یادداشت/ کرونا و ابعاد اجتماعی آن

  در زندگی اجتماعی انسان‌ها در اوضاع کرونا، یک سری روابط که علنا مشهود است، رعایت فاصله اجتماعی است که البته این مهم در کانون خانواده و مهمانی‌ها و برگزاری مجالس خیلی رعایت می‌شود و در محیط‌های کار هم فاصله‌ها رعایت می‌شود. البته در خانواده تعاملات پررنگ‌تر هم شده و با وجود اینکه در سطح جامعه تعاملات کمتر و فاصله‌ها بیشتر شده، در خانواده می‌شود گفت تعاملات پررنگ‌تر و بیشتر است. این در حالی است که پیش از همه‌گیری کرونا، هرکسی سرکار یا به دانشگاه می‌رفت و بعد که به خانه می‌آمد به اتاق خودش می‌رفت یا با کامپیوتر و موبایل سرگرم بود یا جلوی تلویزیون می‌نشست و به‌طور کلی، روابط یکطرفه بود و بسیاری از افراد بیشتر به‌صورت فیزیکی در خانواده حضور داشتند. ولی حالا به‌خاطر بیماری کرونا و حضور بیشتر افراد در خانواده و انتقال خیلی از کارها و حتی تحصیل بچه‌ها به درون خانه، باعث شده افراد خانواده کنار هم حضور بیشتری داشته باشند و در نتیجه تعاملات هم بیشتر باشد. البته این شکل جدید 2جنبه دارد؛ در بعضی از خانواده جنبه مثبت دارد و دوستی‌ و محبت‌ها بیشتر شده و در بعضی از خانواده‌ها اختلاف‌ها و برخورد‌ها بیشتر شده است. گرچه تغییرات اجتماعی و فرهنگی را می‌توان در دراز مدت بررسی کرد و دید چه تأثیراتی روی مسائل اجتماعی و فرهنگی گذاشته است.

  سبک زندگی ما سال‌هاست که روال بیرون از خانه و تعاملات بیرون از خانه و مجالس و مهمانی‌ها را داشته است و حضور در خانه کمرنگ بوده. همچنین در این وضعیت، برگشت به خانه نیاز به تمرین و آموزش بیشتر دارد. به‌نظرم در وسایل ارتباط‌جمعی و حتی سریال‌هایی که تهیه می‌شود باید به سمتی رفت که آموزش‌هایی وجود داشته باشد درباره اینکه افراد در تعاملات درون خانواده چگونه باید باهم کنار بیایند و چگونه از وقت به‌وجود آمده استفاده و تهدیدی را که به‌وجود آمده به فرصت تبدیل کنند. ما این روزها به آموزش و وسایل ارتباط‌جمعی نیاز داریم. مسئولان و فرهیختگان جامعه باید به این سمت بروند که سبک زندگی در حال عوض شدن است. ازاین‌رو باید زمینه‌های آموزشی و فرهنگی بیشتری را فراهم کنند که مردم چگونه درون خانواده و خانه از حداکثر وقتشان استفاده کنند و از روابط باهم بهره‌مند شوند و البته همه اینها نیاز به آموزش و برنامه‌های درازمدت دارد.

  در کوتاه‌مدت بعضی از خانواده‌ها توانسته‌اند فضای به‌وجود آمده بعد از کرونا را در خانه مدیریت و از آن استفاده کنند. این نکته را هم عرض کنم که پس از همه‌گیری کرونا، میزان مشاجرات و برخورد‌های اجتماعی در مجموع کمتر شده و نزاع‌های خیابانی، میزان جرم و جنایت و حتی کیف‌قاپی‌ها هم کاهش یافته است.