گپ
آسمان پراز ترانه این سرزمین کهن
«محمدرضا سعیدی» استاد آواز زنجانی از دغدغه‌هایش در هنر می‌گوید
زهرا هادی لو| خبرنگار -زنجان:
استاد «محمدرضا سعیدی» از جمله هنرمندان زنجانی است که با صدای دلنشین خود همه را مسحور می‌کند. او که استاد آواز است به‌تازگی آلبوم خود به نام «سرنوشت من» را توسط شرکت سروش راهی بازار موسیقی کرده است. سعیدی متولد 1352 است و به‌دلیل علاقه‌ای که به این هنر داشته است از سال۶۸ به‌طور جدی موسیقی را دنبال کرده و در محضر استادانی چون «سیروس حدادی» مبانی موسیقی،« علی خدایی، سعید نیک بخش و محمد مقدسی» دوره ردیف را به مدت ۷ سال آموخته است.وی همچنین از کلاس‌های استاد «احمد ابراهیمی» که خود از شاگردان استاد بنان بوده بهره جسته است. گفت‌وگوی همشهری با این هنرمند برجسته زنجانی را بخوانید:
در حال حاضر مشغول چه کاری هستید؟
هم اکنون در آموزشگاه موسیقی محجوبی آواز تدریس می‌کنم و از سال 81 آموزش آواز را شروع کرده‌ام.
آیا روش خاصی در تدریس آواز به‌کار می‌بندید؟
سؤال خوبی است. ابتدا باید بگویم آواز ایرانی را می‌توان به 3 بخش تقسیم کرد. برخلاف آنچه عده‌ای از هنرمندان فکر می‌کنند که آواز ایرانی فقط ردیف است، من معتقدم آواز ایرانی را می‌توان به 3 بخش تقسیم کرد : یک شاخه به آواز ردیف دستگاهی سنتی بر می‌گردد، دومی به آواز ارکسترال ایرانی و سومی مربوط به آواز پاپ ایرانی است. هر 3 شاخه یاد شده شیوه خاص خود را در اجرا دارند و باید تکنیک‌های مخصوص آن را به‌کار برد. به همین دلیل من برای آموزش پایه هر 3 شاخه آواز ایرانی کتابی تحت عنوان «آموزش خوانندگی»( دوره تکمیلی آموزش پایه آواز ایرانی) را نوشتم تا در اختیار علاقه‌مندان به آواز ایرانی قرار گیرد.
شما اولین آلبوم خود به نام «سرنوشت من» را به‌تازگی منتشر کرده‌اید. در مورد این آلبوم توضیح می‌دهید؟
شروع کار برای این آلبوم از اواسط سال ۹۰کلید زده شد، اما به‌دلایل مختلف و حساسیتی که برای تولید یک آلبوم خوب داشتم ترجیح دادم زمان بیشتری صرف آن کنم تا این‌که توانستم با شرکت سروش مقدمات این کار را فراهم آورم و آن را اواخر سال 96 منتشر کنم. در این آلبوم دوستان عزیزم حسین اعتمادی به‌عنوان تنظیم‌کننده و پیمان خازنی به‌عنوان آهنگساز شاعران : رضا سحبان، پوریا ربیعی، محسن شاهرودی، حامد حسین خانی، حجاب یزدی و سجاد سعیدی و نوازندگان ارکستر صدا و سیما و ارکستر ملی همکاری کرده‌اند. در این اثر آهنگی از استاد اکبر محسنی (خالق اثر الهه ناز ) نیز اجرا شده است.
شما به‌عنوان یکی از اساتید آواز و کسی که سال‌هاست در این عرصه فعالیت می‌کند، جایگاه این رشته هنری را در زنجان چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به نظر من زنجان شهر استعدادخیزی در همه زمینه‌های هنری است و در حال حاضر علاقه‌مندان زیادی برای ورود به رشته موسیقی و به‌خصوص آواز وجود دارد، باید به این نکته اشاره کنم که صدا مقوله‌ای اکتشافی است و در هر منطقه و اقلیم سبکی از موسیقی را برای خود داراست. در دهه 70 و قبل از آن بیشتر موسیقی سنتی مورد استقبال مردم بود اما در اوایل دهه 80 موسیقی پاپ بر سر زبان‌ها افتاد و خواننده‌هایی در این عرصه با شیوه‌های جدید پدیدار شدند. در حال حاضر هنرجویان زیادی برای آموختن آواز به آموزشگاه‌ها مراجعه و دوست دارند در این رشته فعالیت کنند.
به موضوع استعداد موسیقیایی اشاره کردید، چگونه می‌توان استعدادها را در زمینه آواز شناخت؟
استعدادیابی باید از سنین خاصی انجام شود که در حال حاضر طرحی را به آموزش و پرورش داده‌ایم تا از بین دانش‌آموزان، کسانی که می‌توانند در این عرصه فعالیت کنند را شناسایی کنیم.
شما به استقبال چشمگیر جوانان به آواز ایرانی اشاره کردید، به نظر شما چه آسیبی این موضوع را تهدید می‌کند؟
ابتدا باید به این نکته اشاره کنم که خواننده سالاری پدیده درستی نیست .اما با توجه به این‌که موسیقی ایران کلام‌محور است مردم بیشتر با در نظر داشتن خواننده، یک اثر موسیقی را دنبال می‌کنند. در یک اثر موسیقی خواننده بخشی از کل اثر است و تمام اعضا در تولید یک اثر موسیقایی تاثیرگذار و سهیم هستند. بسیاری از هنرجویان دوست دارند ره صدساله را یک شبه طی کنند و به شهرت برسند، به‌دلیل مدرنیزه شدن زندگی همه دوست دارند زودتر به هدفشان برسند، در عرصه موسیقی نیز به همین روال است، در حالی که نباید این نکته فراموش شود برای یادگیری موسیقی، صبر و حوصله الزامی و برای رسیدن به نتیجه نیاز به گذر زمان است.
اقتصاد هنر را در زمینه موسیقی و آواز چگونه می‌بینید؟
در حال حاضر در کشورهای اروپایی مشکل اقتصاد هنر حل و سیستم طوری طراحی شده است که هنرمندان می‌توانند به اقتصاد هنر رونق دهند و برای اشاعه فرهنگشان سرمایه‌گذاری کنند، اما منتشر کردن یک آلبوم در ایران با هزینه‌های زیادی روبه‌روست . از طرفی افراد معدودی تمایل دارند در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند، چرا که کمتر اعتماد می‌کنند. البته با تمهیدات و کمک دولت در تقویت کردن بخش‌های خصوصی مربوط به موسیقی می‌توان به اقتصاد هنر موسیقی رونق بخشید.
در حال حاضر تعداد آموزشگاه‌های موسیقی و آواز رو به فزونی است، نظر شما در این مورد چیست؟
خوب است که تعداد آموزشگاه‌ها افزایش یابد اما موضوع این‌جاست که نباید این آموزشگاه‌ها در چند نقطه محدود مستقر شوند، بلکه باید توازن در توزیع چنین مراکزی وجود داشته باشد تا همه افراد در هر منطقه بتوانند از این کلاس‌ها بهره ببرند. موضوع دیگری که در این میان وجود دارد آن است که تعداد مدرسان در عرصه موسیقی در زنجان کم است که باید بتوان این کمبود را با پرورش دادن هنرمندان جوان و ورودشان به این عرصه جبران کرد.
