شیب دلار دوباره نزولی شد

با گذر از 3دوره بحران ارزی در دهه90، روز گذشته حسن روحانی وعده داد با آزاد‌سازی‌ منابع ارز ایران قیمت دلار به 15هزار تومان خواهد رسید. همزمان با این سخنان دیروز قیمت هر دلار آمریکا دوباره شیب نزولی گرفت و دست‌کم 500تومان کاهش یافت.
به‌گزارش همشهری، آمار‌ها نشان می‌دهد اقتصاد ایران در دهه90 با 3دوره بحران شدید ارزی مواجه بوده و در این مدت قیمت ارز تا 30برابر افزایش یافته است. این رشد‌های شدید و بی‌سابقه اقتصاد ایران را با فراز و فرود‌های بسیاری مواجه کرد و اقتصاد ایران در آستانه ورود به سال1400 با چالش‌های ارزی زیادی مواجه است. آنطور که شواهد موجود نشان می‌دهد یکی از دلایل این بحران‌های ارزی به‌ویژه در چندسال گذشته وقوع تحریم‌هاست که منجر شده میزان منابع ورودی ارز به کشور کاهش یابد. به همین دلیل برخی از کارشناسان چشم امید به حل تنش‌های سیاسی دارند؛ چراکه حل تنش‌های سیاسی میان ایران و آمریکا می‌تواند منجر به افزایش درآمد‌های ارزی کشور شود و این موضوع می‌تواند به بازار ارز تعادل بدهد. از سوی دیگر بانک مرکزی در تلاش است با آزاد‌سازی‌ منابع ارزی ایران در کره‌جنوبی و عراق منابع ارزی خود را افزایش دهد. دیروز حسن روحانی رئیس‌جمهوری در همین رابطه گفت: قیمت امروز دلار واقعی نیست و اگر همین امروز منابع ارزی ما در خارج از کشور آزاد شود، قیمت دلار به ۱۵ تا ۱۶هزار تومان کاهش خواهد یافت. سخنان حسن روحانی در مورد قیمت ارز نشان می‌دهد که دولت در تلاش است با آزاد‌سازی‌ منابع ارزی ایران احاطه بیشتری بر روند عرضه و تقاضای ارز داشته باشد اما آیا آزاد‌سازی‌ منابع ارزی بلوکه‌شده ایران یک راهکار بلندمدت است؟

راهکار بلندمدت یا کوتاه‌مدت
بررسی‌ها از میزان منابع و مصارف ارزی کشور نشان می‌دهد که با فرض آزاد‌سازی‌ 7میلیارد دلار منابع ارزی ایران در کره‌جنوبی و 6میلیارد دلار در عراق، قیمت ارز می‌تواند در کوتاه‌مدت با کاهش مواجه شود؛ چراکه میزان مصارف ارزی کشور سالانه دست‌کم بین 40 تا 50میلیارد دلار است و آزاد‌سازی‌ این منابع می‌تواند بخشی از مصارف ارزی را پوشش دهد و در کوتاه‌مدت منجر به کاهش قیمت ارز شود اما در بلندمدت باید راهکار‌های دیگری به‌کار گرفته شود.
پیش از این محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس درباره میزان منابع و مصارف ارزی کشور گفته بود: پیش از آنکه ما وارد جنگ اقتصادی شویم و زمانی که اقتصاد کشور شرایط عادی‌تری داشت، صادرات ما 90میلیارد دلار بود که سهم صادرات نفتی و غیرنفتی از این میان هرکدام 50درصد بود و در مقابل ما 45میلیارد دلار کالا به کشور وارد می‌کردیم.
این ارقام تأیید می‌کند که آزاد‌سازی‌ منابع ارزی بلوکه شده ایران در عراق و کره‌جنوبی می‌تواند در کوتاه‌مدت بر بازار ارز تأثیر بگذارد اما به زعم اقتصاددانان در آینده باید راهکار‌های دیگری برای اصلاح قیمت ارز در بلندمدت اجرا شود. به‌زعم اقتصاددانان اصلاح نرخ ارز به اصلاحات گسترده‌تر در سیستم اداری، نظارتی و بوروکراسی اقتصادی نیاز دارد.
علی دینی ترکمانی، یک اقتصاددان در این‌باره به ایبنا می‌گوید: تا زمانی که مشکلات ساختاری اقتصاد حل نشود و مسائل پیرامونی آن برطرف نشود، نمی‌توان انتظار داشت که قیمت ارز اصلاح و تک‌نرخی شود. دلیل آن هم، عدم ‌تعادل‌های شدیدی است که در اقتصاد ما وجود دارد. همچنین انتظارات تورمی هم به‌خاطر تحریم‌ها و شرایط شبه‌جنگی تشدید شده است. بنابراین در این شرایط بدون حل و فصل این 2مورد اخیر، امکان اصلاحات و تک‌نرخی شدن یکباره ارز وجود ندارد. احمد مجتهد، رئیس سابق پژوهشکده پولی و بانکی نیز مدتی پیش، پیش‌بینی کرده بود که دلار ممکن است تا ۱۸هزار تومان هم پایین بیاید اما تصور دلار در کانال‌های پایین‌تر را تصوری غیرواقعی خوانده بود.

   نزول دوباره قیمت دلار
همزمان با جدی‌تر شدن بحث آزاد‌سازی‌ منابع ارزی ایران در کره‌جنوبی و عراق دیروز دوباره شیب قیمت دلار نزولی شد و قیمت هر دلار آمریکا دست‌کم 500تومان کاهش یافت. از یک‌ماه پیش قیمت هر دلار آمریکا به‌طور مداوم در محدوده 24هزار و 500 تا 25هزار و 800تومان نوسان کرده و مدام درحال رفت و برگشت به این دو کانال است. به‌نظر می‌رسد نامشخص‌بودن نتایج مربوط به تنش‌های سیاسی و آزاد‌سازی‌ منابع بلوکه‌شده ایران در سایر کشور‌ها عامل رفت و برگشت قیمت دلار در این دو کانال مشخص است. با وجود این تردید‌ها، دیروز دوباره قیمت هردلار بعد از آنکه چند روز پیش دوباره وارد کانال 25هزار تومان شده بود با 500تومان کاهش مواجه شد و به 24هزار و 600تومان رسید. صرافی ملی ایران هم دیروز قیمت هر دلار آمریکا را 1.4درصد کاهش داد و نرخ فروش را 24هزار و 500تومان تعیین کرد.