. پیش از آن در سال 2014، برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری، گروه‌های سیاسی و قومی مختلف در این کشور را به جان هم انداخت که «حکومت وحدت ملی» افغانستان از دل آن بیرون آمد؛ حکومتی که کمتر رنگ «وحدت» به‌خود دیده است.
بیش از 3دهه جنگ و درگیری بی‌امان در افغانستان، زیرساخت‌های این کشور را به نابودی کشانده است. ساختار حکومتی در این کشور نیز همیشه دچار فساد بوده و ناکارآمدی را در کنار بحران امنیتی، همنشین دائمی مردم کرده است. طبق آمار غیررسمی، در افغانستان حدود 10تا 13میلیون نفر واجد شرایط رأی دادن هستند که نیمی از آنها فاقد شناسنامه‌‌اند. دولت افغانستان سال گذشته اعلام کرد به‌منظور جلوگیری از تکرار رویدادهای سال 2014، تنها کسانی می‌توانند در انتخابات شرکت کنند که دارای شناسنامه باشند. پیش از این رأی‌دهی براساس کارت‌‌های صادر شده از سوی کمیسیون انتخابات انجام می‌شد که به اعتقاد نامزدهای رقیب در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2014، باعث تقلب گسترده در روند رأی‌گیری شد. از همین رو، برنامه‌ای را برای ثبت‌نام و توزیع شناسنامه اعلام کرد که از ابتدا با مخالفت گروه طالبان روبه‌رو شد.
مراکزی که طی روزهای اخیر هدف حمله قرار گرفته‌اند، مراکزی هستند که هم کار توزیع شناسنامه را انجام می‌دهند و هم از رأی‌دهندگان برای شرکت در انتخابات ثبت‌نام می‌کنند. طبق اعلام دولت افغانستان طی روزهای اخیر 180هزار نفر از مردم با حضور در این مراکز ثبت‌نام کرده‌اند. کندی روند ثبت‌نام باعث شد تا اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان، طی دستوری تمامی کارکنان دولت را موظف کند به‌همراه خانواده‌هایشان به مراکز مشخص شده مراجعه و ثبت‌نام کنند.
عدم‌استقبال مردم در سایه ناامنی و حملات تروریستی نگرانی مقام‌های دولتی را به‌دنبال داشته است. درصورت عدم‌مراجعه مردم به مراکز ثبت‌نام، احتمال لغو انتخابات مهرماه بار دیگر مطرح شده است. عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی افغانستان روز شنبه در جلسه فوق‌العاده شورای وزیران اعلام کرد که درصورت شکست روند ثبت نام رأی‌دهندگان در افغانستان، وضعیت سیاسی با چالش روبه‌رو خواهد شد.
طبقه اعلام دولت افغانستان، ثبت‌نام‌های اخیر مبنای حضور رأی‌دهندگان در انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان نیز خواهد بود که قرار است سال آینده برگزار شود. عبدالله عبدالله با اشاره به اینکه جنجال‌های انتخاباتی در سال 2014باعث بی‌اعتمادی مردم به نهادهای انتخاباتی شده، گفت که ثبت‌نام از رأی‌دهندگان بهترین روش اجرای انتخابات و روشی قابل اتکا برای جلوگیری از تقلب است.
صلح، دور از دسترس
حمله به مراکز ثبت‌نام از رأی‌دهندگان در افغانستان در حالی انجام می‌شود که رئیس‌جمهور این کشور اخیرا در سخنرانی‌های خود بارها به نیروهای طالبان شاخه زیتون نشان داده و خواستار پیوستن آنها به روند مذاکرات صلح شده است. این پیشنهادها اما تاکنون با سکوت رهبران طالبان روبه‌رو بوده است.
گروه طالبان از 3سال پیش شاهد حضور یک رقیب جدی در دست زدن به حملات تروریستی نیز بوده است. داعش و طالبان طی این مدت گویی تلاش کرده‌اند در انجام حملات تروریستی علیه مردم و نیروهای امنیتی و همچنین تخریب زیرساخت‌ها در افغانستان از یکدیگر سبقت بگیرند؛ وضعیتی که امیدها برای پایان جنگ داخلی در افغانستان و حرکت این کشور به سمت صلح را ناامید کرده است. افزایش حملات تروریستی طالبان و داعش با ناتوانی دولت مرکزی افغانستان در تأمین امنیت همراه شده است. طبق اعلام نهادهای امنیتی آمریکایی فعال در افغانستان، دولت مرکزی در کابل تنها بر نیمی از خاک افغانستان کنترل دارد و باقی مناطق یا تحت کنترل کامل طالبان است یا درگیری در آنها جریان دارد. براساس همین گزارش‌ها، مناطق تحت کنترل دولت حدود 3سال پیش بیش از 70درصد بود. یک سال مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری در افغانستان، دولت مرکزی این کشور همچنان با مسائل امنیتی دست به گریبان است. پیش‌بینی می‌شود افغانستان یک سال خونین در پیش داشته باشد.
