پمپئو، اسرائیل و انتخابات2024

 خلیل العنانی
استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در دانشگاه هاپکینز آمریکا

مایک پمپئو هفته گذشته به اسرائیل سفر کرد، سفری که احتمالا آخرین حضور خارجی او در مقام وزیر خارجه دولت ترامپ خواهد بود. بنابراین فرصت را از دست نداده و تلاش کرد آنچه هیچ وزیر خارجه آمریکایی در گذشته به اسرائیل تقدیم نکرده بود را در اختیار این رژیم قرار دهد. پمپئو در سفر خود از شهرک «شاعر بنیامین» و کارخانه تولید شراب در آن بازدید کرد؛ اقدامی که در تاریخ نزاع عربی - اسرائیلی و همچنین روابط واشنگتن‌ - تل‌آویو بی‌سابقه است و از سوی هیچ وزیر خارجه دیگری صورت نگرفته بود. او همچنین برای نخستین‌بار به‌عنوان یک وزیر خارجه آمریکایی از ارتفاعات اشغالی جولان بازدید کرد. البته هدایای پمپئو به اسرائیل محدود به اینها نبود! او با نقض آشکار تمام قطعنامه‌های شورای امنیت و حتی مواضع دولت‌های سابق آمریکا درخواست کرد عبارت «تولید اسرائیل» روی تمام کالاهای تولید شده در کرانه غربی درج شود. فراتر از تمام اینها، پمپئو در موضعی جنجالی جنبش تحریم کالاهای اسرائیلی (BDS) را با هدف توقف حمایت بین‌المللی از آن، جریانی ضد‌یهودی توصیف کرد.
واقعیت این است امتیازات و هدایای پمپئو برای اسرائیل فقط محدود به این سفر نیست، بلکه از دوران وزارت او طی بیش از 2سال گذشته آغاز شده است. در این مقطع، پمپئو از نقش خود به‌عنوان وزیر خارجه آمریکا عبور کرد تا جایی که می‌توان او را وزیر خارجه رژیم صهیونیستی دانست! چرا که بیش از تحقق منافع کشورش به تامین منافع اسرائیل اهمیت می‌دهد. سفرهای فشرده او طی 3‌ماه گذشته برای تسریع فرایند عادی‌سازی‌ روابط میان اسرائیل با امارات، بحرین و سودان قابل فراموشی نیست. حال این سؤال مطرح می‌شود؛ چرا پمپئو تمام این اقدامات را انجام می‌دهد؟ آیا این مسئله ریشه‌های عقیدتی دارد یا سیاسی است؟
برای پاسخ به این سؤال باید کمی به پیشینه پمپئو رجوع کنیم. او شخصیتی کاتولیک و مذهبی دارد، همراه با گرایش قوی به جریان مسیحی-صهیونیستی که  اعتقاد دارد به ضرورت حمایت از اسرائیل برای تحقق پیش‌بینی دینی «آرماگدون». پمپئو براساس یکی از مصاحبه‌های منتشر شده از او در جریان سفر سال گذشته‌اش به اسرائیل باور دارد که ترامپ فرستاده الهی برای حمایت از اسرائیل است. او به‌طور بی‌وقفه، عقاید و التزامات دینی خود را به نمایش می‌کشد، حتی وقتی مشغول فعالیت‌های سیاسی و دیپلماتیک است. پمپئو نه‌تنها از بیان این گرایش‌ها خودداری نمی‌کند بلکه آن را مایه افتخار و آبروی خود به شمار می‌آورد. برای مثال در یکی از گفت‌وگوهای خود با روزنامه نیویورک‌تایمز گفته تمام آنچه باید انجام دهد را از طریق انجیل دنبال می‌کند. رفتار پمپئو و اظهارنظرهای مختلف او درباره نقش دین در تصمیم‌های سیاسی به کلی خلاف ادعای سکولار بودن سیاست خارجی آمریکاست. جالب‌تر از همه، تعصب و حتی نفرت پمپئو نسبت به مسلمانان، به‌ویژه مسلمانان آمریکاست؛ به‌گونه‌ای که همواره درباره وفاداری آنان به آمریکا تردید داشته است.
اما در سطح سیاسی، پمپئو از ایمان مسیحی و حمایت نامحدود خود از اسرائیل برای کسب رضایت پایگاه اوانجلیک آمریکایی استفاده می‌کند؛ پایگاه رأی قابل‌توجهی که برای رسیدن به کاخ سفید ضروری است. باید به یاد داشته باشیم که این پایگاه در انتخابات سال‌های2016 و 2020 به‌طور گسترده از ترامپ حمایت کرده و این همان چیزی است که پمپئو برای خود می‌خواهد؛ آن هم درحالی‌که گزارش‌های رسانه‌ای حاکی از تمایل او به نامزدی برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال2024 از سوی حزب جمهوریخواه است. پمپئو به خوبی می‌داند که دست یافتن به رأی انتخاباتی پایگاه اوانجلیک‎ها بدون نمایش حمایت نامحدود از اسرائیل ممکن نیست. قسمت خطرناک‌تر مسئله اما این است که حمایت نامحدود از اسرائیل، نه‌تنها با زیر پا گذاشتن فلسطین، بلکه در بسیاری از موارد با عبور از منافع آمریکا محقق خواهد شد.
بدون شک هیچ وزیر خارجه‌ای در آمریکا تا‌کنون مواضعی مشابه پمپئو نسبت به اسرائیل نداشته است. او ابایی از اظهار تمایل یا حمایت خود برای اسرائیل ندارد. حتی فراتر از این، هیچ نگرانی از بابت نابودی مرز میان مفاهیم دینی و سیاسی در مواضع سیاسی و دیپلماتیک پمپئو نیز دیده نمی‌شود. به‌نظر می‌رسد علت انتخاب او به‌عنوان وزیر خارجه از سوی ترامپ نیز همین مسئله بوده است؛ چراکه ترامپ هم از هیچ روش و راهی برای دستیابی به حمایت اوانجلیک‌ها و راست‌افراطی در آمریکا نمی‌گذرد.
نکته شگفت‌آور اما این است که پایگاه رأی اوانجلیک با وجود سبک زندگی شخصی و البته ننگین ترامپ، همچنان به‌دلیل سیاست‌های بی‌سابقه‌اش از وی حمایت می‌کند و هیچ‌کدام از بحران‌های شخصی-اخلاقی او منجر به توقف این حمایت نشده است؛ از ماجراجویی‌ها در روابط با زنان گرفته تا دروغ‌های سیاسی، فساد مالی یا حتی فرارهای مالیاتی. بنابراین اگر به هر ترتیبی مایک پمپئو در سال2024 یا بعد از آن به قدرت برسد ما با فاجعه‌ای جدید روبه‌رو خواهیم بود؛ فاجعه‌ای به‌مراتب بدتر از ترامپ و بحران‌های دوران ریاست‌جمهوری 4ساله او.

اگر به هر ترتیبی مایک پمپئو در سال 2024 یا بعد از آن به قدرت برسد ما با فاجعه‌ای جدید روبه‌رو خواهیم بود؛ فاجعه‌ای به مراتب بدتر از ترامپ و بحران‌های دوران ریاست جمهوری 4ساله او