اهالی قدیمی و اصیل محله دستغیب از دست معتادان و فروشندگان موادمخدر به ستوه آمده‌اند
بیتوته خلافکاران در محله
زینب زینال‌زاده | خبرنگار:
منطقه 9
محله دستغیب در پازل نهم تهران به دلیل قدمتش بین پایتخت‌نشینان معروف است. خانه‌های قدیمی با نمای سیمان‌های رنگی یا آجر بهمنی، کوچه‌های باریک و جوی آبی که از وسطشان می‌گذشت، درختان تنومند و خمیده و تیرهای برق چوبی، همه مشخصات این محله در سال‌های خیلی دور است که اکنون خاطره‌انگیز شده‌اند. با توسعه زندگی شهری، تغییر و تحول پا به این محله گذاشت و سبب تعریض برخی از کوچه‌ها شد.
تعدادی از خانه‌ها رخت قدیمی‌شان را از تن بیرون آوردند و نونوار شدند، قد کشیدند و به مجتمع‌های مسکونی چند طبقه تبدیل شدند. البته هنوز هم در کوچه‌پسکوچه‌های محله می‌توان بعضی از خانه‌های قدیمی که با استفاده از ایرانیت چند طبقه شده‌اند را مشاهده کرد. این روزها چهره محله شهید آیت‌الله «عبدالحسین دستغیب» مخدوش شده است و اهالی از تداوم آسیب‌های اجتماعی چون حضور معتادان و مواد‌فروشان، به ستوه آمده‌اند.
وارد خیابان که می‌شوید، کوچه‌های باریک با خانه‌های قدیمی و فرسوده چشمانتان را و صدای کوبیده شدن چکش کولرسازان روی صفحه‌های آلومینیومی نازک وسط کانال کولر گوشتان را نوازش می‌دهد. در کوچه‌ها که قدم بگذارید دیوارهایی را مشاهده می‌کنید که نتیجه نوسازی و عقب‌نشینی برخی از خانه‌هاست. این فضاهای بی‌دفاع شهری ایجاد شده محله را با آسیب‌های اجتماعی زیادی مواجه کرده و موجب گلایه‌مندی اهالی شده است.
اتراق کارتن‌خواب‌ها و معتادان پشت دیوارها و داخل تورفتگی‌ها، معضل بزرگ و جدی است که اهالی با آنها دست به گریبان هستند. «ملیحه رضایی» بیش از 30 سال است که در این محله زندگی می‌کند. او با ابراز گلایه‌مندی از وضعیت کنونی محله دستغیب می‌گوید: «از دست کارتن‌خواب‌ها و معتادان آسایش نداریم. همین که هوا تاریک می‌شود پا به محله می‌گذارند و بساط خواب و استعمال موادشان را در کوچه‌های باریک و بن‌بست‌های تاریک پهن می‌کنند و اهالی نمی‌توانند از خانه‌هایشان خارج شوند.»
خرید و فروش اینترنتی موادمخدر
اهالی معضلات پیش آمده در محله را نتیجه نبود نظارت انتظامی می‌دانند. به گفته ساکنان، حضور کمرنگ مأموران کلانتری 119 مهرآباد در محله باعث شده خلافکاران از این فرصت استفاده کنند و آزادانه جولان دهند. «زینب محمدی‌فر» پژوهشگر محله می‌گوید: «در زندگی مدرن شهری، علاوه بر تجهیزات زندگی، نوع خرید و فروش اجناس به‌ویژه موادمخدر هم مدرن شده است. محله برای فعالیت فروشندگان موادمخدر به حدی امن شده است که آنها اقدام به راه‌اندازی شبکه‌های مجازی کرده و به شکل اینترنتی معامله می‌کنند.»
او معتقد است نادیده گرفتن این معضلات فضا را برای توسعه آسیب‌های اجتماعی فراهم می‌کند: «آسیب‌های اجتماعی در محله با شتاب سرسام‌آوری در حال افزایش است و اگر مسئولان اقدام نکنند، خیلی زود شاهد «خاک‌سفید» و «هرندی» دیگری خواهیم بود.» محمدی فر بر این باور است که بافت متراکم محله، فقر اهالی، بیکاری قشر جوان، پایین بودن میزان سواد و مشکلات اقتصادی عوامل مؤثر در افزایش اعتیاد اهالی هستند.
به گفته این پژوهشگر محله، اعتیاد مختص قشر بزرگسال و میانسال نیست: «امروز در محله دستغیب سن اعتیاد به 20 سال رسیده است که این می‌تواند زنگ خطری باشد برای مسئولان تا آینده‌سازان را دریابند و برای رهایی آنها‌کاری کنند.»
گسترش خانه‌های فساد
خانه‌های قدیمی و فرسوده معضل مهم محله دستغیب هستند. بیشتر این خانه‌ها توسط خلافکاران اجاره یا خریداری شده و آنها را به محل اختفا تبدیل کرده‌اند. اهالی از این خانه‌ها با عنوان خانه‌های تیمی نام می‌برند و بر این باورند منشأ فساد در محله هستند. رفت‌وآمد زنان بدحجاب به این خانه‌ها نارضایتی ساکنان را در پی دارد و به گفته خودشان، بارها این موضوع را به اطلاع مسئولان انتظامی رسانده‌اند. «سعیده محمودی» مدیر محله می‌گوید: «دستغیب از محله‌های قدیمی است و می‌توانست شرایط بهتری داشته باشد، اما مسئولان شهری توجهشان را به محله‌های دیگر معطوف کردند و در گذر زمان، دستغیب به فراموشی سپرده شد و فروشندگان موادمخدر فرصت را غنیمت دانسته، در آن ساکن شدند و شروع به فعالیت کردند.»
به گفته وی، بی‌توجهی مدیران شهری در فراهم کردن امکانات و غفلت مأموران انتظامی، دستغیب را به محل امن برای معتادان تبدیل کرده است: «مسئولان انتظامی پایتخت طرح برخورد با بدحجابی را اجرا می‌کنند در حالی که محله دستغیب میزبان زنان بی‌حجاب است. زنانی که با پوشش‌های نامناسب در معابر راه می‌روند و هیچ‌کسی هم جرئت برخورد با آنها را ندارد.»
چهره مخدوش امنیت
«ولی قانع» عضو شورایاری محله با تأیید وجود معضلات می‌گوید: «مشکلات محله را در جلسات متعدد به اطلاع مدیران شهری و مسئولان انتظامی رسانده‌ایم اما تاکنون ترتیب اثر نداده‌اند.» او به طور مشخص درباره حضور زنان معتاد و بدحجاب در محله می‌گوید: «بیشتر این زنان معتاد هستند و برای تأمین مواد و جای خواب به این محله می‌آیند و مقصد نهایی‌شان خانه‌های تیمی است.» به گفته قانع، امنیت در محله وجود ندارد: «متأسفانه در سال‌های اخیر به لطف کم‌توجهی مسئولان انتظامی، امنیت محله دستغیب مخدوش شده است و هیچ‌کسی هم پاسخگو نیست.»
«زهرا کافی» عضو شورایاری محله، با انتقاد از مشکلات موجود می‌گوید: «به جرئت می‌توانیم بگوییم که سال به سال وضعیت امنیت محله بغرنج‌تر می‌شود. سال‌های گذشته در محله تا این اندازه معتاد و مواد فروش وجود نداشت اما در گذر زمان با امن شدن محله برای فعالیتشان به تعدادشان افزوده شده است. گویا نیروی انتظامی هم از این بابت ناامید شده و دست از برخورد با آنها برداشته است!» به گفته او بعد از غروب خورشید امکان تردد در محله و کوچه‌ها نیست و خانواده‌ها امنیتی ندارند: «کوچه‌ها همه تاریکند و تیرهای برق هم یکی در میان روشن هستند. محله و کوچه‌ها هرچه قدر تاریک و کم ترددتر باشند، تجمع معتادان هم بیشتر می‌شود.»
شورایاران اعلام کنند، برخورد می‌کنیم
سرهنگ «حسن نورآبادی» رئیس کلانتری 119 مهرآباد معتقد است، مأموران در محله دستغیب حضور دارند و با خلافکاران برخورد می‌کنند. او به موضوع زنان معتادی که در محله دستغیب با پوشش نامناسب مشاهده می‌شوند، می‌گوید: «هیچ غریبه‌ای جرئت نمی‌کند با چنین پوششی در محله تردد کند. بنابراین به‌طور قطع آنها بومی محلی هستند و مأموران در صورت مشاهده با کسانی که نماد بد حجابی هستند، برخورد می‌کنند.»
سرهنگ نورآبادی درباره وجود خانه‌های تیمی هم اینچنین می‌گوید: «ما اطلاعی از این خانه‌ها در محله دستغیب نداریم. اگر شورایاران در این مورد اطلاعات دارند، در اختیار ما قرار دهند و مطمئن باشند با این موضوع به شدت برخورد می‌کنیم.»
پلیس تنهاست
«محمد بخشنده» رئیس پلیس موادمخدر تهران بزرگ گفت: «براساس قانون، دستگیری معتادان متجاهر با حکم قضایی برعهده نیروی انتظامی است. پلیس، افراد معتاد را دستگیر کرده و به مراکزی که پیش‌بینی شده است تحویل می‌دهد. سال گذشته، عملیات بزرگی برای دستگیری معتادان متجاهر زن در پایتخت اجرا و در این عملیات 500 معتاد زن دستگیر و به مراکز تعیین شده توسط بهزیستی تحویل داده شدند.
اما نیروی انتظامی به تنهایی نمی‌تواند با زنان معتاد متجاهر برخورد کند و لازم است مددکاران بهزیستی کنار مأموران حضور داشته باشند. متأسفانه تاکنون در این مورد مسئولان سازمان بهزیستی هیچ همکاری با ما نکرده‌اند و پلیس در این راه تنها مانده است. »
