راهنمای عملی حذف شپش از سر
کشتم شپش شش‌پا را
زهرا رفیعی/ خبرنگار
شپش حشره‌ای است که شنیدن اسمش هم مادران را می‌ترساند؛ البته نه به‌دلیل چندش‌آوربودنش، بلکه به‌دلیل مقاوم‌بودن آن به درمان. بیشترین کسانی که به این حشره آلوده می‌شوند، دانش‌آموزان هستند. شپش به‌راحتی از طریق تماس با مو، برس، شانه، لباس یا ملحفه آلوده فرد به افراد دیگر منتقل می‌شود. در نتیجه دانش‌آموزی که آلوده به شپش می‌شود به‌راحتی، این حشره موذی را به دیگر اعضای خانواده خود منتقل می‌کند. خارش شدید پوست سر، احساس آنکه چیزی روی پوست سر راه می‌رود و گاهی اوقات برجستگی‌های قرمز روی پوست سر از علائم شایع شپش است. یکی از عوارض شپش سر بروز عفونت به‌واسطه خاراندن جوش‌های ایجادشده در پوست سر است که این عفونت اگر شدید شده و همراه با قارچ باشد ریزش مو را در پی خواهد داشت. در ادامه جواب چند سؤال شایع در مورد شپش را می‌توانید بخوانید.
شپش‌ها از کجا آمده‌اند؟
هنوز نمی‌توان از روی فسیل‌ها و یخ‌های قطبی تعیین کرد که شپش‌ها از کجا نشات گرفته‌اند. دانشمندان فقط می‌دانند که مصری‌ها و یونانیان باستان نیز با مشکلی به نام شپش مواجه بوده‌اند و در مورد آن نوشته‌اند. همچنین در مومیایی‌های پیش از تاریخ در میان بومیان آمریکا نیز 3نوع شپش که از خون بدن انسان تغذیه می‌کردند، وجود داشته است.
چه چیزی شپش را به‌طور طبیعی از بین می‌برد؟
طبیعی‌ترین روش، استفاده از شانه‌های فلزی مخصوص حذف فیزیکی شپش است. روش دیگر ایجاد فضایی خفه و بدون اکسیژن در کف سر است. یک مطالعه نشان داده که پوشاندن کف سر با روغن‌های معدنی (هیدروکربن‌هایی با مولکول بزرگ و سنگین که در زندگی روزمره نیز با آن سروکار داریم مانند پارافین، وازلین، موم‌ها و شمع) برای خفه کردن شپش تا 97.6درصد مؤثر است. روغن‌های معدنی انوع فراوانی دارند ولی می‌توانید از موادی مانند روغن زیتون و نارگیل هم استفاده کنید. به همین منظور می‌توانید ترکیبی از نمک و سرکه را به کار ببرید. این ترکیب ممکن است با هم در ازبین‌بردن شپش موثر باشد. برای این منظور ترکیب نمک و سرکه (یک‌چهارم فنجان نمک حل شده در یک‌چهارم فنجان سرکه گرم) را به کف سر بپاشید و اجازه دهید تا خشک شود. سپس پوست کف سر و ساقه موها را با روغن نارگیل یا زیتون بپوشانید. البته برخی از شپش‌های سمج تا 8ساعت می‌توانند بدون هوا زندگی کنند؛ بنابراین بهتر است سر را پس از روغن‌مالی با کیسه پلاستیکی پوشاند و اجازه داد یک شب به این شیوه سپری شود. البته تخم‌های شپش با روش خفگی از بین نمی‌روند و باید این روش دوباره تکرار شود. نمک نیز شپش را می‌کشد ولی درصورتی که مهلت تنفس نداشته باشد؛ مثلا کسانی که در آب دریا شنا می‌کنند.
به‌طور کلی چطور از شر شپش خلاص شویم
شپش‌های مرده یا زنده را با شانه‌هایی که دندانه‌‌های ریز دارند 8 تا 12ساعت بعد از درمان حذف کنید. از شامپوهای روتین و روزانه یک تا 2روز بعد از درمان استفاده نکنید. تا 3-2هفته همچنان وجود شپش در سر را بررسی کنید. شانه‌ها و برس‌ها را 5تا 10دقیقه در آب جوش قرار دهید.
چطور از شر شپش در اتاق خواب خلاص شویم؟
برای تمیزکردن هر شیئی از تختخواب که نمی‌توانید آن را با آب داغ بشویید (مانند بالش‌های پر و...) آن را در کیسه‌های پلاستیکی گذاشته و سپس در کیسه را محکم ببندید و 4 تا 10روز نگهداری کنید. برای از بین بردن شپش‌ها و تخمشان هر وسیله دیگری که به مو بستگی دارد را درون آب داغ بیش از 15دقیقه خیس کنید؛ مثل کلیپس، کش مو، شانه و برس و حوله. شپش‌ها معمولا در همه وسایل شخصی قابلیت رشد و تکثیر دارند. از آنجایی که شپش سر حالت جهنده ندارد، بنابراین می‌توانید بهاز بین رفتن قطعی آن امیدوار باشید.
آیا شپش در آب استخر زنده می‌ماند؟
تحقیقات زیادی نشان داده است که شپش می‌تواند چند ساعت زیر آب زنده بماند ولی بعید است که بتواند در آب به فردی دیگر منتقل شود؛ چرا که سخت به ساقه موها می‌چسبد. در ضمن بهتر است بدانید کلر موجود در آب استخر شپش را نمی‌کشد.
آیا رنگ‌کردن مو فایده‌ای دارد؟
خیلی‌ها تصور می‌کنند که رنگ‌کردن مو در از بین بردن شپش‌ها مؤثر است اما مسئله این است که اگرچه رنگ کردن باعث سخت شدن پوسته مو می‌شود اما در نهایت این تخم‌های شپش است که از این مرحله جان سالم به در می‌برند و دوباره چرخه ادامه می‌یابد. کلا هر روشی که منجر به حذف فیزیکی تخم‌های شپش نشود، مانع از رسیدن به هدف که همان خلاصی از شر شپش است، می‌شود.
بهترین روش حذف شپش چیست؟
هر روشی را که برای از بین بردن شپش انتخاب می‌کنید، حداقل باید 2بار در فاصله 7تا 10روز تکرار کنید. این روش‌ها حتما باید با شانه‌کردن مو با شانه‌های مخصوص همراه باشد که تخم‌های شپش را هم حذف کند. بعضی از شپش‌ها که پیر هستند، به این راحتی‌ها از کف موی سر برداشته نمی‌شوند، بنابراین باید از داروهایی مانند ایورمکتین، پرمترین و اسپینوساد استفاده شود. البته به‌دلیل عوارض این داروها، به‌عنوان خط اول درمان توصیه نمی‌شود.
در نهایت بهترین روش به‌ترتیب اثر‌گذاری را پزشکان می‌توانند به شما توصیه کنند.
در همینه زمینه :