نوار بهتر، ضبط برتر

  حسین عصاران   

 هرچند که تغییر شکل و قالب انتشار آثار شنیداری از «صفحه‌گرام» به «کاست»، به درآمیختگی مناسبات حرفه‌ای این عرصه انجامید، اما سویه‌های مثبت این اتفاق از اواسط سال1355 رخ‌نمون شد؛ آنجا که متناسب با امکانات این قالب جدید (کاست)، مؤسساتی با ایده‌های تازه و سلیقه‌های نو به‌ کار جمع‌آوری، تدوین و انتشار گذشته موسیقی و ترانه و از آن مهم‌تر، تهیه ترانه‌ها و مجموعه‌های تازه پرداختند.
شاید بتوان در یک بازبینی و قضاوت تاریخی، شراکت 3صاحب کمپانی‌ «تاپ‌تن» با خسرو لاوی (صاحب کمپانی «استریو دیسکو») و تشکیل کمپانی «آونگ» را مهم‌ترین اتفاق این زمینه دانست.
به پشتوانه ایده‌های نو و علاقه‌مندی و پیگیری مدیر این کمپانی، یعنی وارطان آوانسیان، خیلی زود کار جمع‌آوری مجموعه‌ای از ترانه‌های پیشین کارنامه معروف‌ترین خوانندگان روز، به انحصار تهیه‌کنندگی و نشر اختصاصی کارهای تازه آنها نیز منجر شد تا به پشتوانه همراهی‌های او با کلام‌پردازان، آهنگسازان و خوانندگان، مجموعه‌ای از بهترین و خاطره‌انگیزترین ترانه‌های تاریخ ترانه، تولید و در قالب نوار کاست منتشر شود. (نگاهی به‌ نام ترانه‌هایی که برای نخستین بار در مجموعه هفده‌گانه «رنگارنگ» این مؤسسه منتشرشده‌اند، مؤید این نظر است.)
 کمتر از یک سال پس از راه‌اندازی «آونگ»، کمپانی C. B. S نیز به‌عنوان شعبه‌ای از مؤسسه نامدار آمریکایی و با شراکت و حمایت مهدی بوشهری (شوهر اشرف پهلوی) در تهران آغاز به‌کار کرد. این مؤسسه که به‌خاطر یکه‌تازی «آونگ» از شانس همکاری با بیشتر خوانندگان معروف روز بی‌بهره بود، با به میان آوردن ایده حق شراکت کلام‌پردازان و آهنگسازها در فروش کارها، توانست راه‌های تازه‌ای را در این عرصه بازگشاید. همچنان که به پشتوانه واردات به‌روزترین تجهیزات فنی در عرصه تدوین و تکثیر کاست (مهم‌تر از همه امکان برش توپی نوار برای مدت زمان خاص هر کاست) برای نخستین‌بار به‌عبارت «آلبوم»(به معنای دقیق آن) جلوه داد که آلبوم‌های «گلایه‌ها» و «دل‌مشغولی‌ها» از نمونه‌های خاطره‌انگیز همین رویکرد محسوب می‌شوند.
 در این میان کمپانی «جهان موزیک» هم ضلع سوم مثلث کمپانی‌های نوپای این مقطع شد که به‌دلیل بی‌بهره بودن از ایده‌های نو، به نسبت دو ضلع دیگر کوچک‌تر و کم‌رمق‌تر باقی‌ماند.