دنده معکوس قیمت‌ها در چهارراه استانبول

قیمت هر دلار آمریکا دیروز دوباره روندی صعودی را تجربه کرد و 3.5درصد نسبت به روز سه‌شنبه گران‌تر شد. روند صعودی قیمت دلار البته تحت‌تأثیر بالارفتن قیمت درهم امارات بود که روز گذشته با جهشی 7.7درصدی به محدوده 8هزار تومان رسید.
به‌گزارش همشهری، روند کاهش نرخ دلار و درهم که روز سه‌شنبه همه را غافلگیر کرد و پیام‌آور فروکش کردن انتظارات تورمی و فاصله گرفتن قیمت‌ها از ثبت رکورد جدید بود، تنها یک روز دوام آورد و از عصر روز چهارشنبه روند قیمت‌ها دوباره صعودی شد به‌گونه‌ای که تا ساعت 16 دیروز هر دلار آمریکا در صرافی‌های مجاز 28هزارو500تومان بود و در معاملات فردایی دلار 28هزارو850تومان دادوستد شد.
تحلیلگران بازار و اقتصاددانان پیش از این نسبت به ایجاد شوک غیرواقعی به بازار ارز هشدار داده بودند، آنان بر این باور هستند که نوسان شدید قیمت‌ها، ثبات بازار ارز و البته چشم‌انداز تصمیم‌گیری فعالان اقتصادی را در خطر قرار می‌دهد. آنها می‌گویند بهتر است دولت دنبال ثبات در بازار ارز باشد و اجازه دهد تا قیمت در نتیجه عرضه و تقاضا به تعادل برسد. برخی کارشناسان برآورد کرده‌اند اگر جلوی رشد پایه پولی و نقدینگی گرفته شود و بانک مرکزی در اجرای سیاست‌های پولی خود موفق شود، این امکان وجود دارد که نرخ ارز به وضع تعادلی، حتی به محدوده کمتر از 25هزار تومان هم برسد.

ماجرای نرخ واقعی
دیروز همزمان با تغییر نرخ‌ها در چهارراه استانبول، رئیس دفتر رئیس‌جمهور از دستور رئیس‌جمهور به رئیس‌کل بانک مرکزی و مسئولان ذیربط برای برنامه‌ریزی و تلاش برای کاهش و واقعی کردن قیمت دلار خبر داد. رئیس دفتر رئیس‌جمهور گفت: قیمت‌های دلار در بازار واقعی نیست. باید تلاش کنیم کالاهایی که به همراه گران شدن ارز قیمت آنها بالا رفت، قیمت واقعی خود را پیدا کند.
حالا اصلی‌ترین سؤال این است که منظور دولت از قیمت واقعی دلار چیست؟ مهرماه سال97 بود که محمود واعظی در حیاط پاستور ظاهر شد و تأکید کرد: قیمت ارز اصلا این ارقام نیست و معتقدیم نرخ ارز از 7هزارو500تومان ارائه شده در سامانه نیما هم کمتر است. حالا این تازه‌ترین موضع‌گیری محمود واعظی است که به نقل از رئیس‌جمهور درباره قیمت واقعی دلار آمریکا نظر می‌دهد. اما آیا مداخله سیاسی و سیاست‌های دستوری می‌تواند ثبات را به بازار ارز برگرداند؟ 

بانک مرکزی در تنگنای سیاست
به‌گزارش همشهری، بانک مرکزی همواره و به‌ویژه در روزهای التهاب بازار ارز با سیگنال‌ها و فشارهای سیاسی دولتمردان مواجه می‌شود تا به هر قیمت ممکن جلوی رشد قیمت دلار را بگیرد و حتی قیمت را به نرخ مطلوب دولت کاهش دهد درحالی‌که سیاست اصلی عبدالناصر همتی نه کاهش تصنعی قیمت ارز که بازگرداندن تعادل به بازار است و به همین دلیل او تلاش می‌کند از کانال صرافی بانک ملی و سایر ابزارهای در اختیارش، از بروز تنش ارزی در بازار و اقتصاد جلوگیری کند. در تازه‌ترین تحول پس از ریزش بیش از 3هزار تومانی ارزش دلار آمریکا در روز سه‌شنبه و حتی ورود به کانال 26هزار تومان، دیروز دوباره قیمت ارز رو به افزایش نهاد به‌نحوی که تحت‌تأثیر افزایش نرخ حواله درهم امارات به‌عنوان شاخص تعیین‌کننده در نیازهای تجاری ارز، قیمت هر دلار آمریکا به بالای 28هزارو500تومان هم رسید. اما صرافی بانک مرکزی دیروز قیمت خرید هر دلار را 25هزارو620تومان و قیمت فروش هر دلار را 28هزارو600تومان اعلام کرد که نشان از شکاف زیاد بین قیمت خرید و فروش داشت.

حرکت پاندولی ارز در بازار
بازار ارز ایران در روزهای پایانی هفته حرکت پاندولی را تجربه می‌کند و هر سیگنالی چه از جانب بانک مرکزی و یا دولتمردان، باعث نوسان شدید در بازار می‌شود. انتظار می‌رود این روند دست‌کم تا انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در روز 13آبان ادامه داشته باشد چرا که برخی تحلیلگران نوسان این روزهای بازار را به انتظارات احتمالی از نتیجه انتخابات آمریکا نزدیک می‌دانند. حالا باید دید آیا ثبات به بازار ارز برمی‌گردد یا اینکه دور تازه‌ای از تنش ارزی در راه است؟ فشار احتمالی به بانک مرکزی برای پایین‌آوردن قیمت ارز، تنها به مثابه یک تنفس مصنوعی عمل می‌کند و اگر این نهاد بخواهد با ارزپاشی قیمت را پایین‌ بیاورد، دست خود را خالی خواهد کرد. از این منظر اجازه‌ دادن به بانک مرکزی برای انضباط شدید پولی و جلوگیری از عوامل تقویت‌کننده نرخ تورم و انتظارات تورمی گزینه مطلوب‌تری است تا مداخله با تزریق بی‌محابای ارز برای فرونهادن آتش قیمت‌ها در کوتاه‌مدت.