بار دیگر جشنواره‌ای که دوستش داریم

مسعود میر- روزنامه نگار

درست 10روز دیگر مهلت ارائه نسخه کامل آثار برای داوری در سی‌ونهمین دوره جشنواره فیلم فجر به پایان می‌رسد؛ جشنواره‌ای که از اختتامیه دوره قبلش در 22بهمن98، مانند همه آداب و آیین‌های دیگر دوست‌داشتنی زندگی ما اندک‌اندک در سایه مهیب کرونا گم شد و برای اینکه به فراموشی سپرده نشود و از نفس تنگی روزگار کووید-19 نجات یابد، تلاش‌های بسیاری کرده است. امروز که این کلمات به مهمانی چشم‌های شما آمده‌اند، کرونا هنوز هم بی‌رحم و خشمگین قربانی می‌گیرد، اما جهانیان برای مقابله با این خشم، آرایش جنگی منظم‌تر و علمی‌تری یافته‌اند. حرف از واکسن است و محافظت در برابر بیماری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی که دیگر شبیه بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی همه ما شده است. با این اوضاع و احوال مدارا با کرونا و عادت به حضورش به راه برون‌رفت از بحران‌های مختلف بدل شده است و بی‌تردید برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و تلاش برای ادامه حیات فعالیت‌هایی نظیر بازگشایی سینماها و برگزاری جشنواره فیلم فجر بیش از پیش برای بالا بردن پرچم چیرگی بر بحران، ضروری به‌نظر می‌رسد.

شصت‌تایی‌ها
آیه یأس خواندن ساده‌ترین کار ممکن برای مواجهه با سختی‌های پیش روست. با یادآوری نمونه‌اش در چارچوب جشنواره موافقید؟ پس بخوانید حرف گروه‌هایی که می‌گفتند: «در شرایط کرونایی اگر جشنواره‌ای هم برگزار شود، هیچ ثبت‌نامی در دبیرخانه‌اش سند نمی‌شود. مگر فیلمسازان دیوانه‌اند که فیلم‌شان را در این شرایط به جشنواره فیلم فجر بدهند؟» حالا این جملات ناامیدانه را به خبرهای دریافتی همشهری از وضعیت ثبت‌نام‌ها در دبیرخانه جشنواره‌ای گره بزنید که به گواه حرف‌های دبیرش، لااقل تا‌کنون به‌صورت رسمی تنها برای داوران، نمایش فیلم خواهد داشت. براساس آخرین خبرها از دبیرخانه جشنواره فیلم فجر تا امروز 60فیلم برای شرکت در بخش مسابقه جشنواره سی‌ونهم ثبت‌نام کرده‌اند. از میان این فیلم‌ها بخش عمده آثار فیلم‌هایی هستند که در یک‌سال گذشته ساخته شده‌اند و تعداد محدودی از فیلم‌ها هم آنهایی هستند که یا نتوانسته بودند به جشنواره فجر گذشته راه‌ یابند یا به دلایل مختلف تا پایان موعد ثبت‌نام جشنواره قبل به دبیرخانه جشنواره تحویل داده نشده بودند. امسال به‌خاطر عدم‌فعالیت هیأت انتخاب جشنواره، بسیاری از فیلمسازان امیدوارند بتوانند آثارشان را به نشان ثبت در فهرست رقبای جشنواره امسال ممهور کنند.

شیشلیک قهرمانی
در روزهای گذشته خبرهایی منتشر شد درباره اینکه شاید برگزارکنندگان جشنواره امسال قید فیلم جدید محمدحسین مهدویان را بزنند و بی‌خیال حواشی احتمالی فیلم شیشلیک شوند. شیشلیک که ساخته طنز مهدویان است البته در یک چارچوب قابل پخش ساخته شده و این حواشی را باید بیشتر به کارهای تبلیغاتی برای معرفی فیلم تشبیه کرد. بررسی‌های همشهری درباره این فیلم نشان می‌دهد که سازندگانش ظرف این یکی، دو روزه فرم ثبت‌نام جشنواره را پر خواهند کرد و فیلم هم در بدترین حالت با یکی، دو اصلاح جزئی، مهمان جشنواره سی‌ونهم خواهد بود. البته سازندگان شیشلیک بدشان نمی‌آمده که مدیران سازمان سینمایی برای ثبت‌نام این فیلم در جشنواره امسال به‌صورت ویژه‌تری به آنها بفرما می‌زدند، اما این توقع چندان موضوعیتی نداشته است. البته براساس اطلاعاتی که همشهری به آنها دست یافته فیلم قهرمان ساخته اصغر فرهادی نخستین نمایش خود را در جشنواره فیلم فجر تجربه نخواهد کرد که با توجه به شرایط خاص و موقعیت ممتاز این کارگردان، امری طبیعی است.

مطالبه‌ای به‌نام نمایش
برگزاری جشنواره با حضور اهالی رسانه و منتقدان و البته همراهی عشاق سینما یک مطالبه عمومی است. طبیعی است که نمایش فیلم‌ها تنها برای داوران لطفی ندارد و مسئولان برگزاری جشنواره هم به این مهم واقفند و برای محقق شدن این مطالبه هم امیدوارند و هم تلاش می‌کنند؛ امیدواری برای کاهش آمارهای نگران‌کننده درباره کرونا و تلاش برای فراهم کردن زیرساخت نمایش فیلم برای آنهایی که حضورشان رونق هر جشنواره‌ای را بیمه می‌کند. حالا بماند که تمامی صاحبان آثار هم نمایش فیلم‌ها برای اهالی رسانه و در مرحله بعد نمایش‌های مردمی را موضوعی بسیار مهم قلمداد می‌کنند و برای محقق شدن این موضوع به سیاق هرسال چشم‌انتظار تصمیم‌های جدید دبیر جشنواره و گروه همکارانش هستند. صاحبان آثار جشنواره بدون حضور اهالی رسانه و مردم را بی‌فایده می‌دانند و همه هم می‌دانند برگزاری جشنواره بدون آنها لطفی ندارد. باید امیدوار بود که آمار کاهشی مبتلایان کرونا همچنان ادامه‌دار باشد و برنامه‌ریزی‌های مدیران جشنواره برای مدیریت مهمانان احتمالی از رسانه‌ها و علاقه‌مندان به نتیجه دلخواه ختم شود. البته براساس آنچه می‌توان از پیگیری‌ها و فعالیت‌های برگزارکنندگان جشنواره استنباط کرد، می‌توان مدعی شد که فیلم‌های جشنواره فیلم امسال به‌جز داوران، تماشاگران دیگری هم خواهد داشت؛ تماشاگرانی از جنس رسانه و نقد... .

داوری بیست
از میان فیلم‌هایی که در دفتر جشنواره ثبت‌نام شده‌اند، حدود 40فیلم احتمالا هیچ مغایرتی با آیین‌نامه‌ها و مراحل بررسی دبیرخانه‌ای از نظر سال تولید و مراحل تحویل نسخه کامل به دفتر جشنواره نخواهند داشت. این البته به این منظور نیست که در جشنواره امسال که برگزاری‌اش دشوارتر از هر زمان دیگری به‌نظر می‌رسد 40فیلم در بخش مسابقه به‌نمایش درخواهد آمد، بلکه قرار است از میان این فیلم‌ها آنهایی که از نظر هیأت داوران برای بخش‌های مختلف نامزد خواهند شد برای نمایش هم درنظر گرفته شوند و با این فرمول و با توجه به تعداد سیمرغ‌های جشنواره احتمالا حدود 20فیلم برای جشنواره فجر در سال سخت کرونا انتخاب خواهد شد.

زمستان و دوباره بهار
 براساس آنچه در پیگیری‌های همشهری مبرهن است، جشنواره سی‌ونهم درصورت عدم‌بروز اتفاقی خاص به‌سیاق هرسال و البته کمی محدودتر برگزار خواهد شد. اهالی رسانه و منتقدان احتمالا با جمعیتی کمتر از فیلم‌های جشنواره محظوظ خواهند شد و اگر کرونا کمی سایه‌اش را سبک‌تر کند پای چند سینمای مردمی برای نمایش‌های جشنواره‌ای هم در میان خواهد بود. این زمستان دوباره به بهار خواهد رسید... .