فرصت رمزارزها برای گشایش تجارت ایران

سهیل نیکزاد‌-کارشناس رمزارز

اقدام هیأت دولت در اصلاح تصویب‌نامه موضوع تعیین تکلیف تجهیزات استخراج رمز‌ارز موجود در کشور نکات مثبت بسیار و مهمی دارد. مهم‌ترین مسئله این است که با اقدامات لازمی که باید نهادهای دیگر و بانک مرکزی درباره آن انجام دهند، راه گشایشی برای صادرات و واردات کشور ایجاد می‌شود. کسانی که چرخه‌ مالی‌شان در شرایط فعلی به هر دلیلی مسدود شده بود، اکنون اگر شرکای تجاری پیدا کنند که حاضر به معامله با رمزارزها باشند، عملا بسیاری از مشکلات‌شان حل می‌شود. انتظاری که فعالان حوزه رمز‌ارز می‌توانستند داشته باشند و شاید هم انتظار خیلی دوری به‌حساب می‌آمد، سپردن ماجرا به بازار آزاد بود؛ یعنی فضایی که برای بازار رمزارز توسط دولت ترسیم می‌شد، فضای بازار آزاد می‌بود. شاید در این صورت دیگر نه درباره قیمت برق آن حساسیت و سختگیری فعلی را وزارت نیرو داشت و نه درباره فعالیت صرافی رمزارزها مشکلی به‌وجود می‌آمد. اگر بانک مرکزی اقدامی می‌کرد که صرافی‌های آنلاین مجوز دریافت می‌کردند، شاید اوضاع بهتر هم می‌شد.
اکنون کسب‌و‌کارهای آنلاین بسیاری وجود دارند که به خرید و فروش رمز‌ارز می‌پردازند. با سازماندهی و مجوز‌دادن به این کسب‌و‌کارها آنها می‌توانستند با اتکا به همین مجوز، سرمایه جذب کنند و بازار محکم‌تری داشته باشند و امروز مصوبه هیأت وزیران راحت‌‌تر اجرا می‌شد. با این حال، باید نیمه‌پر لیوان را دید و این اقدام را میمون دانست. ‌‌مهم‌ترین چالش کنونی صنعت ماینینگ این است که مجوز استخراج رمرزارزها به چه کسانی داده می‌شود و قیمت برق برای این صنعت به چه قیمتی محاسبه خواهد شد. هم‌اکنون وضعیت صنعت ماینینگ در ایران وضعیت منصفانه‌ای نیست. برق به کسانی که اکنون پتانسیل فنی را دارند و می‌خواهند مسیر قانونی را طی کنند، به قیمت منصفانه داده نمی‌شود. هر‌چند دولت ماینینگ را صنعت شمرده است، اما به جای تعرفه برق صنعتی که شامل همه صنایع دیگر شده است، درباره ماینینگ قیمت برق چند برابر و براساس قیمت صادرات است.
عملا در جایی که حاکمیت باید برای گسترش این صنعت بسترسازی می‌کرده است تا مردم تجارت خود را راه بیندازند، همه سود خود را تنها در گرفتن هزینه برق دیده است. هنوز برای فعالان صنعت ماینینگ مشخص نیست چرا با این صنعت متفاوت از صنایع دیگر برخورد می‌شود. صنایع دیگر از فولاد گرفته تا آلومینیوم هم برق زیادی و حدود ۱۵ تا ۲۰‌درصد برق کشور را مصرف می‌کنند و تعرفه صنعتی دارند. نباید فعالان صنعت ماینینگ را به‌عنوان فردی خارجی که باید تعرفه صادراتی بپردازد، تصور کرد. وقتی فردی در داخل کشور زندگی و کار می‌کند، باید با او مثل یک ایرانی رفتار شود. اگر کسی در کشور خارجی یا حتی مناطق آزاد فعالیت می‌کرد، آن وقت شاید گرفتن تعرفه برق صادراتی با درنظرگرفتن موهبت‌های بازار آزاد توجیه داشت. ماینینگ براساس قیمت مصوبه قبلی که گران به‌حساب می‌آید اقتصادی نیست. باید بدانید زمانی‌که اینترنت کشور در آبان‌ماه سال گذشته قطع بود، مشخص شد ۸‌درصد ماینینگ جهان در ایران انجام می‌شود؛ یعنی همین الان هم درصد قابل‌توجهی از ماینینگ جهان در ایران اما به‌صورت قاچاق و غیرمجاز صورت می‌گیرد. بخشی از این قضیه هم برای همین مسئله است که قیمت برق درنظر گرفته شده برای ماینینگ غیراقتصادی است. دولت این قیمت را به‌عنوان قانون می‌گوید اما خیلی‌ها مشغول استفاده از برق ارزان با دور‌زدن قانون هستند. با این کار به جامعه جفا شده است، چون می‌شد بسیار بیشتر و بهتر از فواید رمزارزها و فناوری استفاده کرد.
 واقعیت این است که ما در استفاده از پتانسیل رمزارزها خیلی ضعیف باقی مانده‌ایم و خیلی بهتر می‌توانستیم عمل ‌‌کنیم، ولی همین حالا هم مجموع تراکنش رمزارزها بسیار فراتر از اقتصاد ایران است. مثلا
رمرز‌ارز تتر امروز در دنیا ۴۵‌میلیارد دلار تراکنش داشت. مجموع رمزارزها در مجموع خوش‌بینانه به‌صورت روزانه ۱۰۰‌میلیارد دلار تراکنش دارند. بخش قابل‌توجهی از این تراکنش می‌تواند جایگزین نظام‌های خرید و فروش ما شود. ما اوج صادرات و واردات‌مان در یک‌سال ۸۱ میلیارد دلار بوده است؛ یعنی روزانه رقمی حدود ۲۳۰میلیون دلار. با این حجم بازار مشخص است که خیلی کارها را می‌توان با رمزارزها انجام داد. شاید ۱۰‌سال پیش خیلی‌ها تصور می‌کردند که رمزارزها این پتانسیل را ندارند ولی اکنون آنقدر در جهان گسترده شده‌اند که بخش قابل‌توجهی از تجارت ما می‌تواند وارد آن شود.